Sáng 6/5, hiện tượng cá chết hàng loạt trên sông Bưởi không dừng lại ở xã Thạch Lâm (Thạch Thành, Thanh Hóa) mà mở rộng ra 3 xã ở hạ lưu gồm Thạch Quảng, Thạch Cẩm và Thành Mỹ (cùng huyện Thạch Thành). Phạm vi ghi nhận thủy sản chết ước tính 30 km dọc sông.
Không chỉ cá sinh sống trong môi trường tự nhiên, nhiều loại cá nuôi trọng lượng 3-4 kg cũng ngoi lên mặt nước rồi chết. Nguồn nước vẫn có dấu hiệu bị ô nhiễm, có màu xanh đục, bốc mùi hôi thối.
Sáng nay khi ra bè cá kiểm tra, anh Tuấn thấy nhiều con ngoi lên mặt nước thoi thóp rồi chết dần. Ảnh: Lê Hoàng.
Anh Tuấn, người nuôi cá lồng trên sông Bưởi ở xã Thành Mỹ cho hay, khoảng 1h sáng 6/5 anh ra thăm lồng cá của gia đình thì phát hiện nhiều con có biểu hiện khác thường. Chúng nổi lập lờ trên mặt nước, sủi bóng và đến giữa buổi sáng thì chết hẳn.
“Ngày bình thường nước sông trong lắm nhưng từ tối qua đến giờ bỗng đổi màu, có mùi hôi nồng. Cá nhà tôi nuôi đã mấy tháng, con nhỏ chừng 2-3 kg, con lớn nhất cũng được 7 kg. Ước tính, tôi thiệt hại một tạ cá”, anh Tuấn buồn rầu nói.
Xuôi về phía hạ lưu sông Bưởi đoạn qua thôn Vân Đình (xã Thành Mỹ) và thôn Thạch Môn (xã Thạch Cẩm) cả trăm người vớt cá trên sông đem về ăn dù chính quyền đã khuyến cáo không nên sử dụng cá chết làm thực phẩm.
“Sáng nay chúng tôi đi làm đồng thì thấy cá nổi lập lờ và trôi dạt vào bờ nên gọi nhau đi vớt. Nhiều năm trước cá cũng chết nhưng không nhiều như lần này”, một người dân nói và cho hay, giờ bà con không dám dùng nước để giặt giũ sinh hoạt và cho trâu bò uống nữa.
Nhiều con cá nặng 2-3 kg bị chết do nguồn nước ô nhiễm. Ảnh: Lê Hoàng.
Ông Lưu Trọng Quang, Phó giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Thanh Hóa cho biết, sông Bưởi ô nhiễm nhiều khả năng do các nhà máy chế biến tinh bột sắn hoặc mía đường phía thượng nguồn ở Hòa Bình xả thải xuống. Sở Tài nguyên hai tỉnh Thanh Hóa và Hòa Bình đã phối hợp với chính quyền địa phương kiểm tra một số nhà máy đóng ở xã Ân Nghĩa (Lạc Sơn, Hòa Bình).
"Do địa bàn xa nên khi hai bên đến nơi kiểm tra thì các nhà máy đã ngừng xả thải. Nguồn nước ô nhiễm chảy xuống hạ lưu, còn nước sông Bưởi đoạn qua các nhà máy đã trở lại bình thường. Việc kiểm tra, xử lý rất khó khăn", ông Quang nói và cho hay sẽ xử lý nghiêm các nhà máy gây ô nhiễm nếu làm rõ sai phạm.
Trước đó từ sáng 4/5, nhiều người dân ra sông Bưởi (đoạn chảy qua xã Thạch Lâm, Thạch Thành, Thanh Hóa) phát hiện cá chết hàng loạt. Nước sông chuyển màu xanh đục và bốc mùi hôi. Theo ông Lê Huy Dương, Chủ tịch xã Thạch Lâm, khoảng 60% hộ dân ở các thôn Biện, Đồi, Thống Nhất và Nghéo sử dụng nước sông chịu ảnh hưởng trực tiếp. Chính quyền xã đã phát thông báo khuyến cáo người dân không tự ý vớt cá chết về ăn, không lấy nước để tắm rửa sinh hoạt và cho gia súc, gia cầm đến khi cơ quan chức năng có kết quả kiểm tra.
Nhiều loài cá sinh sống trong môi trường tự nhiên trên sông Bưởi tiếp tục chết rất nhiều. Ảnh: Lê Hoàng.
Đây là lần thứ ba trong vài năm trở lại đây xảy ra hiện tượng cá chết hàng loạt trên sông Bưởi. Trước đó vào tháng 12/2013, nước trên thượng nguồn sông Bưởi, đoạn chảy qua xã Thạch Lâm bỗng chuyển đen kịt, bốc mùi hôi, cá sau đó chết hàng loạt. Người dân đã vớt được hàng tấn cá chết. Loại lớn được mang bán ngoài chợ, còn loại nhỏ người dân đem nấu làm thức ăn cho gia súc.
Chi cục Bảo vệ môi trường (Sở Tài nguyên và Môi trường Thanh Hóa) sau đó kết luận, cá chết hàng loạt trên thượng nguồn sông Bưởi là do nhà máy chế biến tinh bột sắn Hòa Bình (trụ sở ở xã Tân Mỹ, Lạc Sơn, Hòa Bình) gây ra.
Làm việc với cơ quan chức năng, đại diện Nhà máy chế biến tinh bột sắn xuất khẩu Hòa Bình thừa nhận, cống xả thải của nhà máy bị vỡ khiến nước từ 3 hồ chứa (dung tích mỗi hồ 40.000 m3) đổ ra sông Bưởi làm nguồn nước bị ô nhiễm nghiêm trọng.
Lê Hoàng