Tại Lễ công bố khai trương hệ thống quản lý trực tuyến các nhiệm vụ khoa học và công nghệ theo thời gian thực, sáng 27/11 tại Hà Nội, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng đánh giá đây không chỉ là một sản phẩm công nghệ mới, mà còn là nền tảng mới cho đổi mới mô hình quản lý khoa học công nghệ, là bước tiến quan trọng để bước vào giai đoạn quản lý dựa trên dữ liệu, quy trình số và chuẩn mực quốc tế.
Nhấn mạnh quan điểm "muốn đổi mới khoa học công nghệ thì phải đổi mới quản lý khoa học công nghệ", Bộ trưởng cho biết sẽ chuyển từ quản lý sang tạo động lực, từ kiểm soát hành chính sang vận hành bằng dữ liệu và minh bạch, từ phân tán sang tích hợp và chuẩn hóa.
Giao diện website hệ thống. Ảnh: Lưu Quý
Hệ thống do kỹ sư Việt Nam xây dựng, được cung cấp tại địa chỉ stm.mst.gov.vn, do Quỹ Phát triển khoa học và công nghệ Quốc gia Nafosted vận hành. Tại đây, các tổ chức, nhà khoa học có thể đăng nhập qua tài khoản VNeID để cập nhật hồ sơ, nộp báo cáo, trao đổi với Hội đồng và theo dõi toàn bộ quy trình tài trợ.
Theo đơn vị phát triển, hệ thống này có các tính năng tương đương như hệ thống của Hàn Quốc, hay Horizon Europe của châu Âu, đồng thời có thể kết nối để đồng tài trợ với các quốc gia phát triển.
Với các cá nhân, đơn vị nộp hồ sơ đề nghị tài trợ về khoa học công nghệ, họ có thể theo dõi ba bước nộp hồ sơ, nhận kết quả và ký hợp đồng tài trợ theo thời gian thực trên cổng này.
Hệ thống phần mềm mới được nhận định sẽ giúp tăng chất lượng thẩm định, rút ngắn thời gian xét duyệt, hạn chế sai sót và rủi ro, đánh giá chính xác đóng góp của từng nhiệm vụ. Ngoài ra, nó cũng giúp tạo ra "thị trường nhiệm vụ khoa học công nghệ chuyên nghiệp".
"Đây chính là tinh thần quản lý ít hơn, dẫn dắt nhiều hơn, kiểm soát ít hơn và kiến tạo nhiều hơn, chuyển từ xin cho sang công khai và minh bạch", Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nói. Ông cũng đề nghị các nhà khoa học, các hội đồng, cơ quan, tích cực sử dụng hệ thống, phản hồi để hoàn thiện và coi đây là công cụ không thể thiếu trong hoạt động nghiên cứu. Ông cũng yêu cầu Nafosted tiếp tục nâng cấp hệ thống bổ sung, phân tích dữ liệu báo cáo tự động dashboard quản trị và các tính năng hỗ trợ AI, mời chuyên gia từ Horizon Europe sang đánh giá hệ thống, với tinh thần "làm sau thì phải làm tốt hơn họ".
Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng phát biểu tại lễ ra mắt hệ thống quản lý các nhiệm vụ khoa học và công nghệ, sáng 27/11/2025. Ảnh: Lưu Quý
Hệ thống mới được đánh giá cao từ một số đơn vị sử dụng. GS.TS Trần Đại Lâm, Viện trưởng Khoa học vật liệu, Viện Hàn lâm KH&CN Việt Nam cho biết ông đã dùng thử hệ thống ở các vai trò như một nhà khoa học nộp hồ sơ, một chuyên gia phản biện độc lập, hay thành viên Hội đồng khoa học ngành. Theo ông Lâm, việc áp dụng hệ thống quản lý trực tuyến đã giúp giảm tải thủ tục hành chính. Người nộp hồ sơ thấy được sự công bằng dù hồ sơ được duyệt hay không, trong khi chuyên gia phản biện sẽ giữ kín thông tin, bảo vệ được quan điểm.
"Điều này giúp tạo sự thuận lợi tối đa cho các nhà khoa học để có thể tập trung thời gian cho chuyên môn thay vì 'chạy giấy tờ'", ông Lâm nói.
Tại sự kiện, hơn 300 đề tài được ký kết giữa các đơn vị và quỹ Nafosted. Đây là những đề tài đầu tiên được ký theo tinh thần của Luật Khoa học công nghệ mới, chuyển từ quản lý đầu vào sang quản lý đầu ra, từ quản lý hóa đơn chứng từ sang quản lý kết quả nghiên cứu. Kết quả nghiên cứu sẽ thuộc về tổ chức nghiên cứu và họ có thể dùng để mang đi thương mại hóa. Nhóm nghiên cứu trực tiếp sẽ được hưởng ít nhất 30 % kết quả thương mại hóa. Trên 50 % các đề tài này thuộc nhóm các công nghệ chiến lược.
Chứng kiến nghi thức ký kết, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cũng nhấn mạnh tư duy chuyển từ "đánh giá hoàn thành đề tài" sang việc đưa kết quả nghiên cứu tới doanh nghiệp, tạo thành sản phẩm thương mại, tạo ra doanh thu góp phần tăng trưởng GDP. Ông đề nghị doanh thu này phải bằng từ 5-10 lần chi phí nghiên cứu sau 3-5 năm.
Bộ trưởng cũng yêu cầu chuyển từ đánh giá từng đề tài của một tổ chức nghiên cứu sang đánh giá tổng thể các đề tài của họ, với tinh thần "chấp nhận rủi ro, khoan dung với thất bại". Ngoài ra, việc nghiên cứu cũng được khuyến khích chuyển từ đề tài nhỏ sang các nhiệm vụ lớn, chuyển từ nghiên cứu dàn trải sang nghiên cứu chiến lược.
Nhắc đến việc các nhiệm vụ phát triển công nghệ được giao cho doanh nghiệp ở mức 30%, Bộ trưởng nhấn mạnh "cần tăng cao hơn nữa", lý do "sẽ có thêm đối ứng và ra thị trường nhanh hơn".
Lưu Quý