Cuối tháng 7/2014, Tập đoàn Besra tuyên bố đóng cửa 2 nhà máy sản xuất quy mô lớn nhất Việt Nam tại mỏ Bồng Miêu và Phước Sơn sau khi bị Cục Thuế Quảng Nam phong tỏa tài khoản ngân hàng và vô hiệu hóa đơn do nợ thuế hàng trăm tỷ đồng. Kể từ đó đến nay, dù có nhiều văn bản, cuộc họp qua lại, 2 cơ sở này vẫn chưa thể mở cửa trở lại, khiến hơn 1.000 lao động không có việc làm, trong khi tình trạng khai thác vàng lậu ở địa phương lại gia tăng.
Trao đổi với VnExpress ngày 20/8, lãnh đạo Cục Thuế Quảng Nam cho biết, việc không thu được số nợ thuế của 2 công ty vàng Phước Sơn và Bồng Miêu sẽ ảnh hưởng rất lớn đến ngân sách của huyện Phước Sơn (nơi có công ty vàng Phước Sơn) và Phú Ninh (nơi có mỏ Bồng Miêu). Hiện tại 2 huyện này mới thu được 20% kế hoạch ngân sách năm 2014, trong khi theo tiến độ phải đạt 70-80%.
"Việc này gây khó cho nguồn ngân sách của tỉnh khi phân cấp về lại cho địa phương để chi tiêu. Ngoài ra, tình trạng này nếu kéo dài còn ảnh hưởng đến các kế hoạch đầu tư, xây dựng ở 2 huyện. Tuy nhiên, ngân sách tỉnh không bị ảnh hưởng", ông này nói. Ngành thuế địa phương hiện vẫn đang chờ chỉ đạo từ các cấp trung ương đối với sự việc trên.
2 nhà máy vàng tại Quảng Nam của Tập đoàn Besra đóng cửa một tháng nay. Ảnh: Hạ Thành
Về quan điểm của Bộ Tài chính, lãnh đạo cơ quan này cũng cho biết qua nghiên cứu hồ sơ, báo cáo của ngành thuế thì thấy doanh nghiệp không có hành vi trốn thuế, mà chỉ nợ do đang gặp khó khăn. Trung bình, mỗi năm doanh nghiệp phải thực hiện nộp thuế khoảng 100 tỷ đồng cho ngân sách địa phương. Tuy nhiên, từ năm ngoái, 2 nhà máy gặp nhiều khó khăn do thiên tai, bão lũ khiến mỏ bị ngập, phải ngừng sản xuất vài tháng liên tiếp, trong khi vẫn phải trả tiền lương công nhân.
Vị này cũng cho biết, về dòng tiền của doanh nghiệp, hiện vẫn đảm bảo con số dương. Hoạt động kinh doanh của Công ty vàng Bồng Miêu bị lỗ nhưng Phước Sơn vẫn có lãi.
Theo đó, quan điểm của Bộ là không nên để doanh nghiệp ngừng sản xuất kéo dài vì sẽ ảnh hưởng đến đời sống công nhân, việc thanh toán cho những đơn vị cung ứng. Hơn nưa, nếu để xảy ra tình trạng khai thác tự do thì càng nguy hiểm và khó quản lý hơn. Do đó, trong thời gian tới, cơ quan này sẽ có chỉ đạo để tạo điều kiện cho doanh nghiệp phục hồi sản xuất.
Báo cáo của Cục thuế Quảng Nam cho biết, Besra bắt đầu nợ thuế từ năm 2010. Tính đến tháng 6 vừa qua, tổng tiền nợ là trên 230 tỷ đồng. Hiện trên địa bàn tỉnh Quảng Nam, tổng nợ thuế là 768 tỷ đồng, trong đó riêng Besra chiếm 30%.
Đầu tháng 8 vừa qua, sau khi có báo cáo của Cục thuế và xem xét đề nghị của Tập đoàn Besra, Tổng cục Thuế, Ủy ban Nhân dân tỉnh Quảng Nam đều đã có văn bản về việc gia hạn nộp thuế và tạm ngừng cưỡng chế với doanh nghiệp. Tuy nhiên, Ủy ban Nhân dân tỉnh Quảng Nam nhấn mạnh công ty phải có cam kết bằng văn bản nộp dần nợ thuế, đồng thời việc xem xét giãn nợ thuế và tạm dừng cưỡng chế chỉ được kéo dài trong thời gian tối đa là 24 tháng. Đối với thuế mới phát sinh thì doanh nghiệp phải nộp đầy đủ vào ngân sách.
Ngọc Tuyên - Nguyễn Đông