Xhaka trở thành trụ cột của Arsenal sau khi chuyển đến từ Monchengladbach hè 2016. Luôn có ý kiến trái chiều về tiền vệ Thụy Sĩ bởi phong cách thi đấu quyết liệt - đôi khi trên mức cần thiết và vấn đề kỷ luật ở CLB phía bắc London. Xhaka đã nhận năm thẻ đỏ, nhiều hơn bất cứ cầu thủ nào ở Ngoại hạng Anh trong cùng kỳ, và chỉ đứng sau trung vệ Sergio Ramos nếu xét trong năm giải vô địch hàng đầu châu Âu.
Mùa này, Xhaka đã hai lần bị đuổi, ở trận thua Man City 0-5 tại vòng 3 Ngoại hạng Anh hồi tháng 8/2021 và trận hòa Liverpool 0-0 ở lượt đi bán kết Cup Liên đoàn Anh hồi tháng 1/2022. Cả hai lần, anh đều rời sân ngay từ hiệp đầu.
Được hỏi về phong cách thi đấu kể trên, Xhaka nhấn mạnh rằng anh chơi quyết liệt ngay cả khi tập luyện. Tiền vệ 29 tuổi nói: "Tôi nghĩ nhiều cầu thủ ở Anh sợ bị chỉ trích. Nhưng tôi có thể đương đầu với những chỉ trích. Chừng nào tôi không thể làm điều đó nữa, tôi sẽ dừng lại. Nhưng thành thật mà nói, tôi cảm thấy đá cho tuyển Thụy Sĩ dễ dàng hơn, bởi tôi nhận được nhiều tình cảm hơn từ người hâm mộ. Bạn có thể mắc mỗi chứ? Điều đó bình thường mà, nó luôn có thể xảy ra. Nhưng ở đây, họ sẽ giết bạn. Thật không thể tin được. Tuần trước, họ còn khen tôi đá hay, nhưng tới tuần sau thì chê thậm tệ".
Xhaka nói tiếp: "Vì thế, các cầu thủ ngày nay thi đấu an toàn và không muốn mắc sai lầm. Khi Arsenal thua, tôi biết mọi người đang nói gì về mình. Khi Arsenal đá tốt, chẳng ai nói gì hết, nhưng tôi biết họ nghĩ gì. Tôi không quên những gì tôi nghe thấy đâu. 'Gã này nhận nhiều thẻ quá'. 'Hắn như giết chết trận đấu của Arsenal vậy'. Nghe này, những thẻ phạt luôn là một phần trong trận đấu của tôi. Nó cũng xuất hiện ở Đức. Khi tranh chấp 50-50, tôi luôn quyết liệt, kể cả trên sân tập. Nếu tôi thúc cùi chỏ vào đối thủ, tôi sẽ là người đầu tiên nói xin lỗi. Nhưng một pha tắc bóng thì sao? Thôi nào, làm ơn đi mọi người, đây là bóng đá mà, đâu phải múa ballet".
Xhaka được bầu làm đội trưởng Arsenal cuối tháng 9/2019, thay Laurent Koscielny - trung vệ chuyển sang Bordeaux trong kỳ chuyển nhượng mùa hè. Ngay từ khi đó, nhiều CĐV "Pháo thủ" đã phản đối quyết định HLV Unai Emery vì cho rằng tiền vệ Thụy Sĩ thường xuyên mắc sai lầm. Chỉ hai tháng sau đó, anh bị tước băng thủ quân, bởi sự cố phản ứng CĐV đội nhà trong trận gặp Crystal Palace hồi tháng 10 cùng năm.
Xhaka thừa nhận ở rất gần việc rời Arsenal, vì những lời chỉ trích sau sự cố này. Anh kể: "Tôi đã sắp xếp hành lý, và chuẩn bị cả hộ chiếu. Tương lai ở Arsenal đã kết thúc rồi. Có một hợp đồng từ CLB khác trên bàn, và những gì tôi phải làm là ký tên. Tôi đã nói chuyện với vợ Leonita, và chúng tôi quyết định rời đi. Tôi chỉ định chào HLV Mikel Arteta rồi sẽ lên máy bay. Đó là tháng 12/2019. Hai tháng trước đó, bạn biết điều gì đã xảy ra. Có thể bạn thậm chí có mặt trên khán đài Emirates hôm đấy. Có quá nhiều điều đã được nói, và tôi nghĩ rằng đã đến lúc tôi phải giải quyết mọi việc một cách ổn thỏa".
