Tại phiên chất vấn Bộ trưởng Tư pháp Lê Thành Long sáng 15/8, đại biểu Phạm Văn Hòa (Phó chủ tịch Hội Luật gia tỉnh Đồng Tháp) nói tình trạng quân xanh quân đỏ trong đấu giá tài sản làm thất thu ngân sách, gây phản cảm trong nhân dân. Ông đề nghị Bộ trưởng giải thích nguyên nhân và đưa ra biện pháp khắc phục.
Đại biểu Ma Thị Thúy (Phó đoàn Tuyên Quang) cũng nêu thực trạng một bộ phận đấu giá viên hạn chế nghiệp vụ, vi phạm đạo đức nghề nghiệp, vi phạm pháp luật. "Đề nghị Bộ trưởng cho biết có bao nhiêu trường hợp đấu giá viên vi phạm pháp luật phải xử lý, nguyên nhân của tình trạng trên và giải pháp khắc phục trong thời gian tới", bà chất vấn.
Cũng quan tâm đến vấn đề này, đại biểu Phạm Hùng Thắng (Phó đoàn Hà Nam) nói đấu giá trực tuyến là hình thức hiệu quả để đảm bảo công khai, minh bạch, tiết kiệm nguồn lực. Ông đề nghị Bộ trưởng Tư pháp cho biết công tác chuẩn bị để thực hiện đấu giá trực tuyến.
Trả lời, Bộ trưởng Lê Thành Long thừa nhận thời gian qua có tình trạng vi phạm, thông đồng, dìm giá để trục lợi trong các phiên đấu giá, có liên quan đến đấu giá viên. Kỹ năng hành nghề đấu giá, năng lực đấu giá viên còn hạn chế. Giai đoạn 2018-2022, cơ quan chức năng đã thực hiện 143 cuộc thanh tra, kiểm tra trong lĩnh vực đấu giá tài sản. Tổng mức phạt vi phạm gần hai tỷ đồng, một số trường hợp đấu giá viên phải chuyển cơ quan điều tra truy tố, xét xử.
"Dấu hiệu của các vụ thông đồng, trục lợi thường là việc đẩy lên quá cao hoặc quá thấp đến mức bất thường, bất hợp lý đối với tiền đặt trước", ông Long nói, cho biết cơ quan chức năng căn cứ vào các dấu hiệu tội phạm hình sự và pháp luật về đấu giá, đất đai để làm căn cứ xử lý. Đơn cử như vụ đấu giá đất tại Thủ Thiêm vừa qua bị khởi tố vụ án hình sự vì số tiền đặt trước bị đẩy lên một cách bất hợp lý.
Bộ trưởng Tư pháp Lê Thành Long trả lời chất vấn sáng 15/8. Ảnh: Hoàng Phong
Bộ trưởng Tư pháp cho biết thời gian tới, Luật Đấu giá sẽ được sửa đổi theo hướng tuân theo nguyên tắc liệt kê đầy đủ các tài sản công cần phải đấu giá, cập nhật thuật ngữ, siết chặt một số các quy định để giảm tình trạng thông đồng, dìm giá, trục lợi và đặc biệt làm thất thoát ngân sách nhà nước.
Bộ cũng sẽ xây dựng biện pháp tăng cường năng lực, chuyên nghiệp hóa đội ngũ làm đấu giá với tư cách là một nghề tư pháp đặc thù và phát triển đến đấu giá trực tuyến. Trước đây, nhân sự một số ngành nghề chuyển ngang sang làm đấu giá viên được miễn hoặc giảm thời gian đào tạo hoặc bồi dưỡng, bây giờ tất cả phải được đào tạo và nắm được kỹ năng.
Theo ông Long, giá khởi điểm trong phiên đấu giá quy định tại văn bản hiện hành có vướng mắc. Phần lớn tài sản công được đấu giá là quyền sử dụng đất, tuy nhiên giá khởi điểm lại không thuộc diện điều chỉnh của Luật Đấu giá tài sản, mà thuộc phạm vi của Luật Đất đai.
"Chúng ta vẫn đi theo quy định về bảng giá, khung giá, UBND tỉnh đưa ra phương án và xây dựng giá khởi điểm. Chúng tôi sẽ tiếp tục làm việc với Bộ Tài nguyên Môi trường xử lý vấn đề này khi sửa đổi Luật Đất đai sắp tới", ông Long nói.
Đấu giá trực tuyến theo Bộ trưởng Long là hình thức tốt để hạn chế tình trạng không minh bạch, thông đồng, dìm giá. Phương thức này được áp dụng phổ biến khi đấu giá tài sản tư nhân. Các tổ chức này đã có trang và cách thức đấu giá trực tuyến, còn đấu giá tài sản công hiện nay mới được nghĩ tới. Bộ Tư pháp đang bổ sung quy định, chi tiết hóa để xây dựng trang, cổng thông tin điện tử thực hiện.
"Việc này gặp khó khăn do kinh phí, cách quản lý, cơ chế tự chịu trách nhiệm, cơ chế quản lý thị trường". Bộ trưởng Tư pháp nói, cho biết các cơ quan đang nghiên cứu kinh nghiệm tổ chức đấu giá trực tuyến của Hàn Quốc, để sớm xây dựng, ban hành cách thức vận hành.