Cá voi lưng gù thoát khỏi đám lưới nhờ sự trợ giúp của cá voi sát thủ. Video: WWWA
Du khách và thủy thủ đoàn trên tàu thám hiểm ngắm cá voi khởi hành từ vịnh Bremer lo lắng khi trông thấy một con cá voi lưng gù bị mắc đuôi vào lưới đánh cá. Khi phát hiện cá voi sát thủ tiến về phía nó, họ lo sợ cá voi lưng gù có thể sẽ mất mạng. Tuy nhiên, thay vì tấn công, cá voi sát thủ kéo phần lớn lưới ra khỏi cơ thể cá voi lưng gù và bơi đi, khiến những người quan sát băn khoăn hành động của chúng là có chủ ý hay tình cờ.
Cá voi lưng gù hiếm khi xuất hiện trong những tháng mùa hè ở vùng biển phía nam Australia, nơi công ty du lịch Whale Watch Western Australia (WWWA) đang hoạt động. Tuy nhiên, Gemma Sharp, chủ sở hữu WWWA, vào mùa di cư, cá voi lưng gù đôi khi trở thành mồi của cá voi sát thủ.
Cá voi sát thủ tấn công cá voi lưng gù rất dễ bị một cú quất đuôi của con mồi đập trúng. Thay vào đó, một nửa đàn cá voi sát thủ sẽ phân tán sự chú ý của con mẹ để nửa còn lại dìm chết con non mới sinh vài giờ hoặc vài ngày. Cá voi sắp trưởng thành tách khỏi con mẹ cũng dễ gặp nguy hiểm. Cả đàn cá voi sát thủ đôi khi ngoạm đuôi của cá voi lớn hơn, tìm cách lộn cơ thể con mồi và giữ trong thời gian đủ lâu để dìm chết.
Sau khi chứng kiến một con cá voi lưng gù hầu như không sống sót nổi trong một vụ tấn công như vậy vào năm ngoái, thủy thủ đoàn WWWA lo sợ cá thể mắc lưới bất động sẽ trở thành mồi ngon cho cá voi sát thủ. Họ điều khiển một chiếc drone bay lên cao để theo dõi tình huống.
"Chúng tôi thấy cá voi sát thủ bơi trực tiếp bên dưới đuôi của cá voi lưng gù và xem xét phần lưới mắc vào. Thêm nhiều cá voi sát thủ kéo tới khu vực và chúng lao về phía cá voi trong lúc con vật tự vệ bằng cách quẫy vây ngực và đuôi. Con cá voi sát thủ cái đầu đàn tiến đến chỗ cá voi lưng gù khiến nước bắn tung tóe. Cuối cùng, một búi lưới màu xanh rơi ra và trôi bập bềnh phía sau cá voi lưng gù. Đàn cá voi sát thủ bơi về phía tây trong khi con cá voi lưng gù được tự do đến gần con tàu rồi bơi theo hướng đông", đại diện của WWWA kể lại.
Trong lúc cá voi lưng gù tiếp cận tàu, thủy thủ đoàn của WWWA có thể trông thấy một ít dây lưới còn sót lại nhưng không đủ gây ra vấn đề lớn. Ngoài ra, con cá voi rất gầy gò và có nhiều ký sinh trùng, chứng tỏ nó đã bị mắc lưới suốt thời gian dài và chật vật tìm cách kiếm ăn. Đó có thể là lý do nó không ở vùng biển Nam Cực để tìm kiếm nhuyễn thể mùa hè giống như đồng loại.
Cá voi sát thủ thường lột da của những loài cá voi có mỏ trước khi ăn thịt, nhiều khả năng để tránh kỳ sinh trùng. Trong trường hợp này, rận phủ khắp thân cá voi có thể đã cứu nó khỏi số phận thê thảm hơn. Tuy nhiên, lý do cá voi sát thủ giúp đỡ con mồi vẫn là điều bí ẩn. Cá voi sát thủ có thể chỉ tò mò về lưới đánh cá và tình cờ gỡ ra trong lúc thăm dò. Các nhà nghiên cứu từng ghi nhận cá voi sát thủ cắn thẻ vệ tinh đắt tiền trên mình cá voi lớn hơn.
An Khang (Theo IFL Science)