Thẩm phán Tòa án Tối cao Brazil Alexandre de Moraes chấp thuận đề nghị do các công tố viên Brazil đệ trình cuối ngày 13/1 về điều tra cựu tổng thống Jair Bolsonaro. Ông Bolsonaro bị cáo buộc kích động phong trào biểu tình chống dân chủ, dẫn đến cuộc bạo loạn ở thủ đô Brasilia cuối tuần trước.
Các công tố viên đưa ra đề nghị điều tra dựa trên một video được ông Bolsonaro đăng lên Facebook cá nhân ngày 10/1, trong đó đề cập các thuyết âm mưu về gian lận bầu cử. Video đã bị xóa sau đó vài giờ.
Tổng thống Brazil Jair Bolsonaro phát biểu tại Cung điện Alvorada, thủ đô Brasilia, ngày 1/11. Ảnh: Reuters
Ông Bolsonaro hồi tháng 10 thất bại trước đối thủ Luiz Inacio Lula da Silva với chênh lệch tỷ lệ phiếu bầu là 50,9% và 49,1%, khoảng cách sít sao nhất trong lịch sử Brazil hiện đại. Ông Bolsonaro không nhận thua nhưng cũng không cản trở quá trình chuyển giao quyền lực cho ông Lula.
Một tuần sau khi ông Lula nhậm chức, người biểu tình ủng hộ ông Bolsonaro ngày 8/1 tuần hành ở Brasilia và xông vào tòa nhà quốc hội Brazil, Tòa án Tối cao và dinh Tổng thống để gây bạo loạn, đập phá. Lực lượng an ninh sau đó trấn áp đám đông bạo loạn, bắt khoảng 1.500 người.
Tòa án Tối cao Brazil đã ra lệnh bắt Anderson Torres, bộ trưởng tư pháp dưới thời ông Bolsonaro, với cáo buộc cho phép các cuộc biểu tình diễn ra trong khi ông có trách nhiệm đảm bảo an ninh công cộng cho Brasilia. Torres, đang ở bang Florida, Mỹ, nói sẽ về nước trình diện.
Bộ trưởng Tư pháp Brazil Flavio Dino cho biết sẽ đánh giá lại trường hợp của Torres vào tuần sau, cho thấy Brasilia có thể đề nghị Washington dẫn độ nếu cựu bộ trưởng không đầu thú.
Cảnh sát Brazil ngày 12/1 phát hiện một dự thảo sắc lệnh tại nhà của Torres, được cho là một đề xuất can thiệp vào kết quả cuộc bầu cử hồi tháng 10. Torres nói tài liệu này nằm trong một chồng giấy tờ bị vứt bỏ và chúng bị tuồn cho truyền thông trong khi ông vắng mặt để "bịa ra một câu chuyện sai sự thật".
Đám đông ủng hộ cựu tổng thống Brazil Jair Bolsonaro đụng độ với lực lượng an ninh tại tòa nhà quốc hội ở Brasilia hôm 8/1. Ảnh: AFP
Ông Bolsonaro rời Brazil đến bang Florida ngày 30/12, hai ngày trước khi kết thúc nhiệm kỳ. Ông được cho là có thể đối mặt một số nguy cơ pháp lý nếu ở lại Brazil khi quyền miễn trừ của tổng thống kết thúc.
Cựu tổng thống thông báo trên mạng xã hội rằng ông sẽ về Brazil sớm hơn dự kiến vì lý do y tế. Ông phải nhập viện ở Mỹ hôm 9/1 do khó chịu ở bụng, liên quan một vết thương hứng chịu khi vận động tranh cử năm 2018, và đã xuất viện.
Bộ trưởng Dino nói ông chưa gửi đề nghị nào liên quan ông Bolsonaro cho giới chức Mỹ.
Đảng Tự do (PL) cánh hữu của ông Bolsonaro đang tăng cường đội ngũ luật sư để bào chữa cho cựu tổng thống, một quan chức PL trả lời Reuters. Cựu tổng thống đang đối mặt một số cuộc điều tra liên quan các tuyên bố khi đương nhiệm, trong đó nhiều lần cho rằng hệ thống bầu cử dễ xảy ra gian lận.
PL lo ngại ông Bolsonaro sẽ phải chịu trách nhiệm cho vụ bạo loạn hôm 8/1. Họ không cho rằng ông sẽ bị bắt, nhưng sợ rằng cựu tổng thống sẽ không được tranh cử vào năm 2026, quan chức PL cho biết thêm.
Như Tâm (Theo Reuters, Bloomberg)