Tổ yến là thực phẩm tốt cho sức khỏe, cung cấp những dưỡng chất và vi lượng quý với hơn 20 acid amin (arginine, cystine, histidine, lysine...), acid silic và nhiều nguyên tố khoáng khác. Các thành phần này hỗ trợ trị bệnh, giúp cơ thể phục hồi nhanh, trẻ hóa làn da và xương chắc hơn. Đồng thời gây ức chế tế bào virut cúm, tăng đề kháng...
Một số nghiên cứu ghi nhận thực phẩm có tính chất tương tự hormone (hormone-like substances), là nhân tố quan trọng cho sự phân bào và các mô. Những chất này kích thích sự phân chia, phát triển tế bào, thúc đẩy tăng sinh mô và tái sinh mô mới. Tổ yến tốt cho cả nam lẫn nữ, phụ nữ có thai, trẻ em đến người già, bệnh nhân cần hồi phục sau phẫu thuật...
Hậu Covid-19, người tiêu dùng được các bác sĩ, chuyên gia dinh dưỡng khuyên bổ sung thêm tổ yến (với mức độ vừa phải) nhằm nâng cao hệ miễn dịch, chống chọi bệnh tật và nhanh lại sức. Tuy nhiên thực tế, vì chưa hiểu rõ đặc trưng thực phẩm và tâm lý ham rẻ, không ít người mua phải tổ yến giả, kém chất lượng với giá lên tới hàng triệu, chục triệu đồng.
Tổ yến có nhiều giá trị dinh dưỡng.
Cách phân biệt tổ yến thật, giả
Bà Vân Lê - Phó giám đốc điều hành Công ty Cổ phần Yến Việt - cho biết do có giá trị cao, tổ yến không tránh khỏi thực trạng bị làm giả và thêm thắt chất độn.
"Các thành phần được thêm vào yến giả gồm: rong biển, lòng trắng trứng, chất tăng trọng (độn đường), chất tạo hình (gluten, jelly, keo da động vật)..., người tiêu dùng, khó phát hiện ra những chất này", bà Vân Lê nói.
* Cách phân biệt yến thật giả
| Đặc tính | Thật | Giả |
| Thành phần | 100% yến tự nhiên | Khoảng 40% yến thật, thêm rau chân vịt, lòng trắng trứng gà và thêm đường cho nặng cân |
| Mùi vị | Mùi tanh đặc trưng, ẩm mốc | Mùi lạ, hăng hắc, khó đạt mùi đặc trưng của yến thật |
| Màu sắc | Trắng ngà, vàng da cam, đỏ hoặc đỏ da cam | Màu trắng, trong đó có chất aga (rau câu) hoặc alginate trộn lẫn với tinh bột mì (sắn) |
| Khi ngâm nở | Vẫn giữ độ trong và sợi yến còn nguyên | nước bị đục và yến huyết có màu đỏ do phẩm màu bị tan ra, sợi yến tan, nhão. |
| Khi nấu chín | Dù ở 100 độ, nước vẫn trong và sợi yến còn nguyên | Nước đục do tinh bột tan ra và sợi yến nhão. Nếu có lẫn yến thật sẽ lợn cợn sợi yến trong phần nước đục. |
| Thử bằng dung dịch iốt | Vẫn giữ nguyên màu sắc | Chuyển sang màu xanh do tinh bột tác dụng với iốt |
| Thử bằng trà xanh | Vẫn giữ nguyên màu sắc | Chuyển đen sẫm do nhuộm oxit sắt sẽ phản ứng hóa học với trà xanh. |
Quy trình nuôi yến
Thành lập năm 2005, Yến Việt áp dụng mô hình nhà chim tại rạp hát cũ Thanh Bình, Phan Rang. Để 100.000 chim yến đến làm tổ, sinh trưởng, các kỹ sư nông nghiệp nhiều năm kinh nghiệm đã nghiên cứu, tạo các yếu tố thuận lợi về cơ sở hạ tầng như vách bám, ánh sáng, nhiệt độ, độ ẩm, âm thanh,...
Chim yến đặc thù hoang dã, sống thành bầy đàn lớn, bay lượn trên cao nên rất khó kiểm soát dịch bệnh hơn các loại gia cầm khác. Do đó, khâu quản lý điều kiện vệ sinh thú y và giám sát dịch bệnh tại khu vực nuôi yến được triển khai nghiêm ngặt, vệ sinh môi trường trong lẫn ngoài chuồng trại.
