Một tiêm kích F-16 cất cánh tại căn cứ không quân Zhihang ở thành phố Đài Đông trên đảo Đài Loan hồi tháng 1/2018. Ảnh: Reuters.
Theo hợp đồng, Đài Loan sẽ nhận được 66 tiêm kích F-16 và 75 động cơ do tập đoàn General Electric sản xuất, cùng các hệ thống khác. Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo cho biết quyết định này "rất phù hợp với những thỏa thuận và mối quan hệ lịch sử" giữa Washington và Bắc Kinh.
"Những hành động của chúng tôi đều phù hợp với chính sách của Mỹ trong quá khứ. Chúng tôi đơn giản là đang tuân theo những cam kết từng thống nhất với các bên", Ngoại trưởng Mỹ nhấn mạnh.
Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm 18/8 cũng xác nhận ông đã phê duyệt thương vụ bán 66 tiêm kích F-16V hiện đại nhất thế giới cho Đài Loan, nói thêm rằng hợp đồng vẫn cần được quốc hội Mỹ thông qua trước khi có hiệu lực. Các nghị sĩ của đảng Cộng hòa và Dân chủ trước đó tỏ ý ủng hộ hợp đồng trên.
Cơ quan Hợp tác An ninh Quốc phòng Mỹ, đơn vị giám sát việc bán vũ khí cho nước ngoài, khẳng định việc Đài Loan mua lô tiêm kích F-16 "sẽ không làm thay đổi cán cân quân sự cơ bản trong khu vực", mà chỉ nhằm củng cố khả năng bảo vệ không phận, an ninh khu vực và tương tác với Mỹ của hòn đảo.
Tuy nhiên, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Cảnh Sảng hôm 19/8 cáo buộc hợp đồng bán tiêm kích cho Đài Loan của Mỹ vi phạm các thỏa thuận giữa Washington và Bắc Kinh, đồng thời "gây ra sự can thiệp nghiêm trọng vào vấn đề nội bộ của Trung Quốc". Ông kêu gọi Mỹ nên ngay lập tức hủy hợp đồng và ngừng bán vũ khí cho Đài Loan nếu không muốn "gánh chịu mọi hậu quả".
Trung Quốc coi Đài Loan là một phần lãnh thổ và sẵn sàng dùng vũ lực để thống nhất nếu cần thiết. Dù công nhận chính sách "một Trung Quốc", Mỹ vẫn duy trì quan hệ ngoại giao và bán vũ khí cho Đài Loan, nhưng thường không cung cấp những khí tài hiện đại nhất để tránh gây căng thẳng với Trung Quốc.
Thương vụ bán 66 tiêm kích F-16 là hợp đồng vũ khí lớn nhất giữa Mỹ và Đài Loan trong nhiều năm qua, có nguy cơ gây leo thang căng thẳng với Trung Quốc, trong bối cảnh Washington và Bắc Kinh không đạt được tiến bộ trong đàm phán nhằm giải quyết chiến tranh thương mại.
Ánh Ngọc (Theo AFP)