Trong hai ngày 6-7/5, tại Hà Nội, Bộ Giáo dục tổ chức hội thảo biên soạn tài liệu hướng dẫn dạy học và sách giáo khoa theo chương trình giáo dục phổ thông - kinh nghiệm quốc tế và vận dụng vào điều kiện của Việt Nam.
Thứ trưởng Nguyễn Vinh Hiển cho biết, với phương án đổi mới một chương trình, nhiều bộ sách giáo khoa, ngành giáo dục còn nhiều bỡ ngỡ trong việc xác định mối quan hệ giữa chương trình với sách giáo khoa, cũng như việc tổ chức dạy học, kiểm tra đánh giá. Vì vậy, bộ phận thường trực đổi mới đã nhiều lần đi học tập kinh nghiệm ở nước ngoài, tổ chức nhiều hội thảo để tranh thủ trí tuệ, kinh nghiệm của các tập thể, cá nhân trong nước và quốc tế.
"Chúng ta đang băn khoăn tiêu chí nào để biên soạn sách giáo khoa theo hướng tiếp cận năng lực, để thể hiện được cụ thể chương trình, phù hợp điều kiện dạy học. Bộ Giáo dục tiếp tục chủ trương động viên nhiều tổ chức, cá nhân tham gia biên soạn, những người quan tâm đến viết sách, sử dụng, lựa chọn sách có thể tăng cường trao đổi, góp ý cho Bộ", Thứ trưởng Hiển nhấn mạnh.
GS Đinh Quang Báo. Ảnh: XT.
Tại hội thảo, GS Đinh Quang Báo, ủy viên Hội đồng quốc gia giáo dục và phát triển nhân lực Việt Nam, thành viên Ban thường trực đề án đổi mới giáo dục phổ thông đã đưa ra 5 tiêu chuẩn đề xuất đánh giá sách giáo khoa.
Thứ nhất là sách giáo khoa không vi phạm quy định tại Hiến pháp năm 2013, Luật Giáo dục và các quy định hiện hành tại các văn bản luật khác có liên quan. Sách tuân thủ chương trình giáo dục phổ thông.
Thứ hai, về nội dung kiến thức, sách phải đồng bộ và phù hợp với mục tiêu chương trình, thể hiện tường minh, cụ thể, đúng và đủ các yêu cầu cần đạt của chương trình môn học ở từng lớp của từng cấp học. Sách cung cấp kiến thức cơ bản, hiện đại, phù hợp với thực tiễn Việt Nam, đáp ứng yêu cầu của giai đoạn giáo dục cơ bản là bảo đảm trang bị cho học sinh tri thức phổ thông nền tảng, toàn diện và thực sự cần thiết; giai đoạn giáo dục định hướng nghề nghiệp bảo đảm học sinh tiếp cận nghề nghiệp phù hợp với năng lực, nguyện vọng và chủ động chuẩn bị tốt cho giai đoạn giáo dục sau phổ thông...
Thứ ba, về tính sư phạm, sách phải hỗ trợ giáo viên về phương pháp, hình thức tổ chức dạy, học và đánh giá kết quả học tập của học sinh; hỗ trợ học sinh phương pháp học tập.
Thứ tư, về cấu trúc văn bản, sách có thể được thiết kế theo chương, bài, phần… tùy theo môn học. Với các môn học tích hợp, sách được thiết kế theo hướng giữ nội dung chính của từng phân môn và sắp xếp vào một chương hoặc một số chương, đồng thời thiết kế các chủ đề liên phân môn. Đối với chuyên đề học tập, hoạt động trải nghiệm sáng tạo và các môn học mà học sinh được phép tự chọn một số nội dung trong các môn học: Nội dung dạy học, giáo dục được thiết kế theo các modul với thời lượng giáo dục từ 15 tiết/modul.
Thứ năm là về trình bày văn bản sách giáo khoa. Sách phải đảm bảo các yêu cầu về tính mỹ thuật, kỹ thuật trình bày nội dung, kỹ thuật trình bày hình thức.
Theo dự kiến, quy trình biên soạn sách giáo khoa áp dụng bắt buộc cho các tổ chức, cá nhân biên soạn sách gồm ba bước cơ bản. Đầu tiên phải có bản dự thảo và thử nghiệm sách giáo khoa theo chương trình giáo dục phổ thông. Sau khi thử nghiệm, hội đồng quốc gia sẽ thẩm định và phê duyệt bản thảo sạch để in. Các tác giả sẽ được tập huấn về biên soạn sách giáo khoa, sau đó viết đề cương và tổ chức góp ý về đề cương.
Trên cơ sở các góp ý, tác giả hoàn thiện đề cương và soạn bản thảo sách giáo khoa theo đề cương. Bản thảo này sẽ được trưng cầu ý kiến và được Hội đồng quốc gia thẩm định, tổ chức dạy thực nghiệm. Bước cuối cùng là chỉnh sửa, phê duyệt cho phép sử dụng sách giáo khoa.
Lan Hạ