Boston Marathon - giải chạy danh giá nhất thế giới

Tháng 9 hàng năm, cộng đồng marathon thế giới sẽ nín thở chờ thư xác nhận đủ điều kiện tham gia giải đấu của Hiệp hội điền kinh Boston (Boston Athletic Association). Sau đó họ phải chờ thêm 7 tháng, đến đúng ngày Patriots’ Day (ngày đen tối) của Mỹ để sải những bước chạy như bay trên đường đua Boston Marathon - giải chạy lâu đời nhất hành tinh.

Boston Marathon diễn ra lần đầu 19/4/1897 tại Massachusetts, Mỹ, lấy cảm hứng từ giải marathon đầu tiên trên thế giới trong Olympic Hy Lạp 1896. Nhờ đó, đây là giải Marathon có bề dày lịch sử nhất thế giới. Tuy vậy, cho đến năm 1924, đường chạy của Boston Marathon vẫn được coi là "không đạt chuẩn" khi chỉ kéo dài khoảng gần 40 km.

Kathrine Switzer (20 tuổi) là người phụ nữ đầu tiên tham dự Boston Marathon với số Bib gắn trên áo, năm 1967. Tuy vậy, bà đã bị Jock Semple (thuộc BTC) phát hiện và đuổi theo rồi cố gắng xé số Bib trên áo. Bức ảnh lưu lại khoảnh khắc này đã trở thành một trong những biểu tượng của phong trào đấu tranh nữ quyền trên thế giới. 50 năm sau, Kathrine Switzer quay trở lại dự giải và về đích với thành tích 4:44:31.

Vào năm 2015, tỷ lệ nữ giới dự Boston Marathon tăng lên 46% trong tổng số hơn 30.000 vận động viên mỗi mùa.

Lịch sử Boston Marathon cũng tồn tại nhiều mảng màu tối khác. Một trong số đó là vụ đánh bom của các phần tử cực đoan vào năm 2013 tại vạch Finish khiến 5 người thiệt mạng và khoảng 264 người bị thương. Đây là mùa giải Boston Marathon đầy tang thương. Vụ việc này đã được đạo diễn Peter Berg khắc họa trong bộ phim Patriot Day phát hành năm 2017.

Với quy mô tổ chức vượt ra khỏi biên giới Mỹ, Boston Marathon cũng luôn đầy sự bất ngờ. Một trong số đó là mùa giải năm 2018, viên chức người Nhật Bản Yuki Kawauchi đã đánh bại các elite hàng đầu thế giới để giành chức vô địch trong ngày mưa gió với thời gian 2:15:58. Việc Kawauchi lên ngôi vô địch một trong những giải World Marathon Majors (top 6 giải marathon hàng đầu thế giới) đã truyền cảm hứng rất lớn cho giới chạy bộ phong trào. Điều này còn chứng minh chỉ cần có tố chất và luyện tập chăm chỉ, một vận động viên phong trào cũng có thể đánh bại các chân chạy tuyển.

Hiện vận động viên người Kenya Geoffrey Mutai đang nắm giữ kỷ lục Boston Marathon với thời gian 2:03:02, xác lập vào năm 2011. Buzunesh Deba người Ethiopia đang nắm giữ kỷ lục của nữ với thời gian 2:19:59 lập năm 2014.

Là giải đấu hấp dẫn nhất trong số 6 giải World Marathon Majors và cũng là khát khao chinh phục của rất nhiều runner trên thế giới, Boston Marathon nhận được số lượt đăng ký rất lớn. Để đảm bảo chất lượng cho giải đấu và phụ thuộc điều kiện khách quan, mỗi năm Boston Marathon chỉ đón nhận khoảng 30.000 vận động viên.

Để được chọn thi đấu Boston Marathon, vận động viên có 2 cách. Cách một là chạy vì mục đích từ thiện và được Hiệp hội điền kinh Boston mời tham gia thi đấu. Cách 2 là phải đạt chuẩn Boston Qualify.

Để được công nhận đạt chuẩn Boston Qualify, ngoài việc chạy đủ nhanh, vận động viên phải chạy trên cung đường đạt chuẩn do Liên đoàn Điền kinh Thế giới (IAAF) và Hiệp hội Marathon và Chạy đường dài quốc tế (AIMS) chứng nhận.

Trước đây, các runner ở Việt Nam muốn tham gia một đường chạy được chứng nhận đạt chuẩn thường phải đăng ký tham gia thi đấu ở nước ngoài. Tuy nhiên, nhờ phong trào chạy bộ ngày một phát triển và các giải được tổ chức ngày một chuyên nghiệp, rất nhiều đường chạy ở Việt Nam hiện nay đã được chứng nhận của IAAF-AIMS như: VnExpress Marathon Quy Nhon, Longbien Marathon, VPBank Hanoi Marathon, Manulife Danang International Marathon, Techcombank Ho Chi Minh City International Marathon.

Mùa giải 2020, Việt Nam có 4 runners có vé dự Boston Marathon là các elites Nguyễn Tiến Hùng (Hùng Hải), Đinh Linh, Lê Quang Hòa và Phạm Thị Hồng Lệ. Do Covid-19, Boston Marathon 2020 bị hủy. Đây cũng là lần đầu tiên giải đấu có trên 120 năm lịch sử này không được diễn ra. Sang năm 2021, Boston Marathon tiếp tục hủy sự kiện, chuyển sang mở 70.000 suất chạy ảo.

Thành Dương (tổng hợp)