 |
|
Virus H5N1 do Viện VSDT trung ương chụp. |
Trao đổi với VnExpress sáng nay, Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Chí Liêm nhận định thành quả nghiên cứu của Viện Pasteur TP HCM mới là bước đầu nhưng sẽ giúp các chuyên gia trong nước tự tin hơn trong việc giải mã gene virus. "Nếu thành công trong lĩnh vực này, chúng ta có thể chủ động sản xuất vacxin phòng nhiều loại siêu vi trùng".
Giáo sư Phạm Ngọc Đính, Viện phó Viện Vệ sinh dịch tễ trung ương, cho biết ông rất mừng khi nhận được kết quả nghiên cứu của tiến sĩ Vân. Theo ông, đây là bước tiến của ngành sinh học phân tử Việt Nam và là một tín hiệu đáng mừng đối với cuộc chiến chống dịch cúm gà.
Giáo sư, Viện trưởng Viện Công nghệ sinh học Lê Trần Bình là người trực tiếp thông báo kết quả nghiên cứu trên. Theo ông, tiến sĩ Vân mới chỉ dừng lại ở phân tích đoạn gene tổng hợp protein H ở một vài mẫu virus đơn lẻ. Để có được kết quả cuối cùng, toàn diện, phải giải mã được tối thiểu 3 trong tổng số 8 đoạn gene của virus cúm A, với số mẫu lên tới hàng trăm hạt virus. "Phải giải mã được 3 đoạn gene H, N và Ns - phần quyết định độc lực và khả năng lây truyền của virus. Làm được vậy thì ta có thể dự báo được biến chủng của chúng trong mùa cúm sau", ông nói.
Đoạn gene H5 do tiến sĩ Vân giải mã.
Theo ông Bình, thành công của Viện Pasteur TP HCM là động lực thúc đẩy cuộc đua giải mã gene virus cúm. Hôm nay, Viện Công nghệ sinh học bắt đầu giải mã gene H5N1, nhưng là chủng được phân lập từ bệnh phẩm gà. Nếu thuận lợi, tuần sau, Viện sẽ có kết quả đầu tiên. Công việc dự kiến sẽ được tiến hành trên hàng trăm mẫu virus từ các vùng, miền trên toàn quốc. "Chúng tôi sẽ cùng lúc giải mã cả 3 đoạn gene H, N và Ns của virus, và hy vọng sẽ có kết quả chính xác trong thời gian sớm nhất", ông Bình thông báo.Ngày 4/2, Viện Vệ sinh dịch tễ trung ương, Viện Pasteur TP HCM, Viện Pasteur Nha Trang và Viện Vệ sinh dịch tễ Tây Nguyên đã có cuộc họp bàn biện pháp nâng cấp 4 phòng thí nghiệm vi sinh. Theo giáo sư Hoàng Thủy Long, các viện sẽ đầu tư bằng nguồn kinh phí tự có, cố gắng hoàn thiện khả năng nghiên cứu, đặc biệt là các nghiên cứu về gene và vacxin.
Năm 2003, lần đầu tiên gene của virus H5N1 được giải mã thành công tại Hong Kong. Bộ mã gene này đang được lưu trữ tại Ngân hàng dữ liệu gene tại Mỹ. Tuy nhiên, gene H5 do Hong Kong giải mã có những điểm khác biệt so với mã gene H5 mà tiến sĩ Vân tìm ra. Viện Pasteur TP HCM sẽ đăng ký lưu giữ mã gene H5 của mình tại Ngân hàng gene thế giới.
Khi giải mã được gene của virus, người ta có thể biết bao nhiêu chủng đang hoành hành ở Việt Nam, giống hay khác với các chủng H5N1 ở các quốc gia khác. Kết quả này giúp xác định tính phổ biến của chủng virus để ra quyết định chính xác về lựa chọn vacxin. Đến nay, Việt Nam vẫn phải phụ thuộc vào kết quả nghiên cứu của các phòng thí nghiệm nước ngoài. Tuy nhiên, kết quả này không giúp được gì cho việc nghiên cứu sản xuất vacxin trong nước.
Đến nay, các hãng dược phẩm chỉ sản xuất vacxin cúm A chủng H3N2 và H1N1 - hai chủng virus cúm phổ biến, có khả năng lây từ người sang người. Còn với H5N1, đến nay vẫn chưa có vacxin đặc hiệu. Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cho biết đã khởi động cuộc đua sản xuất vacxin ngừa chủng virus nguy hiểm này, song ít nhất phải 6 tháng nữa mới có kết quả.
Thiên Đức