Cách kiểm soát bệnh mạch vành

Phó giáo sư, tiến sĩ, bác sĩ  Phạm Nguyễn Vinh - Nguyên Phó Giám đốc Viện Tim TP HCM cho biết, bệnh lý mạch vành  phổ biến ở người từ 40 tuổi, nguyên nhân chủ yếu là hẹp mạch vành. Những năm gần đây,  áp lực cuộc sống, cùng với lối sống không khoa học khiến bệnh ngày càng trẻ hóa. 

Cơn đau thắt ngực là triệu chứng tiêu biểu của bệnh, có một số đặc điểm mà bác sĩ chuyên khoa, người dân có thể nhận biết được, ví dụ có cảm giác nghẹn hay tức sau xương ức. Với một số phụ nữ có thể hơi tức ở bên trái, và cảm giác lan lên tay trái. Cơn đau có thể xảy ra khi gắng sức, trong bệnh cảnh gọi là bệnh động mạch vành mạn tính. Lúc bạn leo cầu thang, lên dốc, đi bộ nhanh thì có cảm giác nghẹn ở ngực. Còn cơn đau thắt ngực trong nhồi máu cơ tim thì ngược lại, xảy ra trong khi chúng ta nghỉ, thường là buổi sáng hoặc ban đêm, cũng có trường hợp một ông giáo sư đang thuyết trình có thể bị nhồi máu cơ tim cấp, tử vong. 

Thực tế, nhiều người chủ quan khi bị đau thắt ngực vì cho rằng đây chỉ là biểu hiện bình thường. Thế nhưng, chúng có thể là dấu hiệu báo trước một cơn đau tim sắp xảy ra hoặc biểu hiện của rất nhiều bệnh lý khác nhau. Ví dụ trào ngược dạ dày thực quản cũng có triệu chứng tức ở sau xương ức, hoặc một số bệnh thần kinh, bệnh về cơ cũng gây tức ở ngực.  

Trong quản lý điều trị bệnh động vành, có những giải pháp để phòng ngừa, kiểm soát triệu chứng đau thắt ngực. Cụ thể, người bệnh dùng thuốc quản lý triệu chứng theo đơn bác sĩ kê, can thiệp mạch vành hay phẫu thuật. 

Bác sĩ sẽ kê đơn có thuốc đang ngậm hoặc xịt dưới lưỡi để kiểm soát triệu chứng nhanh chóng. Người bệnh nên mang theo bên mình để sẵn sàng tự kiểm soát cơn đau thắt ngực trong mọi tình huống, khi di chuyển trên máy bay, tàu xe, đang đi du dịch...

Theo các bác sĩ Hội Tim mạch Học Việt Nam, việc hướng dẫn dùng thuốc trong tình huống khẩn cấp rất cần thiết nhằm bảo đảm an toàn cho người bệnh. Chẳng hạn, với dạng xịt dưới lưỡi, bệnh nhân cần ngồi ổn định, cầm lọ thuốc theo chiều thẳng đứng, xịt từ 5 đến 7 lần ra ngoài không khí (để chắc chắn vòi xịt thuốc được làm đầy với dung dịch thuốc). Tiếp theo, bệnh nhân há miệng, để lọ thuốc gần nhất có thể, nhằm vào phía dưới lưỡi, dùng ngón trỏ ấn mạnh nút lọ để bơm thuốc vào dưới lưỡi. 

Khi thuốc đã được đưa vào dưới lưỡi thì ngậm miệng lại ngay lập tức, lưu ý, bệnh nhân không hít thuốc vào đường thở. Nếu sau 5 phút cơn đau vẫn chưa cải thiện, người bệnh có thể thực hiện tiếp quá trình này một lần nữa. Bệnh nhân chỉ nên dùng tối đa 3 lần xịt trong vòng 15 phút, sau 3 lần xịt cơn đau không kết thúc, cần nhờ người thân đưa đến cơ sở y tế để nhận trợ giúp.