* RB Leipzig - PSG: 2h thứ Tư 19/8, giờ Hà Nội.
Tuchel (trái) và Nagelsmann sẽ có lần thứ tư đấu trí, khi PSG gặp Leipzig trên sân Da Luz, Lisbon, Bồ Đào Nha hôm nay 18/8. Ảnh: AFP
Nagelsmann gọi mối quan hệ ngày xưa là "có đi có lại", dù Tuchel đã giang tay cứu giúp đúng lúc ông khủng hoảng nhất.
Nagelsmann chưa từng thi đấu bóng đá chuyên nghiệp, nhưng ít ai biết ông từng là một trung vệ triển vọng. Ở đội trẻ Augsburg năm 2007, chàng trai trẻ Nagelsmann được mô tả là trung vệ có lối chơi đầu óc, thanh lịch, thậm chí được gọi là một bản sao của John Terry. Nhưng rồi một chấn thương đầu gối rất nặng đã buộc Nagelsmann phải đưa ra lựa chọn.
"Sau ca phẫu thuật đầu gối thứ hai, bác sĩ nói phần sụn của tôi bị ảnh hưởng", Nagelsmann kể trên tờ 11Freunde năm 2016. "Tôi phải lựa chọn: Có thể chơi bóng tiếp, nhưng cảnh báo sẽ bị viêm khớp và đầu gối ngày càng cứng lại. Đó là hệ lụy quá lớn cho cuộc sống về sau. Nên, tôi quyết định từ bỏ bóng đá ở tuổi 20".
Tai ương chưa hết với chàng trai trẻ. Chỉ vài tuần sau, Nagelsmann nhận tin cha mất ở tuổi 56, sau cơn bạo bệnh. "Có lúc tôi nghĩ, mình đã lãng phí tuổi trẻ vì mọi việc xung quanh đều tồi tệ. Đầu tiên, tôi giải nghệ, rồi sau đó là cái chết của cha. Khi đó tôi nghĩ, tôi có trách nhiệm phải giải quyết mọi thứ thay cha: Bán nhà, lo bảo hiểm, tự mua xe... Những việc mà trước đây tôi chưa từng nghĩ đến, nhưng đột nhiên phải lo liệu. Sau này, tôi nhận ra, chúng có ý nghĩa với cuộc đời mình", HLV này kể tiếp.
Đúng lúc Nagelsmann tuyệt vọng nhất, ân nhân xuất hiện, và đó là Thomas Tuchel. Khi Nagelsmann là cầu thủ của đội trẻ Augsburg, Tuchel chính là HLV. Thay vì thanh lý hợp đồng với cậu học trò trẻ không thể đá bóng nữa, Tuchel đề xuất xếp Nagelsmann làm cho ông ở bộ phận trinh sát đối thủ.
"Tôi từng không muốn làm gì liên quan tới thể thao nữa", Nagelsmann nói trên CNN gần đây. "Tôi muốn tránh xa thể thao, sau khi tốn bao công sức mà không nên cơm cháo gì. Nhưng tôi còn hợp đồng với Augsburg, và đó là lý do Thomas bổ nhiệm tôi. Tôi làm công việc trinh sát đối thủ cho ông ấy. Augsburg trả lương cho tôi".
Nagelsmann gọi đó là "một quyết định thực dụng". Khi ấy, Tuchel cũng chỉ mới khởi nghiệp HLV ở Augsburg mà thôi. Nhưng quyết định sử dụng Nagelsmann còn hàm chứa sự đồng cảm sâu sắc. Chính Tuchel cũng phải cắt ngắn sự nghiệp cầu thủ vì một chấn thương đầu gối năm 25 tuổi. Khi ấy, ông là cầu thủ của SSV Ulm, và mới thi đấu chuyên nghiệp sáu năm.
"Tôi rất biết ơn Thomas, đương nhiên là vậy", Nagelsmann nói tiếp. "Ông ấy chính là người đầu tiên cho tôi ý tưởng làm HLV. Nhờ ông ấy, tôi có cơ hội làm trợ lý cho người thầy cũ ở đội trẻ 1860 Munich, Alexander Schmidt".
13 năm trước khi cùng góp mặt ở bán kết Champions League hôm nay, cả hai là thầy trò ở Augsburg. Trong ảnh, Nagelsmann là cầu thủ ngồi hàng đầu, ngoài cùng bên phải, còn Tuchel là HLV, đứng thứ hai từ trái sang ở hàng giữa. Ảnh: Bild
Phần còn lại của câu chuyện trở thành lịch sử. Tuchel không còn nghĩ nhiều đến lương duyên với Nagelsmann. Sự nghiệp của ông tiến dần lên, từ HLV trưởng của Mainz 05, nơi ông gây ấn tượng mạnh mẽ bằng lối chơi pressing kiểu Juergen Klopp, đến việc tới thay chính Klopp tại Dortmund năm 2015, rồi đoạt Cup Quốc gia Đức. Rời Dortmund rồi nghỉ ngơi một năm, Tuchel trở lại, làm việc cho PSG từ năm 2018, giành được sáu danh hiệu, trong đó có hai lần vô địch Pháp liên tiếp, và năm nay giúp PSG vào bán kết Champions League.
