Thông tin này được Bộ Xây dựng cho biết trong dự thảo tài liệu tổng kết công tác của ngành này công bố hôm 14/12.
Theo đề án xây dựng ít nhất 1 triệu căn nhà ở xã hội, năm 2024, cả nước đặt mục tiêu phát triển 130.000 căn. Dù nỗ lực, các tỉnh, thành phố cũng chỉ hoàn thành được 21.000 căn, tương ứng hơn 16% kế hoạch. Thời gian qua, lãnh đạo Bộ Xây dựng cũng nhiều lần cho biết việc hiện thực hoá mục tiêu phát triển nhà ở xã hội còn nhiều khó khăn, thách thức.
Việc thực hiện gói vay ưu đãi cho loại hình nhà ở này cũng hạn chế. Cụ thể, đến nay mới có 16 dự án được cho vay với tổng mức cam kết cấp tín dụng 4.200 tỷ đồng, dư nợ 1.727 tỷ.
Từ 2021 đến nay, theo số liệu của Bộ Xây dựng, cả nước có 644 dự án nhà ở xã hội được triển khai với quy mô 580.109 căn. Trong đó, chỉ có 96 dự án được hoàn thành với quy mô hơn 57.620 căn. 133 dự án đã khởi công với trên 110.200 căn. Còn lại 415 dự án đã được chấp thuận chủ trương đầu tư sẽ cung cấp thêm hơn 412.200 căn nếu xây xong.
Một dự án nhà ở xã hội tại Thuỷ Nguyên, Hải Phòng tháng 10/2024. Ảnh: Anh Tú
Trong năm qua, Bộ Xây dựng cũng đã đề nghị Bộ Công an và Quốc phòng thực hiện 5.000 căn nhà ở xã hội cho lực lượng vũ trang mỗi đơn vị. Đồng thời, cơ quan này cũng phối hợp với Ngân hàng Nhà nước, Ngân hàng Chính sách Xã hội để thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội tại Hà Nội.
Tại báo cáo gửi Thủ tướng hồi tháng 9, Bộ Xây dựng cho biết việc phát triển nhà ở xã hội tại hai đô thị loại đặc biệt Hà Nội và TP HCM còn chậm, chưa tới 40% chỉ tiêu dù nhu cầu rất lớn. Cụ thể, Hà Nội phải xây 18.700 căn đến 2025, nhưng thời điểm đó mới có 3 dự án được khởi công (1.700 căn) và 5 dự án xây dựng xong, với 5.200 căn, đạt gần 37% mục tiêu.
TP HCM có chỉ tiêu xây xong 26.200 căn đến 2025. Tuy nhiên, thành phố đạt khoảng 21% mục tiêu với 6 dự án đã cấp phép, khởi công (gần 4.400 căn) và 4 dự án hoàn thành (hơn 1.200 căn). Ngoài ra, TP HCM đăng ký đưa 6 dự án vận hành vào năm 2025.
Một số địa phương có nhu cầu về nhà xã hội nhưng chưa rõ kế hoạch triển khai tới đâu như Thái Nguyên, Ninh Bình, Nam Định, Quảng Bình, Thừa Thiên Huế, Bạc Liêu, Cà Mau... Trong số này, nhiều địa phương cũng chưa có dự án nào khởi công.
Còn theo báo cáo về thị trường bất động sản của Đoàn giám sát Quốc hội, việc triển khai nhà ở xã hội còn bị động, do nguồn vốn ngân sách chưa bố trí thỏa đáng. Vì thế, phần lớn dự án xây bằng nguồn vốn ngoài nhà nước do doanh nghiệp hoặc hợp tác xã xây dựng. Trong khi thực tế nhiều doanh nghiệp tại khu công nghiệp không mặn mà việc xây nhà cho công nhân.
Cùng với đó, nhiều địa phương chưa bố trí quỹ đất độc lập, chủ yếu phụ thuộc quỹ đất 20% trong dự án nhà ở thương mại. Cụ thể, giai đoạn 2015-2023, chỉ có 18 trên 63 tỉnh thành bố trí quỹ đất độc lập làm nhà xã hội và 35 địa phương bố trí quỹ 20% trong dự án nhà thương mại. Điều này dẫn đến chưa đảm bảo nguồn cung, ảnh hưởng đến giá bán, cho thuê, thuê mua nhà xã hội.
Anh Tú