Nghe tin Phi Nhung qua đời ở tuổi 51, trưa 28/9 tại TP HCM, từ Mỹ, Trizzie Phương Trinh - đồng nghiệp thân thiết - cho biết dù chuẩn bị tinh thần, chị bàng hoàng. Trizzie nói: "Chiếc khăn tang em đeo cho chị cách đây hai năm khi ba chị mất, không ngờ có ngày chị phải đeo nó viếng em".
Hai người quen nhau những năm cuối thập niên 1980, khi Phi Nhung sang Mỹ lập nghiệp, là mẹ đơn thân, sống bằng nghề thợ may ở Florida. Trizzie là người thuyết phục đàn em sang California ca hát, giúp đỡ và hướng dẫn Phi Nhung những bài xướng âm đầu tiên.
Cũng đang ở Mỹ, Đan Trường nói không chợp mắt được từ khi biết tin buồn. Lúc Phi Nhung nằm viện, anh luôn thăm hỏi người thân của chị, cùng các đồng nghiệp cầu nguyện cho chị sớm tai qua nạn khỏi. Bạn bè cho biết ban đầu mới nhiễm nCoV, ca sĩ giấu mọi người vì nghĩ sớm vượt qua được.
Ca sĩ Phi Nhung (1970 - 2021). Ảnh: Facebook Phi Nhung Phạm
Hàng loạt nghệ sĩ cùng khán giả bày tỏ nhớ thương, nhắc lại những nhạc phẩm gắn liền con đường ca hát của Phi Nhung như Sông quê (Đinh Trầm Ca), Áo mới Cà Mau (Thanh Sơn)...
Nhạc sĩ Nguyễn Hà nhớ chị với tiếng hát được ví như "chim sáo" của làng nhạc dân ca, trữ tình. Anh yêu chất giọng Phi Nhung từ ca khúc Bông điên điển (Hà Phương). Anh nói: "Giọng chị pha trộn giữa sự trong trẻo, lanh lảnh với âm sắc hơi khàn, gợi nhiều cảm xúc. Khi hát, chị có nhiều quãng ngân, rung mạnh mẽ, đan xen những quãng luyến láy, nhấn nhá tình tứ của dân ca". Trấn Thành nhận xét: "Giọng ca da diết của Phi Nhung được đúc kết từ những vết xước cuộc đời".
* Phi Nhung - 'chim sáo' bay xa
Từ nhỏ, ca sĩ mồ côi mẹ, trải qua nhiều nghề mưu sinh trước khi nổi danh thập niên 1990. Tuổi thơ thiếu thốn tình thương gia đình hình thành ở chị tính đa sầu, đa cảm. Nhạc sĩ Yên Lam kể Phi Nhung hay khóc mỗi khi hát. Trước khi mất, cố ca sĩ thu âm bài Mồ côi, Hai ơi đừng qua sông, vừa hát vừa khóc nức nở vì bài hát giống hoàn cảnh của mình.
* Những khúc hát lưu dấu ấn Phi Nhung
Hay tin chị mất, nhạc sĩ Quốc Bảo viết dòng tưởng nhớ, trích đăng ca khúc anh từng viết tặng Phi Nhung. Bài hát có ca từ man mác, nói về cô gái có đôi mắt nhung đượm buồn: "Là nhung em/ Phố về nâng giấc/ Là nhung đêm/ Có vì sao lạ/ Là nhớ thêm/ Mắt ai rất buồn...".
Phi Nhung hát bài "Nhung ca" nhạc sĩ Quốc Bảo sáng tác tặng chị. Video: Quốc Bảo.
Bạn bè giữ ký ức về Phi Nhung hiền lành, nhiệt tình. 10 năm trước, Tấn Hoàng cùng một nghệ sĩ sang Mỹ du lịch tự túc, thuê khách sạn để ở. Biết tin, Phi Nhung mời hai đồng nghiệp về nhà chị cho đỡ tốn kém. Bận đi diễn, ca sĩ chuẩn bị đầy đủ gạo, thức ăn... cho họ, giới thiệu show diễn để đàn anh có thêm tiền trang trải. Cô thích tham gia các show nhạc từ thiện, dù bận đến mấy cũng cố gắng sắp xếp thời gian.
Đan Trường, Phi Nhung hát "Vợ chồng Tư Sậy" (Sơn Hạ). Video: Youtube Đan Trường
Trong công việc, chị say nghề, kỹ lưỡng. 20 năm trước, lần đầu gặp ca sĩ Đan Trường, Phi Nhung xưng "em" dù lớn tuổi hơn. Họ diễn chung trên nhiều sân khấu trong, ngoài nước. Anh nhớ nhất tiết mục Vợ chồng Tư Sậy năm 2011. Khi ấy, anh đã làm một con sông nhân tạo trên sân khấu tại sân vận động Quân khu 7 (TP HCM). Hai người diễn, hát ăn ý, được khán giả hưởng ứng.
