Ngày 24/3, Bộ Nội vụ tổ chức hội thảo góp ý kiến vào ba dự thảo, trong đó có dự thảo nghị định về khuyến khích, bảo vệ cán bộ năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám đột phá vì lợi ích chung.
Bộ đề xuất khuyến khích, bảo vệ mọi cán bộ có ý tưởng, cách làm mới, mạnh dạn đột phá, tháo gỡ những điểm nghẽn, nút thắt và những vấn đề chưa có quy định hoặc có nhưng không còn phù hợp với thực tiễn, nhưng phải bảo đảm không trái Hiến pháp, Điều lệ Đảng.
Trường hợp cán bộ triển khai đề xuất đã được cấp có thẩm quyền quyết định nhưng không đạt, chỉ đạt được một phần mục tiêu đề ra hoặc gặp rủi ro, xảy ra thiệt hại thì được miễn xử lý trách nhiệm kỷ luật Đảng và xử lý trách nhiệm trước pháp luật khi thuộc một trong 7 trường hợp.
Đó là cán bộ thực hiện đề xuất trong tình thế cấp thiết, do sự kiện bất khả kháng hoặc trở ngại khách quan theo quy định của Bộ luật Dân sự; bị cản trở, gây khó khăn trong quá trình thực hiện; báo cáo cấp có thẩm quyền về việc chấm dứt thực hiện đề xuất khi thấy có rủi ro, thiệt hại hoặc có khả năng xảy ra thiệt hại.
Cán bộ thực hiện đề xuất chấp hành quyết định của cấp trên sau khi đã báo cáo về việc chấm dứt thực hiện nhưng cấp có thẩm quyền vẫn quyết định tiếp tục; cán bộ chấm dứt ngay việc thực hiện khi có yêu cầu của cấp có thẩm quyền; được xác nhận tình trạng mất năng lực hành vi dân sự khi thực hiện đề xuất đã được phê duyệt hoặc đã qua đời.
Ông Nguyễn Trọng Tân, Giám đốc Sở Nội vụ Bắc Ninh: Ảnh: Gia Chính
Có 21/28 lãnh đạo Sở Nội vụ các tỉnh, thành phía Bắc đã đóng góp ý kiến, đều thống nhất đối tượng áp dụng của dự thảo nghị định là tất cả cán bộ công chức, viên chức chứ không chỉ với người giữ chức vụ lãnh đạo.
Giám đốc Sở Nội vụ Bắc Ninh Nguyễn Trọng Tân nêu thực tế khi cấp Sở hay huyện vướng mắc xin ý kiến thì UBND cấp tỉnh đồng ý với chủ trương, nhưng đến lúc sai lại truy người đề xuất. "Lãnh đạo cấp trên đồng ý thì cấp dưới mới dám làm, nhưng khi sai sót chỉ truy người tham mưu, còn lãnh đạo không bị xem xét là không ổn", ông Tân nói, đề nghị cơ quan nào đồng ý thì cơ quan đó phải chịu trách nhiệm.
Ông Tân cũng mong dự thảo nghị định sớm được thông qua, áp dụng ngay vào thực tiễn để những cán bộ dám đổi mới được miễn trách nhiệm hành chính, hình sự. "Tôi lo lắng khi nghị định có hiệu lực, nhiều cán bộ đã bị xử lý nên đề nghị có chế tài hồi tố", Giám đốc Sở Nội vụ Bắc Ninh nói.
Ông Trần Quốc Huy, Giám đốc Sở Nội vụ Thanh Hóa, cho rằng quy định những ý tưởng, cách làm mới cần đảm bảo không trái với Hiến pháp, Điều lệ Đảng là chưa đủ mà phải tuân thủ pháp luật, thậm chí không được trái với đạo đức xã hội. Quy định như vậy sẽ đảm bảo pháp luật là tối thượng, thống nhất trên toàn quốc và tránh được tình trạng vì lợi ích cục bộ của địa phương mà làm trái với lợi ích chung.
Theo ông, từ năm 2022 Thanh Hóa đã giao cho Sở Nội vụ xây dựng nội dung về bảo vệ cán bộ dám nghĩ, dám làm, nhưng "suốt một năm không ra được vì rất khó". Trong khi đó, cán bộ đang rất áp lực bởi bổn phận công vụ phải làm đúng quy định pháp luật, nếu làm sai sẽ bị xử lý, phải trả lời trước cơ quan chức năng như thanh tra, kiểm tra, điều tra.
"Địa phương cần biết rõ quy trình tiếp nhận sáng kiến, đột phá và cấp nào sẽ ban hành quyết định để đưa sáng kiến đó vào cuộc sống", ông Huy nói.
Bộ trưởng Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà phát biểu tại hội thảo ngày 24/3. Ảnh: Hoàng Hà
Bộ trưởng Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà chia sẻ nghị định về khuyến khích, bảo vệ cán bộ năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám đột phá vì lợi ích chung "khó nhất trong các loại nghị định" vì thể chế hóa không dễ. Thực tiễn có chuyện Ban Thường vụ Tỉnh ủy cho ý kiến và "đồng ý về mặt chủ trương", đề nghị cấp dưới thực hiện theo quy định của pháp luật. "Như vậy, khi tập thể quyết định thì phải chịu trách nhiệm cho cá nhân đổi mới, sáng tạo", bà Trà nói.
Theo Bộ trưởng, dự thảo nghị định đang quy định các đề xuất đổi mới phải theo quy định của Hiến pháp và Điều lệ Đảng, nếu như đưa thêm "theo quy định của pháp luật" như Giám đốc Sở Nội vụ Thanh Hóa đề nghị thì "sẽ dễ bó buộc".
Về vấn đề hồi tố, bà Trà cho rằng rất khó áp dụng bởi thực tiễn không có văn bản cụ thể nào xác định khái niệm hay đặc điểm của hồi tố.
Sau khi lấy ý kiến các Sở Nội vụ các tỉnh phía Bắc, Bộ Nội vụ sẽ tiếp tục tổ chức các hội thảo ở miền Trung, Nam để lắng nghe ý kiến đóng góp của các địa phương, hoàn thiện dự thảo.
Tháng 9/2021, Bộ Chính trị ban hành kết luận yêu cầu các cấp ủy, tổ chức Đảng khuyến khích cán bộ có tư duy sáng tạo, cách làm đột phá, tháo gỡ, giải quyết những điểm nghẽn, nút thắt trong cơ chế, chính sách. Việc này tập trung vào những vấn đề chưa được quy định hoặc đã có nhưng không phù hợp với thực tiễn; mang lại giá trị, hiệu quả thiết thực, tạo được chuyển biến mạnh mẽ, đóng góp tích cực vào sự phát triển chung.
Tại kỳ họp Quốc hội hồi tháng 5/2022, đại biểu Nguyễn Văn Cảnh đề nghị xây dựng Luật Bảo vệ người dám nghĩ, dám làm để tạo đột phá tăng trưởng cho đất nước. Cuối năm 2022, Bộ Nội vụ và Tư pháp thống nhất xây dựng nghị định theo quy trình rút gọn và được Thủ tướng đồng ý.
Võ Hải