Động vật có vú giống cái vẫn sản sinh ra trứng giống như con đực sinh tinh trùng. |
Điều chắc chắn là ở động vật có vú, giống đực vẫn tiếp tục sản sinh tinh trùng từ một kho tế bào gốc. Nhưng từ thập kỷ 1950, các nhà sinh học đã khẳng định mạnh mẽ rằng con cái trưởng thành (bao gồm cả phụ nữ) không có nguồn tế bào gốc dự trữ đó, đồng nghĩa với việc họ chỉ "xài" hết số trứng sẵn có từ khi được sinh ra, chứ không thể sản xuất thêm trứng mới. Số lượng trứng này sẽ giảm dần cho đến tuổi mãn kinh, khi nguồn cung cấp cạn kiệt.
Các nghiên cứu trong nhiều năm sau đó cũng ủng hộ niềm tin này. Chẳng hạn, khi các nhà sinh học mở tử cung chuột và đếm số nang trứng khỏe mạnh - các túi nhỏ mà ở đó trứng mọc ra - họ thấy số lượng này giảm dần theo tuổi tác.
Jonathan Tilly cho biết nhóm nghiên cứu của ông tại Bệnh viện tổng hợp Massachusetts ở Boston (Mỹ) đã tiến hành một cách tiếp cận khác, nghiên cứu quá trình bít nang trứng - quá trình suy thoái và chết của nang.
Họ phát hiện thấy các nang chết đi rất nhanh trong tử cung chuột, đến mức lẽ ra nguồn trứng phải cạn kiệt chỉ trong vài tuần, trong khi thực tế chuột cái còn có thể sinh sản trong hơn một năm nữa. Điều này chứng tỏ các nang mới vẫn được tạo ra ngay trong cơ thể trưởng thành từ các tế bào gốc.
Để chứng minh trực tiếp rằng các trứng mới đang được tạo ra, nhóm nghiên cứu đã cấy một phần tử cung của chuột thường vào trong những con chuột đã biến đổi gene (để có thể tạo ra một protein phát sáng trong tất cả các tế bào của nó). Sau vài tuần, tử cung cấy ghép đã mọc lên các nang mới, chứa các protein phát sáng. Rõ ràng, tế bào gốc từ chuột biến đổi gene đã thâm nhập vào vùng cấy ghép và hình thành tế bào trứng mới.
Nếu những tế bào gốc như vậy cũng tồn tại ở phụ nữ, chúng có thể mở ra một hướng hoàn toàn mới trong điều trị vô sinh.
Bích Hạnh (theo NewScientist)