Vila Gale, tập đoàn bất động sản Tây Ban Nha, hôm 18/11 thông báo hủy kế hoạch xây dựng chuỗi khách sạn hạng sang gồm 500 phòng trên bờ biển Bahia, Brazil, sau cuộc đấu tranh "giữ đất" suốt 15 năm của bộ tộc Tupinambá de Olivença.
Bộ tộc Tupinambá de Olivença với dân số 4.631 người từ năm 2003 đã vận động chính phủ Brazil coi khu đất họ vẫn dùng để săn bắn là một khu bảo tồn dành riêng cho thổ dân. Cơ quan Bảo vệ Quyền thổ dân Brazil Funai đã chấp thuận yêu cầu của họ vào năm 2009 và tòa án nhất trí ủng hộ bộ tộc Tupinambá vào năm 2016.
Tuy nhiên, đề xuất vẫn cần Bộ Tư pháp và Tổng thống Brazil phê chuẩn. Bộ tộc Tupinambá de Olivença từ năm 2016 đã nhiều lần kiến nghị nhưng không nhận được hồi âm.
Hội đồng Nhân quyền Quốc gia Brazil tuần trước đã thúc giục chính quyền Tổng thống Bolsonaro đẩy nhanh việc phân định lãnh thổ cho Tupinambá, vùng đất nằm trong khu rừng ven biển Đại Tây Dương ở phía nam Bahia, được biết đến như một bãi biển thu hút hàng triệu khách du lịch mỗi năm.
Tổng thống Brazil chưa đưa ra quyết định về trường hợp cụ thể của Tupinambá nhưng đã nhiều lần tuyên bố không có ý định cấp thêm đất cho các nhóm thổ dân. Bolsonaro hồi đầu năm khẳng định "có quá nhiều đất cho người thổ dân thiểu số".
Tập đoàn Vila Gale cho biết một doanh nhân địa phương đã bán cho họ mảnh đất vào năm 2018 và dự án xây dựng khu nghỉ dưỡng cũng được đại diện chính quyền khu vực cùng chính phủ phê duyệt. Công ty sau đó công khai dự án lên trang web chính thức và cho biết sẽ mở cửa khu nghỉ dưỡng vào năm 2021.
Tuy nhiên, Ramón Tupinambá, tù trưởng bộc tộc Tupinambá, tuyên bố trong cuộc họp ở Brasilia cuối tháng trước rằng sẽ có một cuộc chiến nếu tập đoàn Vila Gale tiến vào mảnh đất của họ.
Bộ tộc Pataxo và Tupinambá biểu tình để bảo vệ lãnh thổ bên ngoài Tòa án Liên bang Tối cao Brazil ở thủ đô Brasilia hôm 16/10. Ảnh: Reuters.
Áp lực yêu cầu Vila Gale hủy dự án xây dựng bắt đầu gia tăng khi tờ Intercept hôm 27/10 đăng một bức thư cho thấy cơ quan du lịch Brazil kêu gọi chính phủ hủy tiến trình phân định khu đất là lãnh thổ bộ tộc, bởi chuỗi khách sạn sắp mọc lên có thể mang lại 200 triệu USD đầu tư và tạo ra 2.000 việc làm.
Sau vụ rò rỉ bức thư, Vila Gale chịu nhiều áp lực từ dư luận yêu cầu họ hủy dự án xây dựng. Tập đoàn lúc đó khẳng định sẽ đợi quyết định cuối cùng từ Bộ Tư pháp và Tổng thống Brazil.
Tuy nhiên, trong tuyên bố hôm 18/11, Vila Gale cho biết không muốn khách sạn của mình được xây dựng "trong bầu không khí chiến tranh", do đó họ quyết định hủy kế hoạch xây dựng dù những lời cáo buộc với tập đoàn là "vô căn cứ và không công bằng".
Theo một sắc lệnh của Tổng thống Brazil năm 1996 cùng Hiến pháp Brazil năm 1988, trong đó đảm bảo quyền của người thổ dân với mảnh đất tổ tiên họ để lại, bất kỳ tòa nhà nào xâm phạm ranh giới được Funai vẽ ra đều bị tịch thu mà không phải bồi thường.
Ngọc Ánh (Theo Reuters)