Người nuôi thường xuyên theo dõi chu kỳ sinh sản của chim yến, khoảng 30-32 ngày chúng sẽ xây tổ có kích thước đủ để đẻ trứng. 8-11 ngày sau đó mới đẻ trứng đầu tiên và 1-3 ngày đẻ quả thứ hai. Tổ chim yến được làm từ nước bọt và cả bố mẹ cùng làm tổ, nuôi con. Sau khi nở khoảng 41-51 ngày, chim đủ khỏe mạnh và rời tổ.
Nhà nuôi chim Yến.
Ngoài dẫn dụ yến, công ty Yến Việt quan niệm nuôi chim yến để thu hoạch phải gắn liền với các yếu tố chăm sóc, bảo tồn, duy trì bầy đàn. Thường xuyên kiểm tra và tăng cường công tác vệ sinh trong, ngoài nhà yến. Định kỳ thu dọn phân chim đưa đi xử lý vì gây ra ô nhiễm, nhiễm độc trên đàn, nhất là con non. Nhằm bảo vệ đàn, định kỳ cần phun thuốc sát trùng quanh nhà yến và tiêu diệt các loài động vật có khả năng mang trùng như chuột, kiến, gián...
Để đảm bảo chất lượng sản phẩm, doanh nghiệp tập trung đầu tư công nghệ. Theo đó, nhà máy chế biến tại Phan Rang đạt tiêu chuẩn ISO 22000:2018 và HACCP.
Năm 2013, đơn vị áp dụng tiêu chuẩn YV-PureNest do Viện Công nghệ sinh học và môi trường, đại học Nha Trang phát triển - cho tổ yến thiên nhiên và tất cả sản phẩm dinh dưỡng cao. Doanh nghiệp còn ký kết hợp tác với các tổ chức quốc tế, tiến hành kiểm định khách quan, độc lập đầu ra và đầu vào sản phẩm.
"Chúng tôi trân trọng, bảo toàn giá trị của tổ yến Việt Nam qua các tiêu chuẩn: cam kết hàm lượng Protein hơn 50%, độ ẩm dưới 18%; được tiệt trùng qua hệ thống UV; không chứa kim loại nặng độc hại. Mỗi hộp đều có chứng thư, cam kết hoàn tiền 200% nếu phát hiện và chứng minh sản phẩm có chất độn, chất tạo màu, chất bảo quản...", bà Vân Lê cho hay.
Nhà máy Yến Việt ở Phan Rang.
Giai đoạn 2014-2017, đơn vị phối hợp Viện Dinh dưỡng Quốc gia ra mắt cháo ăn dặm YenViet Nest IQ - công thức đặc chế cho trẻ 9 tháng tuổi trở lên, bổ sung tổ yến và các vi chất thiết yếu. Sản phẩm sản xuất theo khuyến nghị RNI của Bộ Y tế, được kiểm nghiệm lâm sàng, hỗ trợ giảm nguy cơ suy dinh dưỡng, cải thiện cân nặng, chiều cao và phát triển tâm - vận động.
Năm 2018, công ty hợp tác Viện Y học Ứng dụng Việt Nam phát triển độc quyền cháo yến trẻ em YenViet Nest Grow - công thức đặc chế cho trẻ suy dinh dưỡng thấp còi - hỗ trợ cải thiện cân nặng, chiều cao, phát triển não bộ và tăng cường miễn dịch với các bệnh nhiễm khuẩn đường tiêu hóa, hô hấp của trẻ 3-12 tuổi.
Người dùng có thể mua các sản phẩm Yến Việt tại hệ thống cửa hàng đại lý, siêu thị trên toàn quốc. Liên hệ hotline (028) 73007151, (028) 62651818 hoặc truy cập website www.yenviet.com.vn
"Chúng tôi cam kết hoàn tiền 200% nếu khách phát hiện, chứng minh sản phẩm lẫn tạp chất khác trong 7 ngày làm việc qua số (028) 62651818", đại diện doanh nghiệp nói thêm.
Hiếu Châu (ảnh: Yến Việt)