Theo các chuyên gia của Hệ thống Giáo dục HOCMAI, chương trình cũ còn đặt nặng mục tiêu truyền thụ kiến thức, lấy các đơn vị kiến thức làm trung tâm để xây dựng bài học. Còn chương trình mới đặt trọng tâm hình thành kỹ năng, phát triển năng lực, khuyến khích tự học nhằm phát huy tính chủ động, vận dụng và sáng tạo của mỗi học sinh. Tuy nhiên, những đổi mới này cũng gây ra không ít áp lực cho các em, khi mà cách thức học của chương trình hiện hành đã trở thành thói quen trong thời gian dài.
Chương trình mới yêu cầu kỹ năng tự học
Bà Nguyễn Thị Lan (Hà Đông, Hà Nội), phụ huynh có con sắp bước vào lớp 6 theo chương trình mới, chia sẻ mặc dù đã cùng con tìm hiểu nhiều về các bộ sách sách giáo khoa, những đổi mới trong phương pháp dạy và học nhưng bà cũng như nhiều bậc phụ huynh khác vẫn lo lắng con khó thích nghi, đặc biệt là tính chủ động, tự học. Bởi lẽ, con bà đã quen với cách học ít vận dụng, thực hành và dựa nhiều vào sự đốc thúc của giáo viên và gia đình.
Chia sẻ về kỹ năng tự học của học sinh hiện nay, TS. Nguyễn Thành Nam, giáo viên Vật lý trên Kênh truyền hình Giáo dục quốc gia VTV7 cho biết, năng lực tự học là loại năng lực quý giá, điều kiện cần để có thể thành công. Không khó để nhận ra là những người sở hữu năng lực tự học đều là những nhân vật ưu tú trong xã hội.
Ông cũng nhận định, tỷ lệ học sinh hiện nay có năng lực tự học là rất thấp, các em cần có sự kiểm soát và áp chế từ nhà trường, thầy cô và cha mẹ, vượt ra khỏi sự kiểm soát là phần lớn các em sẽ xao nhãng việc học. "Có thể nói thành tích học của đa số học sinh hiện nay là kết quả của sự bắt ép", ông nói.
Tiến sĩ Nguyễn Thành Nam, giáo viên Vật lý trên Kênh truyền hình Giáo dục quốc gia VTV7.
Rèn kỹ năng tự học thông qua học online
Theo TS. Thành Nam, học sinh có thể dần hình thành kỹ năng tự học thông qua phương pháp học online. Với nhiều lợi thế về thời gian và hệ thống học liệu, học trực tuyến là phương pháp rèn năng lực tự học hiệu quả cho học sinh phổ thông.
Với việc chủ động thời gian, quá trình tự học có thể diễn ra bất cứ thời điểm nào trong ngày, các em có thể truy cập các khóa học trực tuyến mọi lúc mọi nơi, không phụ thuộc và giới hạn về khung giờ học nhất định.
Về hình thức tiếp cận đa dạng, chỉ cần kết nối với internet, học sinh có thể truy cập mọi bài giảng trên tất cả các phương tiện công nghệ như máy tính, tivi, điện thoại thông minh,... tùy vào điều kiện mỗi người.
Hệ thống học liệu, bài giảng phong phú có thể đáp ứng nhu cầu học tập của mỗi cá nhân, học sinh sẽ chủ động tìm kiếm các học liệu, bài giảng phù hợp với mục tiêu và năng lực của bản thân. Từ đó, kỹ năng tự học cũng dần được hình thành khi học sinh nhận ra lỗ hổng kiến thức và tự tìm cách bổ sung, khắc phục thiếu sót.
Hệ thống các khóa học trực tuyến hiện nay bám sát với nội dung của chương trình và các bộ sách giáo khoa. Điểm mới nổi bật của các khóa học cho chương trình mới là có sự đầu tư công phu về nội dung, hình ảnh, âm thanh, tăng thêm tính trực quan sinh động và sự tương tác giữa thầy - trò. Hầu hết các bài giảng cũng được thiết kế với hàng loạt hoạt động để phát huy tính tích cực, chủ động và khơi gợi sự hứng thú cho học sinh.
Tại HOCMAI, các bài giảng trực tuyến theo chương trình mới như khóa Học tốt 6, giáo viên thiết kế các hoạt động dẫn dắt để học sinh tự mình tìm ra kiến thức, hình thành và xây dựng khái niệm để chiếm lĩnh kiến thức. Điều đó giúp cho phần kiến thức học sinh đã học khắc sâu và hình thành kỹ năng quan trọng, đặc biệt là tự học.
Thiên Minh
Ảnh: HOCMAI