Cuộc gặp giữa ông Gates và ông Lương Quang Liệt diễn ra chiều nay, bên lề Đối thoại Shangri-la - diễn đàn an ninh quan trọng bậc nhất châu Á, nơi quy tụ lãnh đạo cấp cao của 35 nước và các vùng lãnh thổ.
 |
|
Bộ trưởng quốc phòng Mỹ Gates và đồng nhiệm Lương trong cuộc gặp tại Singapore chiều 3/6. Ảnh: AFP. |
Trong lời phát biểu mở đầu cuộc họp, ông Gates cho hay hai chính phủ đều nhất trí rằng khía cạnh quân sự trong mối quan hệ song phương đang ở mức "chưa phát triển". Trong những tháng gần đây, điều này đang được cải tiến, ông Gates nhận xét và nhắc đến chuyến công cán Bắc Kinh hồi tháng giêng.
"Khi tôi rời nhiệm sở cuối tháng này, tôi tin rằng mối quan hệ quân sự của chúng ta đi đúng hướng hơn nữa", AP dẫn lời ông Gates. Bộ trưởng quốc phòng Mỹ cho hay Chủ tịch hội đồng liên quân nước này là tướng Mike Mullen đã nhận lời thăm Trung Quốc vào tháng 7. Trong lời đáp, ông Lương nói ông cũng tin rằng quan hệ quân sự đôi bên đang có cải thiện. Sau những lời mở đầu của hai bộ trưởng, các phóng viên được mời ra ngoài để giới chức họp bàn. Cuộc họp của họ diễn ra vài giờ trước khi Đối thoại Shangri-la khai mạc tối nay, khi ông Gates sẽ có một bài phát biểuĐây là lần đầu tiên Trung Quốc cử Bộ trưởng Quốc phòng đến tham dự diễn đàn an ninh quan trọng này, và Mỹ cũng như nhiều nước khác coi đó là một dấu hiệu tích cực. Bài phát biểu quan trọng nhất của đoàn Trung Quốc là về chủ đề hợp tác an ninh, sẽ được ông Lương đưa ra ngày mai.
Trong phát biểu của ông Gates tối nay, dự đoán thông điệp chính sẽ là khẳng định sự hiện diện quân sự lâu dài và liên tục của Mỹ ở châu Á Thái Bình Dương. Mỹ muốn củng cố lòng tin của các đồng minh rằng cho dù ngân sách quốc phòng của Mỹ bị cắt giảm, họ sẽ không bỏ rơi đồng minh. Giới quan sát cho rằng Lầu Năm Góc cần nhấn mạnh điều này để ngăn xu hướng một số nước có thể ngả về Trung Quốc nếu họ cảm thấy sẽ không nhận được hỗ trợ lâu dài của Mỹ.
Trong nhiệm kỳ hơn bốn năm của mình, ông Gates dặt quan hệ với Trung Quốc là một trong các vấn đề ưu tiên. Trên đường đến hội nghị ở Singapore này, ông tuyên bố Mỹ không có ý định kìm hãm sự lớn mạnh của Trung Quốc, và ca ngợi Trung Quốc luôn là một thế lực lớn trên thế giới từ hàng nghìn năm nay
Tuy nhiên ẩn sau những lời mang tính ngoại giao nồng ấm này, tạp chí Foreign Policy bình luận rằng có những vấn đề chiến lược mà ông Gates sẽ tiết lộ phần nào, chẳng hạn kế hoạch của Mỹ nhằm tăng cường xây dựng các mối quan hệ cũng như sự can dự ở Đông Nam Á.
Chính quyền của Tổng thống Obama đã lặng lẽ thay đổi tập trung chiến lược, chú trọng hơn tới Đông Nam Á do nhận thức được tầm quan trọng ngày càng tăng của khu vực này trong các lĩnh vực ngoại giao, quân sự và thương mại. Tạp chí nói trên lưu ý rằng trong các năm 2009 và 2010 Trung Quốc đã có những động thái nhằm tăng ảnh hưởng bằng sức mạnh của mình, nhưng bị "dội" do một số quốc gia cảnh giác với cường quốc khu vực này. Mỹ liền đáp lại bằng cách trấn an các nước trong khu vực rằng họ sẽ hiện diện dài lâu.
Theo nhận xét của AP, hiện quan hệ Mỹ - Trung, dù đã ấm lên nhiều sau chuyến thăm đầu năm nay của chủ tịch Trung Quốc đến Mỹ, vẫn còn bất đồng trong nhiều vấn đề như thương mại và chính sách kinh tế, chính trị khu vực và toàn cầu, chính sách quốc phòng. Một vụ lùm xùm mới đây nhất là Google tố cáo các hacker Trung Quốc tấn công hệ thống thư điện tử của hãng này - điều mà Trung Quốc bác bỏ.
Thanh Mai