Nội dung trên được Bộ Giáo dục và Đào tạo nêu ra trong văn bản gửi các bộ, ngành, UBND tỉnh, thành phố và cơ sở giáo dục ngày 16/4, sau khi nhiều trường thu một số khoản ngoài quy định, tăng học phí quá cao.
Theo Bộ Giáo dục và Đào tạo, Nghị định 86/2015 về cơ chế thu, quản lý học phí với cơ sở giáo dục thuộc hệ thống quốc dân từ năm học 2015-2016 đến năm học 2020-2021 sẽ hết hiệu lực. Dự thảo nghị định mới đã được xây dựng, áp dụng từ năm học tới, Chính phủ đang xem xét, ban hành.
Để chia sẻ khó khăn, giảm bớt gánh nặng tài chính với phụ huynh, học sinh do ảnh hưởng của dịch bệnh và các đợt thiên tai cuối năm 2020, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã lấy ý kiến các bộ ngành, địa phương về dự thảo nghị định và báo cáo Chính phủ cho phép giữ học phí năm học 2021-2022 như năm liền kề trước đó.
Học phí từ năm học 2022-2023 sẽ được điều chỉnh tăng theo lộ trình, phù hợp với chỉ số giá tiêu dùng và tốc độ tăng trưởng kinh tế. Trong tương lai, học phí sẽ được tính đủ chi phí theo quy định của Luật Giáo dục, Luật Giá và Nghị định 16/2015 về cơ chế tự chủ của đơn vị sự nghiệp công.
Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng đề nghị các bộ ngành, địa phương kiểm tra khoản thu, chi trong cơ sở giáo dục, phát hiện và xử lý sai phạm; kiểm tra việc niêm yết, công khai giá vật tư, thiết bị giáo dục, sách giáo khoa; có chính sách hỗ trợ học sinh, sinh viên khó khăn, vùng miền núi, hải đảo để đảm bảo tất cả có sách cho năm học mới.
Trong đề án tuyển sinh đại học năm 2021, nhiều trường đại học dự kiến tăng học phí. Đại học Bách khoa, Đại học Kinh tế - Luật (Đại học Quốc gia TP HCM), Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch dự kiến tăng gấp đôi học phí so với năm học trước. Tại các trường Đại học Công nghệ Thông tin, Đại học Quốc tế (Đại học Quốc gia TP HCM), Sư phạm Kỹ thuật TP HCM, Đại học Sài Gòn, mức học phí cũng nhích lên 2-5 triệu mỗi năm áp dụng với tất cả ngành hoặc một số ngành.
Theo đại diện các trường, việc tăng học phí là theo xu hướng tự chủ, khi trường không còn nhận ngân sách nhà nước. Thực tế từ nhiều năm nay, chi phí đào tạo cho một sinh viên cao hơn so với học phí, khoản chênh lệch này được bù bởi nguồn ngân sách được cấp, doanh nghiệp đầu tư và các nguồn thu từ chuyển giao khoa học công nghệ của trường.