Trong cáo trạng vừa ban hành, VKSND Tối cao chỉ ra hàng loạt sai phạm của Phan Văn Anh Vũ (tức Vũ Nhôm) và hai cựu thứ trưởng Bộ Công an Trần Việt Tân, Bùi Văn Thành; Phan Hữu Tuấn (nguyên Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Tình báo), Nguyễn Hữu Bách (nguyên Phó Cục trưởng).
Nhà chức trách xác định, Vũ đã lợi dụng danh nghĩa thượng tá tình báo, chủ tịch hai công ty bình phong (Bắc Nam 79 và Nova Bắc Nam 79) của Bộ Công an, thông qua các văn bản nghiệp vụ để được thuê, nhận chuyển nhượng các bất động sản không qua đấu giá, trái quy định Nhà nước. Thực tế, các văn bản này có tính chất yêu cầu các cơ quan, tổ chức và cá nhân liên quan cho Vũ thuê hoặc mua chỉ định; được hưởng các ưu đãi khi mua nhà đất công với giá thấp hơn rất nhiều so với thị trường.
Vũ Nhôm bị TAND TP HCM tuyên phạt 17 năm tù do chiếm đoạt tiền của DAB, tháng 12/2018. Ảnh: Hữu Khoa.
Từ năm 2009 đến 2016, Vũ được ông Bách và Tuấn duyệt các tờ trình gửi Bộ Công an, đề nghị Đà Nẵng tạo điều kiện cho công ty bình phong được mua 4 khu đất đắc địa nhằm phục vụ cho nghiệp vụ ngành. Tuy nhiên sau khi được thuê, mua Vũ đã sang tên mình, người thân hoặc liên kết chuyển nhượng ra ngoài để thu lợi bất chính.
Cụ thể, ngày 3/9/2009 (gần một tháng trước khi được chính thức tuyển dụng vào lực lượng công an - 10/2009) Vũ làm tờ trình gửi Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng và Tổng cục V Bộ Công an xin mua nhà đất 319 Lê Duẩn (rộng 800 m2) để phục vụ hoạt động nghiệp vụ. Hơn một tuần sau, UBND TP Đà Nẵng chấp thuận bán cho Công ty Bắc Nam 79 với giá hơn 6,8 tỷ đồng. Vũ xin giảm giá xuống còn 6,2 tỷ.
Hơn hai tháng sau, ngày 24/11/2009, Nguyễn Hữu Bách soạn văn bản, Phan Hữu Tuấn ký nháy để lãnh đạo Bộ Công an tiếp tục đề nghị Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng "tạo điều kiện" cho Công ty Bắc Nam 79 nhận quyền sử dụng khu đất hơn 3.260 m2 trên đường Ngô Quyền (quận Sơn Trà).
Vũ đã nộp cho Công ty quản lý và khai thác đất Đà Nẵng hơn 17 tỷ đồng để mua lại bất động sản này. Tuy nhiên, ông ta yêu cầu giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đứng tên Lê Văn Sáu (tên thứ hai của Vũ, được lãnh đạo Bộ Công an cho phép sử dụng trong hoạt động nghiệp vụ). Sau khi tách thửa khu đất thành 3 lô, Vũ cho công ty của anh rể thuê lại với giá 30 triệu đồng mỗi tháng.
Vài tháng sau, đầu năm 2010, Bộ Công an lại có công văn gửi UBND TP Đà Nẵng, cho công ty của Vũ được nhận chuyển nhượng khu đất hơn 15.500 m2 thuộc dự án Vệt du lịch ven biển từ Vegas Resort đến Khu du lịch Bến Thành Non Nước (quận Ngũ Hành Sơn) để xây dựng Khu trung tâm thương mại dịch vụ.
Sau nhiều lần giảm trừ, giá thuê đất được ủy ban phê duyệt là 3,7 triệu đồng mỗi m2 và giảm trừ 10% số tiền sử dụng đất. Công ty Bắc Nam 79 đã nộp hơn 52 tỷ đồng để được sử dụng khu đất.
Bốn năm sau, UBND TP Đà Nẵng giao đất cho Công ty Bắc Nam 79 đầu tư khu du lịch ven biển dưới hình thức nhà nước giao đất có thu tiền, thời hạn 50 năm. Hiện, dự án này vẫn còn nằm trên giấy.
Tháng 6/2014, ông Bách và Tuấn tiếp tục trình lãnh đạo Bộ Công an ký văn bản đề nghị Đà Nẵng cho Công ty Bắc Nam 79 nhận chuyển nhượng gần 4.000 m2 nhà đất tại 16 Bạch Đằng (quận Hải Châu). Chính quyền Đà Nẵng sau đó thống nhất cho thuê đất để sản xuất kinh doanh trong thời hạn 50 năm và trả tiền một lần.
Để đẩy nhanh tiến độ, Bách và Tuấn tiếp tục có công văn để ông Trần Việt Tân (Tổng Cục trưởng Tổng Cục V, Bộ Công An) ký, đề nghị UBND TP Đà Nẵng xem xét giá thuê nhà đất cho Công ty Bắc Nam 79. Tuy nhiên, đến đầu năm 2016, Công ty quản lý nhà Đà Nẵng đã ký hợp đồng bán khu đất này, dù trước đó UBND đã phê duyệt giá thuê là 45 tỷ đồng.
Cáo trạng xác định, 4 bất động sản ở Đà Nẵng bị bán, hoặc cho Vũ Nhôm thuê không thông qua đấu giá đã gây thiệt hại cho Nhà nước hơn 750 tỷ đồng. Trong đó, riêng khu đất 15.500 m2 ở quận Ngũ Hành Sơn bị thiệt hại 435 tỷ.
Các bị can (từ trái qua): Trần Văn Minh, Nguyễn Điểu, Văn Hữu Chiến.
Với những sai phạm trên, Phan Văn Anh Vũ, Phan Hữu Tuấn và Nguyễn Hữu Bách bị cáo buộc tội Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ với khung hình phạt 10-15 năm tù. Ông Trần Việt Tân bị truy tố về tội Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng.
Trong vụ án này, cựu thứ trưởng Bộ Công an Bùi Văn Thành bị cáo buộc cùng hành vi với ông Tân, do ký duyệt các công văn gửi chính quyền và sở ngành giúp Vũ Nhôm thâu tóm 3 lô đất tại TP HCM.
Liên quan đến những sai phạm trong việc bán nhiều khu đất công cho Vũ Nhôm, hồi tháng 4 năm ngoái, ông Trần Văn Minh (63 tuổi, Chủ tịch Đà Nẵng 2006-2011), Văn Hữu Chiến (64 tuổi, Chủ tịch Đà Nẵng 2011-2014) bị khởi tố về các tội Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí và Vi phạm các quy định của nhà nước về quản lý đất đai theo Điều 219 và 229 BLHS năm 2015.
Ông Nguyễn Điểu (60 tuổi, nguyên giám đốc Sở Tài nguyên môi trường thành phố Đà Nẵng); Trần Văn Toán (nguyên phó giám đốc Sở Tài nguyên môi trường Đà Nẵng) bị cáo buộc đồng phạm giúp sức cho hai cựu chủ tịch thành phố.
Cơ quan điều tra Bộ Công an đang tiếp tục làm rõ sai phạm của một số cán bộ sở ngành liên quan.
Hải Duyên - Hoàng Khuê