Xhaka tâm sự tiếp: "Đầu tiên, tôi muốn nói rõ rằng tôi yêu Arsenal. Tôi luôn như vậy, và giờ vẫn dành nhiều tình cảm cho CLB. Tôi sẽ cống hiến hết mình đến khi rời đi. Tôi biết nhiều người không thích tôi. Đó là một phần của bóng đá và tôi hiểu điều đó. Nhưng trận gặp Palace hôm đó, mọi thứ đã đi quá giới hạn. Arsenal bị dẫn 0-2, rồi gỡ 2-2 và tôi bị rút khỏi sân sau hơn một giờ. Tôi chưa kịp di chuyển thì nghe thấy tiếng la ó. Không chỉ bởi một số người phía góc đâu, mà rất nhiều người trên khán đài. Tôi bị sốc. Tôi chưa bao giờ trải qua bất cứ điều gì như vậy. Khi đến gần đường hầm, tôi ngước lên nhìn người hâm mộ, và đây là phần mà tôi sẽ luôn nhớ. Bây giờ, khi tôi nhắm mắt lại, tôi vẫn có thể thấy khuôn mặt của họ. Tôi có thể thấy sự tức giận của họ. Không phải là họ không thích tôi. Mọi thứ khác biệt, đó là sự ghét bỏ, ác cảm. Tôi thực sự không phóng đại điều này".
Ở trận gặp Crystal Palace đó, khi tỷ số đang là 2-2, HLV Emery thay Xhaka bằng tài năng trẻ Bukayo Saka - người có thiên hướng tấn công nhiều hơn. Đội trưởng Arsenal không hài lòng với quyết định này. Sự bực tức của Xhaka leo thang khi anh bị CĐV nhà la ó trên đường rời sân. Xhaka được cho chửi thề "Khốn kiếp" rồi làm hành động đưa tay lên tai khiêu khích người hâm mộ. Tiền vệ sinh năm 1992 sau đó cởi áo đấu và đi thẳng vào đường hầm sân Emirates, thay vì lên ngồi cùng các cầu thủ dự bị.
"Tôi chưa từng gặp vấn đề với những lời chỉ trích. 'Xhaka đá quá tệ hôm nay'. Được thôi, không vấn đề. Nhưng bị la ó bởi chính người hâm mộ trên sân nhà sao? Với tư cách là đội trưởng? Điều đó hoàn toàn khác biệt. Phải có sự tôn trọng chứ. Đây là điều quan trọng nhất với tôi, từ khi còn bé. Đó là thứ tôi học được từ mẹ. Sự tôn trọng với cha mẹ bạn, với CLB, với đồng đội và người hâm mộ. Nhưng hôm đó, tôi cảm thấy rất không được tôn trọng. Những lời nói đã đi quá giới hạn", tiền vệ Arsenal phân trần.
"Đúng, tôi là thủ quân Arsenal, nhưng cũng là người bình thường thôi. Và khi bị tổn thương, tôi phản ứng lại. Tôi nói lại, đưa tay lên tai, ném áo xuống đất và vào đường hầm. Tôi có sai khi phản ứng như vậy không? Có. Nhưng liệu tôi có làm khác đi nếu điều đó tái diễn vào ngày mai không? Thành thật mà nói, tôi không biết. Tôi là một gã sống tình cảm. Tôi thậm chí không dành mức độ thù hận và thiếu tôn trọng như vậy cho những người mình ghét. Tới bây giờ, khi Arsenal thua, tôi ghét việc đi vào đường hầm bởi tôi vẫn nhận ra những khuôn mặt đó. Tôi nghĩ họ vẫn đến sân thường xuyên. Vì vậy, bây giờ, tôi cúi mặt khi đi qua đường hầm. Tôi trải qua cơn ác mộng đó một lần rồi, và không muốn lặp lại điều đó".
