Trong thông báo đưa ra hôm 20/12, hãng xe lớn nhất Nhật Bản cho biết Daihatsu - thương hiệu con của Toyota - sẽ dừng mọi hoạt động vận chuyển với tất cả các xe từ các nhà máy trên toàn cầu. Sự việc là hậu quả của bê bối an toàn liên quan tới 64 mẫu xe, gồm gần 20 mẫu được bán dưới thương hiệu Toyota.
Hồi tháng 4, Daihastu thừa nhận đã tùy chỉnh phần bên trong cửa xe của các mẫu xe được thử nghiệm nhằm giảm thiểu nguy cơ khi va chạm, giúp cửa xe không bị gãy, vỡ tạo thành dạng sắc nhọn, có thể làm bị thương người trên xe khi túi khí bên bung ra. Những chiếc xe bán ra thị trường không được chỉnh sửa như xe thử nghiệm. Tổng cộng 88.000 xe Toyota Vios và Perodua Axia liên quan tới hành vi gian dối. Perodua là hãng xe Malaysia mà Daihatsu giữ 25% cổ phần.
Sang tháng 5, Daihatsu đã dừng bán mẫu hybrid Toyota Raize và Daihatsu Rocky khi thấy những vấn đề trong thử nghiệm với hai sản phẩm này.
Công nhân tại một dây chuyền sản xuất ở nhà máy Daihatsu, Nhật Bản. Ảnh: Daihatsu
Sau đó, một ủy ban độc lập đã điều tra hãng xe Nhật và phát hiện thêm những gian lận khác. Ví dụ, các thiết bị túi khí được Daihatsu sử dụng trong các thử nghiệm túi khí của một số mẫu có khác biệt so với túi khí trên những xe bán ra thị trường, gồm các mẫu Toyota Town Ace và Pixis Joy cũng như Mazda Bongo (mẫu van và bán tải dựa trên xe Daihatsu và Toyota). Bên cạnh đó là các gian dối khác như tốc độ thử nghiệm va chạm không đúng chuẩn, gian lận khí thải, báo cáo giả mạo về tác động tới tựa đầu ghế. Cuộc điều tra thấy các vụ gian lận đặc biệt phổ biến từ sau 2014.
Theo thông tin từ Daihatsu trong buổi họp báo, việc giao xe đi thị trường nước ngoài có thể bị đình chỉ đến khi xe được các nhà quản lý cho phép tiếp tục được bán ra.
Makoto Kaiami, chủ tịch ủy ban điều tra của bên thứ ba, nói "không tin rằng Toyota phải chịu trách nhiệm" cho việc gian lận, chỉ là Daihatsu đang cố tìm cách để đạt những kỳ vọng mà hãng tự đặt ra.
Toyota nói những mẫu xe liên quan tới bê bối gồm cả xe cho thị trường ASEAN như Thái Lan, Indonesia, Malaysia, Campuchia và Việt Nam, cũng như khu vực Trung và Nam Mỹ, với Mexico, Ecuador, Peru, Chile, Bolivia và Uruguay. Toyota Việt Nam chưa đưa ra bình luận gì cho việc này và cho biết "sẽ trả lời vào chiều, tối ngày 21/12", tức một ngày sau khi Daihatsu thông báo dừng giao xe toàn cầu. Theo thông tin từ Daihatsu, thị trường Việt Nam có mẫu Avanza bị ảnh hưởng, nhưng chưa rõ liên quan tới gian lận nào.
Gian lận của Daihatsu là bê bối về an toàn mới nhất tác động đến tập đoàn Toyota trong những năm qua. Toyota cho biết không nhận được báo cáo tai nạn nào liên quan tới những gian lận này.
Hồi 2022, Toyota dính vào một scandal khác về dữ liệu động cơ ở chi nhánh xe tải của hãng - Hino. Trong vụ việc này, Hino thừa nhận đã cung cấp dữ liệu sai lệch về khí thải cũng như mức tiêu thụ nhiên liệu cho chính phủ đối với ba dòng động cơ do hãng sản xuất.
Trước đó, năm 2010, Toyota rơi vào cuộc "khủng hoảng chân ga" khi nhiều khách hàng Mỹ gặp tình huống xe tăng tốc đột ngột và thậm chí sau khi được sửa, xe vẫn gặp tình trạng tương tự.
Daihatsu là hãng con của Toyota, chuyên về xe cỡ nhỏ, sản xuất một số mẫu keicar rất phổ biến ở Nhật Bản. Bê bối trên còn ảnh hưởng tới một số mẫu Mazda và Subaru bán ở thị trường nội địa, do những liên quan trong quá trình hợp tác phát triển.
Daihatsu sản xuất 1,1 triệu xe trong 10 tháng đầu năm nay, với gần 40% số đó là ở các nhà máy nước ngoài, theo dữ liệu từ Toyota. Hãng bán được khoảng 660.000 xe trên khắp thế giới trong cùng kỳ và chiếm 7% doanh số của hãng mẹ Toyota.
Mỹ Anh (theo Japan Times)