Dầu ăn thực vật là một trong những nguồn cung cấp chất béo có lợi cho cơ thể. Trong khi đó, chất béo là một trong 4 nhóm chất dinh dưỡng thiết yếu (bột đường - đạm - béo - vitamin và khoáng chất) mà cơ thể cần được bổ sung mỗi ngày.
Tiến sĩ, bác sĩ Trương Hồng Sơn, Phó Tổng thư ký Tổng hội Y học Việt Nam, Viện trưởng Viện Y học Ứng dụng Việt Nam (VIAM) giải thích, chất béo có vai trò quan trọng và là nhóm chất cần thiết cho cơ thể, giúp hấp thu các chất dinh dưỡng, đặc biệt là các vitamin tan trong dầu như A, D, E, K. Bên cạnh đó, chất béo cũng là thành phần chính cấu tạo nên màng tế bào và các hormone; cung cấp năng lượng cho cơ thể. Thiếu hụt chất béo trong khẩu phần ăn hàng ngày sẽ ảnh hưởng đến chức năng của nhiều cơ quan, đặc biệt là cơ quan thần kinh. Vì vậy, khi xây dựng chế độ dinh dưỡng ngăn ngừa mỡ máu (mỡ máu cao), thay vì kiêng khem chất béo quá mức, nên tập thói quen thay thế và sử dụng chất béo có lợi cho cơ thể.
Dưới đây là một số gợi ý của các chuyên gia sức khỏe và ẩm thực giúp bạn và gia đình có thể lựa chọn, sử dụng chất béo và dầu ăn hữu ích hơn.
Lựa chọn loại chất béo có lợi cho cơ thể
Theo tiến sĩ, bác sĩ Trương Hồng Sơn, tùy từng độ tuổi, tình trạng sức khỏe, nhu cầu về chất béo được khuyến nghị khác nhau. Cụ thể, với trẻ nhỏ, nhu cầu bổ sung chất béo là 30 - 40% tổng năng lượng khẩu phần ăn. Ở người trưởng thành, con số này là khoảng 20 - 25%. Phụ nữ mang thai có nhu cầu chất béo cao hơn, khoảng 30% tổng năng lượng khẩu phần. Với những người mỡ máu cao, thừa cân béo phì... chất béo chỉ nên chiếm 15 - 20% tổng năng lượng khẩu phần.
Tiến sĩ khuyến nghị nên chọn nhóm chất béo có lợi cho cơ thể, thay thế nhóm cho nhóm chất béo có hại, nhiều cholesterol. Nhóm chất béo có lợi này thường có ở một số loại cá biển như cá hồi, cá trích, cá mòi và dầu ăn từ thực vật.
Một số thực phẩm cung cấp nguồn chất béo có lợi cho cơ thể. Ảnh: Freepik
Riêng về dầu ăn thực vật, tiến sĩ cho biết, bên cạnh vai trò là nguyên liệu chế biến quen thuộc, thì những sản phẩm dầu ăn chất lượng cũng chính là nguồn cung cấp chất béo có lợi quan trọng, nhất là có khả năng hỗ trợ giảm hấp thụ cholesterol và ngăn ngừa mỡ máu. "Khi trò chuyện với nhiều người, tôi thấy nhiều người thường bỏ qua yếu tố này khi lựa chọn dầu ăn", tiến sĩ chia sẻ.
Ba loại "dầu vàng" được tiến sĩ khuyến nghị nên ưu tiên lựa chọn là dầu gạo lứt, dầu đậu nành, dầu hướng dương. "Đây đều là những chất béo có lợi nhờ sở hữu nhiều dưỡng chất tốt cho sức khỏe, giúp giảm hấp thụ cholesterol từ thực phẩm, phòng ngừa mỡ máu cao", tiến sĩ cho biết.
Tiến sĩ, bác sĩ Trương Hồng Sơn, Phó Tổng thư ký Tổng hội Y học Việt Nam, Viện trưởng Viện Y học Ứng dụng Việt Nam. Ảnh: VIAM
Tiến sĩ, bác sĩ Trương Hồng Sơn phân tích, dầu gạo lứt dồi dào dưỡng chất Gamma-Oryzanol và Phytosterol có tác dụng giảm hấp thụ cholesterol từ thực phẩm, góp phần ngăn ngừa tình trạng thừa cholesterol, từ đó hỗ trợ giảm nguy cơ mỡ máu cao. Dầu đậu nành chứa các loại a-xít béo thiết yếu gồm Omega 3, 6, 9 và Phytosterol có lợi cho thị giác, não bộ và tim mạch. Dầu hướng dương chứa hàm lượng vitamin E cao, bổ sung lượng vitamin E cần thiết cho cơ thể, có tác dụng hỗ trợ chống lão hóa.
Để cung cấp đa dạng dưỡng chất cho cơ thể, bác sĩ khuyến khích các gia đình nên lựa chọn loại dầu ăn kết hợp cả 3 thành phần nguyên liệu thay vì phải sử dụng luân phiên từng loại.
Lựa chọn dầu ăn phù hợp với cách chế biến
Master Chef Phạm Tuấn Hải, thành viên Hiệp hội Đầu bếp Đông Nam Á, giám khảo 5 mùa Master Chef Việt Nam chia sẻ, dầu ăn là nguyên liệu góp phần quyết định thành bại của món ăn. Chọn đúng dầu giúp món ăn nâng hương, đậm vị và hấp dẫn hơn, đồng nghĩa các bữa ăn gia đình cũng được "thăng hạng".
Master Chef Tuấn Hải hiện dùng dầu ăn Neptune Light cho cả trong gia đình và hệ thống nhà hàng vì loại dầu ăn này có thành phần nguyên liệu tốt cho sức khỏe và đáp ứng được những yêu cầu khắt khe của mình trong nấu nướng. "Chất dầu sánh, quyện, mịn do công thức đặc biệt kết hợp từ 3 loại dầu ở Neptune Light giúp các món xào đạt được độ bóng bẩy; món chiên vàng giòn, hấp dẫn, không bị ngậm dầu gây ngán ngấy", vị đầu bếp chia sẻ.
Master Chef Phạm Tuấn Hải sử dụng Neptune Light trong chế biến món ăn. Ảnh: NVCC
Dưới góc nhìn của một người nghiên cứu ẩm thực, Master Chef Phạm Tuấn Hải cho hay, xu hướng ẩm thực lành mạnh sẽ dần phủ sóng toàn cầu. Xu hướng này đòi hỏi dù là nguyên liệu thô như thịt, cá, rau củ, hay nhóm nguyên liệu hỗ trợ như dầu ăn cũng đều phải được chăm chút, lựa chọn kỹ lưỡng và tuân thủ nguyên tắc đề cao giá trị dinh dưỡng, tốt cho sức khỏe. Theo vị đầu bếp: "Nhờ kết hợp từ 3 loại dầu tốt cho sức khỏe là dầu gạo lứt, dầu đậu nành, dầu hướng dương, Neptune Light phù hợp với xu hướng ẩm thực lành mạnh, là lựa chọn đáng để người nội trợ cân nhắc".
Kim Anh