Anh cũng tiết lộ những gì xảy ra tiếp theo: "Bố mẹ và người đại diện của tôi đều có mặt ở trận đó, bởi tôi lên kế hoạch thương thảo hợp đồng mới với ban lãnh đạo Arsenal vào hôm sau. Nhưng chúng tôi thậm chí không ở lại đến hết trận. Trên đường về nhà, không ai nói một lời. Hoàn toàn im lặng suốt một giờ khi tôi lái xe. Không điện thoại, không lời nói, không gì hết. Về tới nhà, mẹ tôi là người nói đầu tiên. Bà nói 'Con muốn ăn gì nào?'. Một người mẹ điển hình, phải không? Mẹ cố gắng an ủi tôi, nhưng tôi có thể thấy sự đượm buồn trong mắt của mẹ. Tôi cũng nhận được cuộc gọi từ một vài người như Hector Bellerin, Bernd Leno và Edu. Đó là một cảm giác tốt. Nhưng sau đó, bố nói với tôi một điều mà tôi chưa bao giờ nghĩ rằng mình sẽ nghe từ ông ấy. Bố bảo rằng 'Đã đến lúc rời đi rồi'. Bố tôi đã nói như vậy. Bạn có hiểu điều đó nghiêm trọng thế nào không?".
HLV đương nhiệm của Arsenal, Arteta thế chỗ Emery từ tháng 12/2019, và ông đã thuyết phục Xhaka ở lại. Anh kể: "Như tất cả đều biết, tôi bị loại khỏi đội và mất băng thủ quân. Khi Arteta được bổ nhiệm vào tháng 12, tôi nói với ông ấy rằng tôi muốn rời đi. Arteta hiểu điều đó. Chúng tôi có cuộc trò chuyện thứ hai vài ngày sau đó. Tôi cũng đã nói chuyện với vợ. Những chiếc vali của chúng tôi được đặt cạnh cửa theo đúng nghĩa đen. Khi tôi đã quyết định như vậy, rất khó để thay đổi suy nghĩ của tôi. Nhưng rồi Arteta nói về việc tôi sẽ trở thành một phần quan trọng trong kế hoạch của ông ấy. Tôi thích sự ấm áp của Arteta. Ông ấy là người trung thực, thẳng thắn, có kế hoạch rõ ràng. Tôi cảm thấy mình có thể tin tưởng Arteta. Ông ấy bảo sẽ trao cho tôi sáu tháng để chứng tỏ bản thân. Nếu tôi vẫn muốn rời đi khi đó, thì không vấn đề gì".
"Thông thường, tôi dành rất nhiều thời gian trước khi đưa ra quyết định cuối cùng. Tôi trò chuyện với mọi người xung quanh, tôi cân nhắc những ưu và khuyết điểm. Nhưng hôm đó tôi đã phá vỡ quy tắc của mình. Tôi nói với Arteta rằng 'Được thôi'. Sau đó, tôi gọi cho bố mẹ và vợ, nói rằng 'Chúng ta sẽ ở lại'. Họ đều không tin. Tôi lại đáp rằng 'Thật đấy. Hãy gỡ đồ khỏi vali đi. Đây là một thách thức mới. Hoặc là mọi người đi cùng tôi, hoặc tôi sẽ đi một mình, bởi tôi sẽ vượt qua điều này'. Tất nhiên, họ đã ở bên tôi. Nhưng mọi thứ thật khó khăn. Mọi người đều nói với tôi rằng 'Sao không rời đi cho xong?'. Bố tôi thì nói rằng 'Mọi thứ kết thúc rồi mà'. Vậy tại sao tôi thay đổi? Tôi cảm thấy mình đủ khả năng để tự ra quyết định này. Liệu tôi có để những người đó xem thường mình không? Họ nghĩ tôi vô dụng sao? Họ ghét tôi sao? Không. Đó không phải là phong cách của tôi. Tâm trí tôi đã rời Arsenal, nhưng trái tim thì không. Trái tim mách bảo tôi rằng tôi không thể rời CLB theo cách như vậy", Xhaka nhấn mạnh.
