Thầy Quang Nguyen, chuyên gia đào tạo phát âm tiếng Anh, hướng dẫn cách học từ mới khi nghe với từng dạng cụ thể:
1. Với từ gặp lần đầu trong đời
Bạn đừng vội học thuộc mà hãy xem từ vựng này có phải từ thường gặp không, có thường gặp không. Bạn có thể ghi lại vào một cuốn sổ, rồi đọc hoặc nghe nốt phần còn lại.
Nếu từ là phổ biến, chắc chắn bạn sẽ gặp lại nó lần thứ hai, thứ ba, và đó là lúc bạn có thể bắt đầu cố ghi nhớ ngữ nghĩa và cách sử dụng từ vựng này.
Phương pháp học từ mới này loại trừ những từ hiếm, từ chuyên ngành (nằm ngoài lĩnh vực quan tâm), và giúp ghi nhớ lâu hơn do từ vựng gắn liền với ít nhất ba bối cảnh khác nhau, giúp bạn dễ liên tưởng nghĩa hơn.
2. Từ bạn biết, nhưng có nghĩa mới
Trường hợp này thường thấy là các "phrasal verbs" (ví dụ: look up the dictionary) hoặc "compound words" (ví dụ: hotdog). Cách tiếp cận với những từ/cụm từ này tương đối giống với từ mới hoàn toàn, nhưng bạn có thể "lựa chọn" cố ghi nhớ ngay lần đầu.
Lý do là việc cố gắng ghi nhớ từ dạng này có thể dễ dàng hơn so với từ mới hoàn toàn, do nó có yếu tố "quen thuộc".
3. Từ không mới, mà nghĩa mới
Ví dụ, ai cũng biết "sentence" là câu, nhưng không phải ai cũng biết "a life sentence" là "tù chung thân". Vì đây là từ quen thuộc, bạn có thể cố gắng ghi nhớ nghĩa mới dựa vào việc ghi nhớ "bối cảnh" mà bạn gặp từ.
Ảnh minh họa: Inenglishwithlove
4. Biết nghĩa nhưng không quen cách phát âm của từ
Ví dụ, khi lần đầu nghe từ "dance" trong tiếng Anh - Anh, tôi nghe thành "Dons" do không quen thuộc với cách phát âm. Trường hợp này bạn phải nghe đi nghe lại, cảm nhận âm và cách phát âm của từ.
Bạn nên lên trang Youglish để nghe cách nhiều người khác phát âm từ đó (theo chất giọng Anh - Anh chẳng hạn) và chắc chắn rằng nguồn tài liệu nghe của bạn phát âm chính xác.
Bạn cũng có thể tự đọc từ mới vào "speech-to-text" (ứng dụng nhận dạng giọng nói rồi chuyển chúng thành văn bản) theo cách bạn nghe được để "khớp" cách phát âm mới.
5. Phát âm sai nên nghe không được
Bạn phát âm sai nên nghe sai. Với trường hợp này, quy trình vẫn như trước: kiểm tra youglish, từ điển, và đọc vào "speech-to-text".
Khác biệt là bạn cần phải đặc biệt chú ý học cách phát âm đúng của từ sau khi phát hiện mình sai.
6. Không nghe được do giảm âm, nối âm, nuốt âm
Các trường hợp này rất phổ biến, có 2 chiến lược:
- Nếu không hiểu rõ về phát âm: bạn có thể học thuộc cách phát âm cả cụm với "hy vọng" lần sau nghe lại sẽ nhận diện được
- Nếu đã học phát âm: Hãy phân tích xem tại sao mình không nghe được, họ giảm âm thế nào, nối âm thế nào, tự rút kinh nghiệm. Tiếp đó, bạn đọc vào "speech-to-text" theo cách giảm âm - nối âm - nuốt âm xem máy có nhận diện được không. Nếu được, bạn sẽ nhớ rất lâu.
Tôi cũng lưu ý rằng mọi hoạt động để học từ mới đều phải gắn liền với bối cảnh thì mới hiệu quả.
Quang Nguyen