Nhưng Nagelsmann mới thật sự gây kinh ngạc. Từ chỗ phụ việc cho Tuchel tại Augsburg, ông trở thành một hiện tượng trong giới cầm quân tại Đức. Năm 2016, ở tuổi 28, Nagelsmann là HLV trẻ nhất làm việc tại Bundesliga. Hai năm sau, ông là HLV trẻ nhất cầm quân một đội ở Champions League, khi đưa Hoffenheim dự giải này lần đầu tiên trong lịch sử. Hôm 10/3/2020, Nagelsmann là nhà cầm quân trẻ nhất vào vòng đấu loại trực tiếp giải này. Và sau khi cùng RB Leipzig vượt qua Atletico ở tứ kết, ông là HLV trẻ nhất dự vòng bán kết Champions League.
Bây giờ mới là lúc nói về khó khăn của tuổi 20. Cái chết của cha và cú sốc chấn thương hóa ra là động lực giúp Nagelsmann trưởng thành sớm. Benjamin Kauffman, đồng đội cũ ở 1860 Munich, kể trên The Athletic: "Các chấn thương khiến cậu ấy phát triển nhanh hơn trong nghiệp cầm quân. Julian 'lớn' trước mọi người. Cộng thêm trách nhiệm với gia đình, tôi không ngạc nhiên khi cậu ấy học hỏi nhanh đến thế. Chính vì những nỗi thất vọng ngày xưa, Julian thấu hiểu cảm giác của các cầu thủ nhanh hơn. Rất hiếm người làm được thế, ở độ tuổi này".
Truyền thông thường nói Tuchel là ân sư của Nagelsmann, và tưởng tượng ra mối quan hệ thầy trò thân thiết giữa họ bây giờ. Nhưng thực chất, cả hai coi mối lương duyên đó là sự ngẫu nhiên. Nagelsmann tuyệt đối tôn trọng Tuchel, nhưng cũng thừa nhận chịu ảnh hưởng của nhiều HLV khác, và Tuchel không phải là duy nhất. Trong khi đó, Tuchel chưa từng nhận là thầy của Nagelsmann.
Hai người cũng có tính cách đối lập. Nagelsmann được đồng đội cũ mô tả là người cởi mở, hài hước, khi cần rất nghiêm túc, nhưng có thể tâm sự với cầu thủ như anh em. Ngược lại, Tuchel rất lạnh lùng. Ông từng gây chia rẽ quan điểm ở Dortmund khi mâu thuẫn với Giám đốc Điều hành Hans-Joachim Watzke ở khâu chuyển nhượng. Sang PSG, quan hệ giữa Tuchel với cựu Giám đốc Kỹ thuật Antero Henrique cũng lạnh như băng, khiến CLB Pháp phải mời lại Leonardo mùa này.
Tuy nhiên, chính sự cầu toàn của Tuchel lại giải quyết tốt những ngôi sao trong phòng thay đồ PSG. Cầm quân đội bóng có hai cầu thủ trị giá hơn 200 triệu euro mỗi người - Neymar và Mbappe - không hề đơn giản. Dù vậy, Tuchel vẫn duy trì kỷ luật và công bằng. Cùng thành tích sân cỏ và tư duy chiến thuật mạch lạc, ông dần lấy lòng tin của giới chủ. Trận thắng Real Madrid 3-0 ở Champions League mùa này là lần đầu tiên ông chủ Sheikh Tamim bin Hamad Al Thani dự khán kể từ khi PSG thua Man Utd trên sân nhà ở vòng 1/8 Champions League mùa trước.
Nagelsmann cũng phải trải qua một hành trình chứng tỏ bản thân như vậy, nhưng ở trình độ thấp hơn. Khi làm HLV Hoffenheim ở tuổi 29, giới chuyên môn nghi ngờ Nagelsmann. Ông kể rằng ngày đầu đến đội bóng, chứng kiến cầu thủ bâu quanh mình, còn xung quanh là trang thiết bị hiện đại, Nagelsmann thấy run. "Tim Wiese và các đồng đội vây quanh tôi. Dường như họ muốn thử xem tôi chỉ biết xếp marker hay có ý tưởng gì khác. Rồi họ nhanh chóng nhận ra, tôi đủ khả năng giúp họ".
Nagelsmann gây ấn tượng ngay lập tức. Wiese gọi ông là "Baby Mourinho", trước khi Nagelsmann đánh bại "Mourinho xịn" ở vòng 1/8 Champions League mùa này. Kế đó, ông cùng RB Leipzig loại luôn Atletico của Diego Simeone.
Nagelsmann vui vẻ khi tái ngộ Tuchel thời cả hai còn làm việc ở Bundesliga, trong màu áo Hoffenheim và Dortmund. Ảnh: imago
Sau 3 lần đối đầu, "người thầy" Tuchel bất bại trước "học trò" Nagelsmann. Nó đều diễn ra ở Bundesliga các mùa giải 2015-2016 và 2016-2017, khi Tuchel làm HLV Dortmund, còn Nagelsmann làm việc ở Hoffenheim. Hai thắng một hoà là đủ để Tuchel khẳng định đẳng cấp trước Nagelsmann, dù nhìn chung, chất lượng đội hình vượt trội của Dortmund cũng góp phần làm nên chuỗi kết quả ấy.
Khi PSG gặp RB Leipzig trong trận bán kết Champions League trên sân Da Luz, Lisbon hôm nay, Tuchel vẫn được đánh giá cao hơn. Nhưng Nagelsmann cũng không còn non nớt như 3-4 năm trước nữa. "Đây là vòng bán kết, khả năng nào cũng có thể xảy ra", Nagelsmann nói. "Dĩ nhiên, tôi từng là học trò của ông ấy. Nhưng giờ, cả tôi và ông ấy ngang nhau, đều là HLV".
Nó dường như là một lời tuyên chiến.
Đỗ Hiếu