Sau sự cố này, Xhaka bị gạch tên khỏi danh sách thi đấu trong thời gian dài và mất băng đội trưởng vào tay tiền đạo Pierre-Emerick Aubameyang. Nhưng anh khẳng định: "Rõ ràng, tôi không còn là đội trưởng của Arsenal. Nhưng tôi hứa với các bạn rằng tôi sẽ thi đấu như một đội trưởng, dù không còn tấm băng trên tay. Tôi nhận được rất nhiều sự tôn trọng từ các đồng đội và nhân viên CLB. Và tôi biết ơn vì điều đó. Tôi sẽ luôn giúp đỡ các các cầu thủ trẻ và chịu trách nhiệm về màn trình diễn của Arsenal".
Bất chấp những tranh cãi về phong cách thi đấu, Xhaka vẫn là nhân tố quan trọng trong kế hoạch tái thiết Arsenal. Thừa nhận mối quan hệ với các CĐV không thể giống như trước, Xhaka vẫn muốn anh và đồng đội nhận được sự tôn trọng. "Tôi và Arteta không phải nói về tương lai sáu tháng sau, bởi tôi rất hạnh phúc. Giờ đây, tôi biết mình quyết định đúng, chắc chắn vậy, vì tôi vẫn gắn bó với Arsenal", Xhaka bày tỏ. "Nhưng tôi không thể giả vờ rằng mối quan hệ của tôi với người hâm mộ sẽ trở lại như xưa, bởi khoảnh khắc hôm đó luôn ở trong tim tôi. Giống như chiếc cốc bị vỡ vậy. Bạn có thể ghép nó lại với nhau, nhưng không thể làm lành các vết nứt".
Anh chia sẻ tiếp: "Tôi muốn chúng tôi có mối quan hệ tốt hơn, hiểu nhau hơn. Tôi biết các cầu thủ có đặc ân, nhưng bạn phải hiểu rằng cuộc sống của chúng tôi cũng có thể rất, rất khó khăn. Tất nhiên, bạn không biết về các vấn đề của chúng tôi, vì chúng ta không nói chuyện hay làm điều gì cùng nhau. Với bạn, chúng tôi chỉ là những người chạy trên sân 90 phút. Sau đó thì mọi thứ khép lại. Mọi người nói rằng 'Đá bóng là công việc của tôi, và tôi nhận khoản tiền khổng lồ'. Đúng, tôi biết điều đó. Nhưng nếu một thành viên trong gia đình qua đời, bạn cảm thấy thế nào? Điều gì sẽ xảy ra nếu vợ bạn vừa mới sinh con và ngày mai bạn phải chơi trận chung kết ở Baku? Điều đó có dễ dàng không? Đối với tôi thì không. Tiền quan trọng đấy, nhưng không phải là tất cả".
Hè 2021, Xhaka lần thứ hai tiến sát việc rời Arsenal, khi được cho là muốn gia nhập Roma theo tiếng gọi của Jose Mourinho. Những tin đồn đó tiếp tục xuất hiện vào đầu năm, nhưng Xhaka ám chỉ anh sẵn sàng ở lại sân Emirates dài hạn và muốn làm điều gì đó đặc biệt với "Pháo thủ". Anh nói: "Arsenal vẫn ở trong trái tim tôi, 100%. Mục tiêu của tôi không phải là thay đổi ý kiến của mọi người về mình, mà là giúp toàn đội. Và khi làm được điều đó, nếu ai đó thay đổi quan điểm của họ về tôi thì thật tuyệt".
"Tôi hiểu rằng chúng ta sẽ không bao giờ trở thành bạn thân, nhưng hy vọng chúng ta có thể đối xử với nhau bằng sự trung thực và tôn trọng. Nếu tôi vào bóng chậm, tức là tôi đang chiến đấu cho Arsenal. Nếu tôi mất bình tĩnh, đó là vì tôi quan tâm tới CLB này. Và đôi khi, có lẽ tôi quan tâm quá nhiều. Rõ ràng, bạn không bao giờ có thể đoán trước được tương lai, nhưng tôi biết một vài điều. Sau mùa giải, tôi còn hai năm hợp đồng. Tôi vẫn yêu CLB này. Tôi tin Arteta đang xây dựng một đội ngũ tuyệt vời. Và tôi muốn giành được điều gì đó đặc biệt ở đây", Xhaka kết thúc.
Hồng Duy (theo Sunsport)