Trong báo cáo thị trường mới đây, Bộ Xây dựng cho biết tình hình triển khai dự án nhà ở xã hội trên cả nước vẫn chậm. Quý III không ghi nhận dự án nào hoàn thành toàn bộ, chỉ có một dự án mới bàn giao một toà với 200 căn thuộc Khu đô thị mới An Vân Dương, TP Huế.
Quý này cũng chỉ có 4 dự án khởi công xây dựng với gần 2.100 căn. Trong đó, TP HCM có một dự án vừa động thổ của Công ty TNHH Thương mại xây dựng Lê Thành với gần 1.500 căn. Còn Hà Nội không có dự án nào được khởi công hay xây dựng.
Tính cả giai đoạn từ 2021 đến nay, cả nước có 79 dự án hoàn thành với hơn 42.400 căn, đạt khoảng 10% chỉ tiêu đến năm 2025 trong đề án xây một triệu căn nhà ở xã hội. Ngoài ra, 131 dự án đã khởi công, dự kiến cung ứng gần 112.000 căn.
Về gói tín dụng 120.000 tỷ đồng, ngoài 4 ngân hàng thương mại cổ phần Nhà nước, hiện có thêm TP Bank, VPBank, MBBank và Techcombank tham gia với số tiền 5.000 tỷ đồng mỗi ngân hàng, nâng tổng nguồn vốn hỗ trợ lãi suất lên 140.000 tỷ đồng. Sau hơn một năm triển khai, giải ngân gói vay này vẫn rất thấp, gần 1,5%, tức khoảng 1.783 tỷ đồng. Trong số này khoảng 1.633 tỷ cho chủ đầu tư tại 15 dự án, còn lại là người mua nhà.
Theo đề án đầu tư xây dựng ít nhất một triệu căn nhà xã hội, mục tiêu trong giai đoạn 2021-2025 hoàn thành khoảng 428.000 căn. Riêng năm nay, Chính phủ đặt mục tiêu hoàn thành xây dựng khoảng 130.000 căn. Tuy nhiên, Bộ Xây dựng cho biết "khó hoàn thành chỉ tiêu trên trong năm 2024" tại hội nghị sơ kết 6 tháng đầu năm 2024.
Một dự án nhà ở xã hội tại Hải Phòng, tháng 6/2024. Ảnh: Lê Tân
Đầu tuần này, Quốc hội đã thảo luận ở hội trường báo cáo của đoàn giám sát, dự thảo Nghị quyết về quản lý thị trường bất động sản và nhà ở xã hội giai đoạn 2015-2023. Trong báo cáo, Đoàn giám sát đánh giá việc triển khai đề án xây một triệu căn nhà xã hội chưa đạt yêu cầu, đa số địa phương chưa hoàn thành chỉ tiêu. Nhiều địa phương có nhu cầu nhà ở rất lớn nhưng kết quả triển khai hạn chế so với mục tiêu tại đề án xây một triệu căn nhà xã hội đến 2025.
Đơn cử, Hà Nội phải xây 18.700 căn đến 2025, nhưng mới có 3 dự án được khởi công (1.700 căn), đạt 9% chỉ tiêu. TP HCM cần xây 26.200 căn đến 2025 song hiện đạt khoảng 19% mục tiêu, gần 5.000 căn. Tương tự, Đà Nẵng cũng mới đạt 43% với 2.750 căn tại 5 dự án.
Thậm chí, một số địa phương không có dự án nhà xã hội nào được khởi công từ 2021 đến nay, như Vĩnh Phúc, Ninh Bình, Nam Định, Long An, Quảng Ngãi...
Đoàn giám sát Quốc hội cho rằng Bộ Xây dựng là cơ quan đầu mối chịu trách nhiệm trước Chính phủ về kết quả phát triển nhà ở xã hội chưa đạt chỉ tiêu. Bởi Bộ này chưa đảm bảo vai trò xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu về nhà xã hội để cập nhật trên Cổng thông tin điện tử, khiến việc phát triển, xét duyệt đối tượng gặp khó khăn, chưa minh bạch trong quản lý.
Để gỡ khó về nguồn vốn tín dụng, Thủ tướng giao Bộ Xây dựng nghiên cứu gói tín dụng mới trị giá 30.000 tỷ đồng cho nhà xã hội trong tháng 10. Gói này có nguồn từ phát hành trái phiếu Chính phủ và ngân sách địa phương ủy thác, khác với gói 120.000 tỷ đồng đang triển khai lấy từ các ngân hàng thương mại.
Ngọc Diễm