Tầng hầm (hoặc tầng ngầm) nằm hoàn toàn dưới mặt đất, có thiết kế mặt bằng tầng trệt ngang với vỉa hè. Còn tầng bán hầm là tầng có một nửa chiều cao nằm trên hoặc bằng với mặt đất, phần còn lại nằm âm dưới lòng đất. Vì thế, không phải kiểu nhà nào tại vị trí nào cũng có thể xây tầng hầm vì cần đáp ứng một số điều kiện.
Thứ nhất, phần nổi của tầng hầm (tính đến sàn trệt) tối đa là 1,2 m so với vỉa hè của khu vực đó. Thứ hai, lối lên xuống tầng hầm phải cách lộ giới tối thiểu là 3 m. Ngoài ra, nhà phố có mặt tiền giáp với lộ giới nhỏ hơn 6 m thì không được phép xây tầng hầm.
Một số tiêu chí gia chủ cần xem xét trước khi xây nhà có tầng hầm là công năng, vị trí, diện tích, chiều cao, thiết kế và chi phí.
Đầu tiên, chủ nhà cần xác định mục đích sử dụng chính của tầng hầm để kiến trúc sư có thể đưa ra tư vấn phù hợp. Khu vực này không chỉ giải quyết vấn đề về chỗ để xe mà còn mang đến không gian tiện ích dành cho gia đình như tận dụng làm kho chứa đồ hay nơi lắp đặt hệ thống trang thiết bị.
Chủ nhà cần xác định mục đích sử dụng chính của tầng hầm. Ảnh: Andersonair
Về vị trí, bạn cần khảo sát địa chất để xem xét khu đất có phù hợp xây nhà có tầng hầm hay không. Ở khu vực có triều cường hoặc có lượng mưa lớn, khi nước dâng lên có thể tràn vào tầng hầm và làm hư hỏng vật dụng. Do đó, kiến trúc sư sẽ đánh giá về cấu tạo địa tầng, các chỉ tiêu cơ lý, động thái và tính chất hóa học của đất, từ đó đưa ra giải pháp xây dựng phù hợp.
Về diện tích, nếu chủ nhà cần nhiều chỗ để xe thì nên ưu tiên làm tầng hầm rộng rãi. Tuy nhiên nhà có diện tích sử dụng nhỏ không nên làm vì đường xe vào có thể chiếm gần hết diện tích của hầm, dẫn đến lãng phí và không hiệu quả. Diện tích của tầng hầm cần hài hòa với tổng thể kiến trúc ngôi nhà.
Chiều cao tối thiểu của tầng hầm nhà phố, biệt thự là 2,2 m. Đây cũng là độ cao tối thiểu của dốc lên xuống để các phương tiện xuống hầm dễ dàng. Tùy theo mục đích sử dụng hầm và kích thước của các loại xe trong gia đình mà chủ nhà có thể xây dựng độ cao của dốc cho phù hợp.
Về chi phí, thiết kế, xây dựng nhà phố hay biệt thự có tầng hầm sẽ cao hơn 115-140% so với nhà không tầng hầm. Chi phí sẽ thay đổi tùy thuộc vào độ sâu của hầm cũng như vật liệu lựa chọn.
Một số lưu ý trong quá trình thi công là trát phẳng tưởng và sử dụng loại sơn dễ lau chùi, chống bám bẩn. Sàn tầng hầm nên sử dụng vật liệu có độ chống mài mòn, trơn trượt và dễ cọ rửa. Những yếu tố này giúp cho khu vực tầng hầm trở nên sạch sẽ và an toàn khi sử dụng.
Bên cạnh đó, công đoạn chống thấm, hệ thống chiếu sáng và thoát nước cũng cần tính toán cẩn thận, tránh tình trạng ngập úng, cảm giác ngột ngạt và bí bách khi sử dụng.
KTS Huỳnh Xuân Hải
Công ty cổ phần Thiết kế - Xây dựng và Đào tạo Kiến Thiết Việt