Con đực loài cá này có khả năng nhân bản vô tính. Ảnh: Verge
Trong nghiên cứu đăng trên tờ Royal Society Open Science, các nhà khoa học rất ngạc nhiên khi phát hiện một con cá đực thuộc loài Squalius alburnoides ở Tây Ban Nha tạo ra một bản sao giống hệt từ trứng của con cái, theo Verge.
Squalius alburnoides là loài cá lai giữa hai loài khác nhau, một trong số đó hiện đã tuyệt chủng. Khi nghiên cứu 261 con cá con, các nhà khoa học phát hiện một con là bản sao gene hoàn hảo của cá bố. Đây là bằng chứng của hiện tượng con đực tự duy trì nòi giống không cần con cái.
Hiện tượng con đực tự sinh sản vô tính rất hiếm gặp trong tự nhiên, nhất là những loài động vật có xương sống. Đây là lần đầu tiên các nhà khoa học phát hiện hiện tượng này ở loài cá.
Các nhà khoa học dự đoán có ba khả năng đã xảy ra. Cá đực tạo tinh trùng có gấp đôi chất liệu di truyền so với bình thường trước khi trộm trứng và loại bỏ chất liệu di truyền của con cái. Cũng có thể tinh trùng của cá đực bình thường nhưng trứng thiếu chất liệu di truyền hoặc hai tinh trùng cùng thụ tinh cho một trứng thiếu gene.
"Trong nhiều trường hợp, cách duy trì nòi giống như vậy thường diễn ra khi hai loài cận huyết giao phối tạo ra con lai trong lịch sử tiến hóa và có gì đó thật sự sai lầm với phương thức tiến hóa này", Laura Ross, nhà sinh vật học tiến hóa tại Đại học Edinburgh cho biết.
Tự nhân bản là hành vi duy trì nòi giống không phổ biến trong tự nhiên vì làm gia tăng nguy cơ cho loài khi sự đa dạng của gene bị giảm sút. Nếu tất cả các cá thể trong một loài có gene như nhau, toàn bộ loài đối diện nguy cơ bị xóa sổ nếu môi trường có biến động lớn.
Vũ Phong