"Tôi gọi hợp đồng Không lực Một là cuộc đàm phán độc nhất vô nhị với những rủi ro chưa từng có mà Boeing lẽ ra không nên tham gia", Dave Calhoun, CEO Boeing, hôm 27/4 cho hay, sau khi tập đoàn báo cáo lỗ 1,2 tỷ USD trong quý đầu tiên của năm 2022, trong đó 1,1 tỷ USD liên quan đến hợp đồng Không lực Một.
Công ty cho biết khoản lỗ này bao gồm 660 triệu USD do chậm trễ và đội giá trong chương trình Không lực Một, tên gọi dành cho các chuyên cơ phục vụ tổng thống Mỹ.
Không quân Mỹ tháng 1/2016 ký hợp đồng với Boeing để chế tạo chuyên cơ Không lực Một thế hệ mới. Boeing sẽ thay thế hai phi cơ Boeing 747-200, đang đảm nhiệm vai trò chuyên cơ tổng thống, bằng hai máy bay 747-8.
Phi cơ 747-8 dài 73 m, sải cánh 68 m, có tầm bay xa hơn so với Không lực Một hiện tại và có thể bay thẳng từ Washington đến Hong Kong mà không cần dừng tiếp nhiên liệu.
Theo hợp đồng, Boeing được trả khoảng 4 tỷ USD cho dự án này. Không lực Một thế hệ mới đầu tiên dự kiến được giao năm 2024, nhưng đề xuất ngân sách của Không quân Mỹ đầu tháng này cho thấy máy bay sẽ được giao vào năm 2026.
Sau khi đắc cử tháng 11/2016, Donald Trump than phiền trên Twitter về chi phí "ngoài tầm kiểm soát" với hợp đồng chế tạo Không lực Một mới. "Hủy đơn hàng", ông thông báo trên Twitter khi đó.
Đến tháng 2/2018, tổng thống Trump và CEO Boeing khi đó là Dennis Muilenburg đạt được thỏa thuận cắt giảm chi phí trong dự án. Trump sau đó nói rằng các cuộc đàm phán của ông với Muilenburg đã giúp tiết kiệm 1,5 tỷ USD cho ngân sách.
"Boeing đã mang lại cho chúng tôi thỏa thuận tốt. Và chúng tôi đã có thể thực hiện", ông Trump cho hay, trong khi Boeing cũng ca ngợi thỏa thuận này. "Boeing tự hào chế tạo thế hệ Không lực Một tiếp theo, cung cấp cho các tổng thống Mỹ một Nhà Trắng bay với giá trị vượt trội cho người nộp thuế", hãng đăng Twitter tháng 2/2018. "Tổng thống Trump đã thay mặt người dân Mỹ đàm phán một thỏa thuận tốt".
Trump khi đó cho biết máy bay sẽ được thay màu xanh nhạt truyền thống bằng màu đỏ, trắng và xanh lam như quốc kỳ Mỹ. "Không lực Một sẽ trở nên đáng kinh ngạc, sẽ là chuyên cơ hàng đầu thế giới", Trump nói.
Dù thông báo khoản lỗ lớn, Boeing khẳng định "sẽ cung cấp những máy bay tuyệt vời" và chấp nhận những chi phí liên quan đến dự án Không lực Một.
Huyền Lê (Theo CNBC)