Chiều 27/12, TAND Hà Nội tuyên án sơ thẩm với 17 bị cáo trong vụ án "chuyến bay giải cứu" giai đoạn hai, sau 4 ngày xét xử và nghị án.
Theo đó, cựu phó giám đốc Sở Ngoại vụ tỉnh Thái Nguyên Trần Tùng bị phạt 7 năm tù về tội Nhận hối lộ, 5 năm do Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ; tổng hình phạt 12 năm - mức cao nhất trong số các bị cáo.
Ở tội Nhận hối lộ, ông Nguyễn Văn Văn, cựu phó giám đốc Sở Y tế Quảng Nam và Lê Ngọc Tường, cựu phó giám đốc Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch tỉnh Quảng Nam cùng bị phạt mỗi người 2 năm tù.
Bị cáo Trần Tùng, cựu Phó giám đốc Sở Ngoại vụ tỉnh Thái Nguyên. Ảnh: Phạm Dự
Bốn bị cáo được hưởng án treo từ 12 đến 18 tháng, trong đó hai doanh nhân Trần Thị Ngân, Chủ tịch HĐQT Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ Ana Travel, án 18 tháng; Trần Minh Phụng, Giám đốc Công ty TNHH Thương mại dịch vụ du lịch và xây dựng Gia Huy, án 12 tháng.
Hai người hưởng án treo còn lại là Nguyễn Mạnh Trường, cựu chuyên viên Phòng vận tải hàng không, Cục Hàng không Việt Nam, Bộ Giao thông vận tải, án 18 tháng (tội Nhận hối lộ); và Nguyễn Xuân Thông, cựu cán bộ công an, 12 tháng (tội Che giấu tội phạm).
Các bị cáo còn lại bị phạt 2-3 năm tù.
HĐXX đánh giá các bị cáo thành khẩn khai báo. 16/17 người đã khắc phục toàn bộ hậu quả vụ án hoặc trên 2/3 số tiền cần nộp.
Cáo trạng xác định, sai phạm của các bị cáo diễn ra trong khoảng thời gian nhà nước có chủ trương tổ chức chuyến bay cho người Việt Nam tại nước ngoài về nước trong Covid-19 và cách ly tại các tỉnh thành. Từ đây, các bị cáo đã lợi dụng để đưa, nhận hối lộ thỏa thuận nâng chi phí nhằm trục lợi riêng.
Tại Thái Nguyên, ông Trần Tùng, Phó giám đốc Sở Ngoại vụ, đầu mối tổng hợp danh sách, hồ sơ của các doanh nghiệp đã, móc nối với công ty lữ hành, thỏa thuận lo cấp phép cho việc cách ly, thu phí 18 triệu đồng. Với mỗi khách, ông Tùng hưởng chênh lệch 6-8 triệu đồng, qua đó nhận 7,4 tỷ đồng từ hai doanh nghiệp.
Tại Quảng Nam, Phó giám đốc Sở Y tế Nguyễn Văn Văn làm nhiệm vụ xem xét phương án nhập cảnh từng chuyến bay. Phó giám đốc Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch Lê Ngọc Tường đánh giá năng lực tổ chức đón đoàn.
Cuối tháng 5/2021, hai ông đã nhận lời nhờ vả của doanh nghiệp để tham mưu cho tỉnh tiếp nhận công dân về nước trên 56 chuyến bay, qua đó được "lại quả" lần lượt 450 và 400 triệu đồng.
Bị cáo Nguyễn Xuân Thông, cựu cán bộ công an thuộc một trong 4 người được án treo. Ảnh: Danh Lam
Tại Hải Dương, Lê Thị Phượng, chuyên viên Phòng khoa giáo văn xã, Văn phòng UBND tỉnh bị cáo buộc lợi dụng nhiệm vụ, quyền hạn, thỏa thuận nhận hối lộ 650 triệu đồng để đề xuất tỉnh chấp thuận cách ly y tế cho hai công ty.
Với các khách lẻ hồi hương, ông Vũ Hồng Quang, nguyên phó Phòng Vận tải hàng không, Cục Hàng không Việt Nam, có nhiệm vụ tiếp nhận, xem xét ra quyết định cấp phép chuyến bay "combo". Khi triển khai, nhiều chuyến bay về nước vẫn còn chỗ trống nên Quang đã đồng ý với đề nghị của doanh nghiệp để cấp phép bay theo số lượng khách vượt so với văn bản đã được duyệt. Ông Quang lấy 2 triệu đồng trên mỗi khách.
Ngoài ra, ông Quang còn nhờ cựu cán bộ Bộ Y tế Phạm Trung Kiên giúp đỡ để có văn bản chấp thuận cho công dân về nước trên các chuyến bay đơn lẻ. Ông Kiên đồng ý với giá 10 triệu đồng/người.
Bằng nhiều cách khác nhau, Quang đã thỏa thuận và đưa hối lộ ông Kiên 7,4 tỷ đồng để có được văn bản chấp thuận cho 624 công dân về nước. Ông Quang qua đó hưởng lợi 20 tỷ đồng.
Các bị cáo khác đóng vai trò trung gian trong việc đưa nhận tiền, và cũng hưởng lợi 2-3 tỷ đồng từ việc này. Các chủ doanh nghiệp, biết việc đưa tiền để lo lót, vẫn chấp nhận để được việc.
Phiên sơ thẩm dự kiến kéo dài 8 ngày, song kết thúc sớm 4 ngày. Ảnh: Danh Lam
Khai tại phiên tòa, các bị cáo thừa nhận hành vi, nhận ra sai phạm, bào chữa hành động của mình do thiếu hiểu biết hoặc chỉ là "hưởng lợi hợp lý".
Các cựu cán bộ cho đây là bài học cuộc đời, mong được khoan hồng để sửa sai.
VKS đánh giá các bị cáo đã gây ra gánh nặng tài chính cho công dân hồi hương khiến nhiều người vì không đủ tiền, không thể về nước.
Tại giai đoạn một của đại án "chuyến bay giải cứu", 54 người bị tuyên phạm các tội: Đưa hối lộ, Môi giới hối lộ, Nhận hối lộ, Lừa đảo chiếm đoạt tài sản và Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ.
Giai đoạn hai được điều tra từ tháng 6/2023 khi giai đoạn một đang trong thời gian truy tố. Thời gian điều tra cả hai giai đoạn tương đương nhau, 15-16 tháng.
Thanh Lam