Đan Trường kể Phi Nhung hay quên lời bài hát nên thường học kỹ trước khi ra sân khấu. Một lần, họ đi diễn ở miền Tây, chị còn chép lời bài hát vào tay. "Mỗi lần gặp nhau, Phi Nhung hay hỏi tôi tư vấn cách làm đẹp, chữa chứng mất ngủ. Có lẽ cô ấy ít ngủ nên trí nhớ không tốt. Khi song ca, tôi đều nhắc đệm câu đầu cho bạn", Đan Trường nhớ.
Đan Trường và Phi Nhung trong một lần đi diễn. Ảnh: Đan Trường cung cấp
Nhạc sĩ Yên Lam - phụ trách ghi âm các ca khúc của Phi Nhung - nói chị luôn chủ động đưa ra ý kiến với đồng nghiệp để sản phẩm được hoàn chỉnh. Phi Nhung thích phối tiếng trống lớn, đan xen âm thanh của sáo, đàn tranh. Bản thu hoàn chỉnh, chị nghe đi nghe lại nhiều lần, nếu có một chỗ không ưng ý, nửa đêm chị liền chạy qua phòng thu của anh để chỉnh sửa. Có lần, ca sĩ đưa các con nuôi Hồ Văn Cường, Tuyết Nhung qua phòng thu của anh. Chị nghiêm khắc, không hài lòng nên la mắng vì hai bạn nhỏ hát không đạt, khiến họ khóc nức nở.
Phi Nhung còn thích đóng kịch, mỗi lần gặp Trịnh Kim Chi đều xin tham gia vở mới trên sân khấu của chị. Trịnh Kim Chi nói: "Lần cuối tôi gặp Phi Nhung trong show Tiếng hát vàng son cuối năm 2020, lúc đó cô ấy còn hồn nhiên đùa giỡn, bị tôi và anh Đàm Vĩnh Hưng chọc ghẹo đến đỏ cả mặt vì cô ấy rất ngây thơ, dễ tin người. Không ngờ, đó là lần cuối tôi được thấy nụ cười của bạn".
Hoàng Nhật Nam thân thiết Phi Nhung qua show Tài tử tranh tài, anh đạo diễn còn ca sĩ làm giám khảo. Anh nói: "Chị rất lo lắng, luôn nghĩ phải làm sao, nói chuyện như thế nào cho phù hợp với vị trí này. Lúc đó tôi động viên chị chỉ cần góp ý sao cho chân thành, tung hứng thoải mái. Nhưng suốt những số đầu chị vẫn ngại, kiệm lời. Dần về sau, chị mới hoạt ngôn, tự tin hơn".
Năm ngoái, khi tình hình dịch kiểm soát, các chương trình ghi hình trở lại, Phi Nhung tham gia Ngôi sao đương thời cùng anh. Anh tái hiện cuộc đời của ca sĩ - xuất thân là cô thợ may. Phi Nhung ngồi bên máy khâu hồi tưởng những năm tháng trước khi đến với nghệ thuật. "Các con nuôi của chị cũng xuất hiện cùng mẹ, cảnh mẹ con chia sẻ, tâm tình là những thước phim đáng giá, gây xúc động", đạo diễn nói.
Tuyết Nhung - con nuôi nghệ sĩ - nói trong đời sống, mẹ có tính cách trẻ con, dạy các con nghiêm khắc. Nhung cho biết: "'Mẹ dặn dò phải biết dạ, thưa khi gặp người lớn. Nghệ sĩ phải biết khiêm nhường chịu khó rèn luyện, học hỏi mới mong có được thành công. Mỗi lần mẹ mắng, tôi lại đùa: 'Mẹ đi lấy chồng đi cho chúng con nhờ'. Mẹ trả lời: 'Mẹ lấy chồng rồi ai lo cho các con'".
Phi Nhung coi các con như bạn bè, một lần, thấy Tuyết Nhung có chiếc áo dài đẹp, chị đòi con nuôi may tặng bằng được. Tuyết Nhung nói: "Tôi còn muốn mặc đồ đôi với mẹ nhưng giờ không được nữa rồi. Mẹ về với Phật. Dù là sự thật, con vẫn không tin. Mẹ ra đi thanh thản nhé".
Dung Thu