Với thâm niêm 18 năm gắn bó với Công ty TNHH PouYuen Việt Nam (quận Bình Tân, TP HCM), tính hết các khoản trợ cấp sau khi thôi việc, chị Liên nhận tổng cộng 178 triệu đồng. Lúc công ty thông báo khoản tiền trợ cấp được nhận, chị Liên (quê Long An) "mừng chảy nước mắt', mọi lo lắng đều tan biến. Bởi trước đó khi thấy tình hình sản xuất công ty bị thu hẹp do Covid-19, chị tiên liệu mình sẽ nằm trong số lao động bị cắt giảm vì lớn tuổi.
Chị Liên hồi tưởng lại quãng thời gian gắn bó với PouYuen. Lúc 28 tuổi, khi ở quê còn ít công ty, nhà xưởng, con gái không được học cao, chị chỉ mơ ước có một công việc có thu nhập ổn định ở công ty giày "Bon Chen" (cách người miền Tây phát âm từ PouYuen) để phụ giúp gia đình. Mong ước đó thành sự thực khi ngày 25/5/2002 chị được công ty tuyển dụng.
Bảng trợ cấp thôi việc của một công nhân làm việc tại Công ty PouYuen hơn 18 năm. Ảnh: Lam Sơn.
Ngày đó công ty chưa có xe đưa rước, chị Liên hùn với đồng nghiệp mua xe máy "cùi bắp" đi làm. Mỗi ngày hai cô gái trẻ thay nhau cầm lái chạy hơn 40 km từ Long An lên Sài Gòn làm việc, chiều trở về nhà. "Tôi xây được nhà, có tiền trang trải cho con cái học hành một phần nhờ công ty. Giờ nghỉ việc cũng tiếc nhưng thấy mình may mắn hơn nhiều công nhân nơi khác", chị Liên tâm sự.
"Bây giờ tôi thấy nghỉ việc không đáng sợ nữa bởi công ty bảo đảm chế độ rất tốt", chị Liên nói và dự định gửi tiết kiệm số tiền trợ cấp được nhận. Chị sẽ về quê tìm việc mới hoặc mở quán tạp hóa nhỏ mưu sinh hàng ngày, kiếm tiền đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện đủ 20 năm để sau này nhận lương hưu.
Cùng chung cảnh ngộ, chị Bích Loan, 45 tuổi, quê Tiền Giang, làm việc ở PouYuen từ năm 1999 cũng nơm nớp lo sợ khi công ty cắt giảm nhân sự. 21 năm qua, chị Loan cứ đều đặn thức dậy lúc 3h sáng bắt xe buýt đi chặng đường 60 km đến công ty. Tưởng cuộc đời sẽ gắn bó với PouYuen đến khi nghỉ hưu, nhưng dịch bệnh khiến chị phải chia tay công ty sớm hơn dự định.
Chị Loan kể sáng 20/6 lên công ty nhận quyết định thôi việc cảm xúc vui buồn đan xen. Ban đầu chị lo lắng khi nghĩ về tương lai bấp bênh nếu mất việc nhưng sau đó vui khi công ty thông báo tiền trợ cấp được nhận hơn 200 triệu đồng.
Chưa kể từ ngày 20/6 đến 4/8, chị Loan và những công nhân bị thôi việc không phải đến công ty nhưng vẫn được nhận đủ lương. Thời gian này, công ty vẫn đóng bảo hiểm xã hội cho công nhân. Riêng tháng 8, công ty sẽ trả 1,5% chi phí bảo hiểm y tế cho người lao động thôi việc.
"Mất việc cũng buồn nhưng mừng vì được công ty hỗ trợ", chị Loan nói và cho biết sẽ có kế hoạch sử dụng hiệu quả số tiền trợ cấp, không tiêu xài phung phí.
Công nhân Công ty PouYuen trong giờ tan ca hồi tháng 4, lúc dịch Covid-19 bùng phát. Ảnh: Hữu Khoa.
Quyết định cắt giảm một lượng lớn lao động của Công ty PouYuen khiến nhiều công nhân của công ty này "dậy sóng" thời gian qua. Trang "Cộng đồng công nhân PouYuen Việt Nam" đăng tải nhiều dòng chia sẻ bày tỏ sự lo lắng của công nhân sau khi mất việc. Bởi không phải ai cũng có thâm niên cao để hưởng nhiều trợ cấp khi thôi việc.
Chị Nguyễn Thị Tình, 31 tuổi, quê Nghệ An kể do làm việc gần 6 năm nên chỉ được hỗ trợ 34 triệu đồng. Số tiền chỉ đủ mẹ con chị chi tiêu trong vài tháng. Bởi ngoài tiền nhà trọ, chi phí hàng ngày, chị phải dành một khoản lớn để chữa trị cho đứa con 7 tuổi bị bệnh.
"Lúc hay bị cắt giảm lao động, tôi tuyệt vọng vì một mình nuôi con nhỏ", chị Tình tâm sự và cho biết thời gian qua ảnh hưởng Covid-19, công ty giảm giờ làm nên thu nhập của chị cũng giảm. Trong thời gian này chị Tình sẽ cố gắng xoay xở, đi tìm việc làm mới để thu nhập ổn định và lo cho con.
Bốn hôm trước, Công ty PouYuen thông báo chấm dứt hợp đồng lao động 2.786 công nhân. Người bị thôi việc được công ty trả trợ cấp mỗi năm làm việc một tháng lương. Người làm càng lâu nhận tiền hỗ trợ càng nhiều. Người nhận cao nhất hơn 300 triệu đồng, thấp nhất 3 triệu đồng (mới vào làm việc); bình quân mỗi người nhận 60-70 triệu đồng.
Chia sẻ với khó khăn do ảnh hưởng dịch bệnh của công ty, đa số công nhân đồng tình với chính sách trợ cấp thôi việc. Họ đồng ý ký bản thỏa thuận chấm dứt hợp đồng lao động và ra về trong trật tự. Tuy nhiên, một số công nhân yêu cầu không khấu trừ 10% thuế thu nhập cá nhân đối với phần tiền công ty hỗ trợ.
Ông Củ Phát Nghiệp, Chủ tịch Công đoàn Công ty PouYuen cho biết, việc khấu trừ 10% thuế thu nhập cá nhân được công ty trao đổi với Cục thuế thành phố. Số tiền thuế này được công ty đóng cho ngành thuế chứ không giữ. Sau này nếu thu nhập cả năm không phải đóng thuế, công nhân sẽ được hoàn lại. Được giải thích nhưng một số công nhân vẫn lo lắng và cho rằng công ty khấu trừ thuế không đúng.
Lãnh đạo quận Bình Tân cho biết, trong tổng số lao động bị thôi việc, có 2.347 công nhân tại các tỉnh, chuyên đi xe do công ty chuyên chở đến chỗ làm. Ngoài việc hỗ trợ công nhân tìm việc làm mới, UBND quận Bình Tân kiến nghị Cục thuế thành phố xem xét đề nghị của công nhân về việc không thu 10% thuế thu nhập cá nhân đối với khoản trợ cấp do Công ty PouYuen chi trả.
Công ty PouYuen thuộc tập đoàn PouChen (Đài Loan) hoạt động từ năm 1996 với ngành nghề sản xuất chính là giày thể thao. Hiện công ty có khoảng 65.000 lao động và là doanh nghiệp có số công nhân đông nhất TP HCM.
Lam Sơn