Ca sĩ Ái Vân. |
Cho đến nay, số lượng ca sĩ hải ngoại được phép biểu diễn trong nước là khoảng trên 40 người, trong đó có những nghệ sĩ tên tuổi như Hương Lan, Giao Linh, Elvis Phương, Thái Châu, Carol Kim, Tuấn Ngọc, Lê Uyên - Phương, Ái Vân, Ngọc Bích... Trong đó, Ngọc Bích được cấp phép sớm nhất, ngay từ năm 1991-1992. Còn nhiều người khác đã được về nhưng chưa biểu diễn vì nhiều lý do riêng. Một ca sĩ hải ngoại muốn hoạt động nghệ thuật trong nước phải qua các quy trình sau: một đơn vị chủ quản trong nước có chức năng tổ chức biểu diễn - thu âm làm thủ tục với Cục Nghệ thuật Biểu diễn, Bộ VH-TT để xin giấy phép; Cục sẽ làm việc với các cơ quan chức năng để thẩm định về thái độ chính trị và chất lượng nghệ thuật của nghệ sĩ để cấp phép cho đơn vị tổ chức biểu diễn và các Sở VH-TT; Sở VH-TT cấp giấy phép công diễn chương trình hoặc phát hành băng đĩa nhạc. Như vậy giấy phép biểu diễn không đến tận tay ca sĩ mà qua cơ quan quản lý họ, điều này giúp tránh được những chuyện đáng tiếc như ca sĩ phát ngôn không thích hợp, chạy sô bừa bãi...
Việc ca sĩ có sớm được duyệt về nước hay không thường phụ thuộc vào thái độ chính trị của họ và thời điểm họ rời đất nước ra đi. Những người ra đi trước tháng 4/1975 có thể được thông cảm. Hay những gương mặt trẻ sinh ra và trưởng thành ở hải ngoại thì dễ dàng được tạo điều kiện về nước hát. Trong danh sách các ca sĩ đã được phép biểu diễn có những giọng hát đang rất ăn khách ở hải ngoại hiện tại như Phi Nhung, Mạnh Quỳnh, Thanh Hà... Một số nghệ sĩ đã rời quê hương giữa thời bình vào thời điểm tài năng đang toả sáng và được yêu mến, được nhà nước ưu ái như Hoạ Mi, Ái Vân, Kiều Hưng, Thanh Lan... việc trở về của họ thật sự khó khăn. Kiều Hưng hiện vẫn đi hát và làm tạp vụ trong một nhà hàng người Việt ở Đức. Thanh Lan đã về, rất lặng lẽ và hạn chế gặp gỡ tiếp xúc. Thái Châu cũng rất khó khăn khi trở về vì đã dại dột ở lại trong một chuyến lưu diễn ở Canada.
Việc ca sĩ Tuấn Vũ về biểu diễn năm ngoái cũng gây nên những phản ứng rất trái ngược và dẫn đến mâu thuẫn giữa Cục Nghệ thuật Biểu diễn và Sở VH-TT TP HCM. Cục đã duyệt cho phép biểu diễn nhưng Sở kiên quyết không cấp phép công diễn tại địa bàn của mình. Hồi tháng 3/2001, khi lần đầu tiên có đơn vị xin phép cho Tuấn Vũ về hát, cơ quan quản lý văn hoá đã kiến nghị tạm lui việc cấp phép để điều tra kỹ hơn xem ca sĩ này có dính đến ma tuý không và Sở VH-TT TP HCM đã vin vào ý kiến này. Để kiểm tra thực hư, cơ quan chức năng đã phối hợp với gia đình ca sĩ Tuấn Vũ theo dõi sát sao gần một tháng trời 24/24 và kết luận không có chuyện ma tuý...
Ca sĩ Hương Lan có lần tâm sự rất thành thật: "Chúng tôi là nghệ sĩ, chỉ biết hát thôi chứ nào biết làm chính trị gì đâu. Xa quê hương ai mà không muốn về hát cho đồng bào mình nghe, trở qua bên kia cũng bị chống đối ghê lắm. Nhưng đã về là về, không sợ!". Một số nghệ sĩ đã tính chuyện ở lại lâu dài trong nước như Elvis Phương, Hương Lan... và rất hài lòng với những gì đã làm được cho quê hương.
(Theo Tiền Phong)