Tiến sĩ Kara Fitzgerald, chuyên gia về biểu sinh và lão hóa, đồng thời là tác giả của cuốn sách Younger, giải thích tuổi sinh học là tốc độ già đi về mặt thể chất của bạn, trong khi tuổi thông thường là số năm bạn sống. Tuổi thật luôn tăng thêm, song tuổi sinh học có thể giảm xuống nhờ một số biện pháp y tế hoặc thói quen lành mạnh. Ví dụ, một số người có tuổi thông thường là 50, song về mặt sinh học là 45.
Để xác định tuổi sinh học, mọi người mua các bộ dụng cụ xét nghiệm giá hàng trăm USD, dùng để thử mẫu nước bọt, tế bào máu, máu hoặc nước tiểu. Giới nghiên cứu cũng có thể xác định tuổi của gấu bắc cực hoang dã, voi, ngựa vằn, ngựa và hơn 100 loài động vật có vú không phải người khác bằng kỹ thuật tương tự.
Tất cả xét nghiệm hoạt động bằng cách đo dấu hiệu hóa học trong DNA. Các dấu hiệu này thay đổi theo thời gian, phản ứng với những ảnh hưởng từ môi trường và sinh học, di lối sống hoặc di truyền học. Về cơ bản, nó có thể đo lường mức độ và tốc độ lão hóa của con người. Tuy nhiên, giáo sư Steve Horvath, Đại học California (UCLA), cho rằng các xét nghiệm này chỉ có tính tham khảo.
Năm 2011, giáo sư Horvath công bố nghiên cứu tiên phong cho thấy có thể xét nghiệm các chất hóa học trong nước bọt của người để theo dõi tình trạng sức khỏe.
"Ở thời điểm đó, phát minh kỳ lạ là bạn lấy nước bọt vào cốc thử và đo độ tuổi sinh học, nhưng nó các nhà nghiên cứu đã bỏ qua", ông nói.
Hơn một thập kỷ sau, hàng loạt công ty đầu tư vào lĩnh vực này, hứa hẹn đo độ tuổi sinh học thông qua xét nghiệm mẫu máu hoặc phân tích nước bọt.
"Thật tuyệt khi thấy điều này thành hiện thực. Tuy nhiên, một thứ gì đó trở nên quá phổ biến trước khi hoàn thiện về mặt khoa học cũng rất nguy hiểm. Đây là điều khiến tôi lo lắng", ông Horvath nói.
Các phép đo tuổi sinh học chưa có ý nghĩa về mặt lâm sàng. Ảnh: Freepik
Thực tế, thử nghiệm tuổi sinh học không cung cấp bức tranh đầy đủ về sức khỏe con người. Các chỉ số khác như huyết áp, cân nặng, cholesterol và lượng đường trong máu cũng ảnh hưởng đến tuổi sinh học.
Theo ông, phép thử GrimAge là công cụ dự đoán tuổi thọ và tỷ lệ tử vong chính xác hơn. Thử nghiệm GrimAge đo lường những thay đổi hóa học trên 1.030 ký tự DNA khác nhau nhằm xác định sơ bộ tốc độ lão hóa. Dù vậy, ngay cả GrimAge cũng không thể sử dụng như một phép đo tỷ lệ tử vong.
Các bài kiểm tra tuổi sinh học thường tính được tuổi thọ của một người vào thời điểm đo, tức là nó chỉ đúng nếu người này không thay đổi lối sống trong tương lai. Hiện tại, các xét nghiệm không có quá nhiều ý nghĩa lâm sàng. Tuy nhiên, Horvath kỳ vọng một ngày nào đó, các bác sĩ có thể kiểm tra tuổi sinh học của bệnh nhân và giới thiệu các loại thuốc hoặc biện pháp can thiệp nhằm nâng cao tuổi thọ.
Theo ông, những người muốn tăng cường sức khỏe và sống lâu hơn nên tập trung vào những thói quen đơn giản, dựa trên bằng chứng khoa học trước đó để làm chậm quá trình lão hóa. Ông đề xuất bỏ thuốc lá, tăng cường ăn rau xanh, tập thể dục và thực hiện lối sống giúp giảm viêm mạn tính.
Ông cũng khuyến khích mọi người ăn ít đường, chocolate, áp dụng chế độ ăn với nhiều loại hạt.
Thục Linh (Theo Insider)