Sâu dưới Kim tự tháp Mặt trời khổng lồ nằm ở phía bắc Mexico City, các nhà vật lý đang lắp đặt một thiết bị để tìm kiếm những hạt hạ nguyên tử, muon, còn sót lại khi những tia vũ trụ chiếu xuống trái đất. Những hạt này chui qua các vật thể cứng, để lại những dấu vết nhỏ xíu mà từ đó thiết bị sẽ đo đạc để tìm kiếm căn phòng cấm, nơi chôn cất xác của nhà vua, bên trong các khối đá.
Dựa trên thực tế rằng trong không gian rỗng luôn có ít hạt muon hơn trong các khối đất đá, các nhà khoa học có thể tìm ra những khoảng trống bên trong kim tự tháp.
"Nếu chúng tôi tìm thấy một khu vực có mật độ hạt muon ít hơn bình thường thì đó có thể là dấu hiệu cho thấy có khoảng trống ở đó", giáo sư Arturo Menchaca, tại Đại học Autonomous ở Mexico, nói.
Khi đó, các nhà khoa học có thể đào đường hầm chui sâu vào kim tự tháp để hy vọng tìm ra một căn mộ và giải mã những câu hỏi hóc búa về việc ai đã trị vì Teotihuacan.
Thành phố này vào thời điểm hưng thịnh nhất có 150.000 người và ảnh hưởng của nó vươn xa hàng trăm km tới thành phố Guatemala ngày nay. Nhưng không ai biết tên thực sự của nó hoặc ai đã sáng lập ra.
Khi phát hiện ra thành phố này, người Aztec - choáng ngợp trước những công trình lăng mộ và sơ đồ tinh vi ở đây - đã đặt tên thành phố là Teotihuacan, có nghĩa là nơi đàn ông trở thành các vị thần. Họ đã sống ở vùng này trong 700 năm sau khi thành phố bị bỏ hoang vào năm 600 sau Công nguyên.
Vào những năm 60, giáo sư Luis Alvarez tại Đại học California, người từng đoạt giải Nobel, cũng đã sử dụng công nghệ muon để quét nên sơ đồ kim tự tháp Khephren ở Ai Cập.
"Alvarez đã chứng minh rằng không có phòng cấm trong kim tự tháp đó và nó đã trở thành tài liệu khoa học chính thức", Menchaca nói.
Nhóm của ông đã lắp đặt máy thăm dò muon trị giá 500.000 USD trong phòng thí nghiệm của trường đại học và dự định lắp đặt nó trong một căn hầm bên dưới chiếc kim tự tháp cao 63 m, trong vài tháng tới. Căn hầm ẩm thấp, tối tăm này vài nghìn năm trước từng được sử dụng làm nơi diễn ra các nghi lễ tôn giáo và nối với bên ngoài bằng một con đường hẹp chỉ vừa một người đi.
Hạt muon được sinh ra khi các hạt năng lượng trong không trung va vào tầng đối lưu của trái đất làm văng ra khắp nơi, nhưng chúng vô hại và hầu như không nhìn thấy. Khi đi qua máy thăm dò, muon ion hoá lớp khí bị nén giữa 2 cái đĩa. Nó sẽ tạo ra một dòng điện có thể đo đạc được. Phương pháp này chính xác, rẻ hơn và đa năng hơn là dùng tia X.
Tại Teotihuacan, các nhà khảo cổ hy vọng máy thăm dò muon sẽ cho thấy kim tự tháp này có phải là nơi yên nghỉ cuối cùng của một vị vua hay là của nhiều ông.
Nhà khảo cổ Linda Manzanilla, chuyên gia hàng đầu về khu vực này, cho rằng vào thời kỳ đầu, Teotihuacan có thể đã được trị vì bởi một liên minh gồm 4 ông vua, chứ không phải chỉ một vị vua như ở nền văn hoá Maya hay Aztec ở Mexico.
"Teotihuacan có tầm quan trọng ngang hàng với thành Rome, một trong những thành phố thời kỳ tiền công nghiệp vĩ đại nhất trên thế giới. Không có thành phố Trung Quốc nào có tầm vóc như vậy. Thậm chí Ai Cập còn không có thành phố", Manzanilla khẳng định.
Minh Thi (theo ABC Online)