* Trận chung kết Euro 2016 diễn ra lúc 2h thứ hai 11/7, theo giờ Hà Nội. Trực tuyến trên VnExpress.
Sau một tháng tranh tài với rất nhiều cuộc đọ sức giàu cảm xúc, căng thẳng, kịch tính, hôm nay Euro 2016 đã đi đến chặng cuối cùng và vị vua mới của lục địa già sẽ xuất hiện sau trận chung kết giữa Pháp và Bồ Đào Nha.
Lịch sử bóng đá thế giới ghi nhận Bồ Đào Nha - Pháp không phải là một cặp đấu đầy duyên nợ giống như các cặp Anh - Đức, Hà Lan - Argentina hay Brazil - Italy. Đây là một cặp đấu chỉ gặp nhau ở các "hội nghị thượng đỉnh". Cụ thể, trước trận chung kết Euro 2016, họ đã gặp nhau ở ba trận bán kết trước đó. Đó là Euro 1984, Euro 2000 và World Cup 2006. Cả ba trận trước, Pháp đều gieo hận cho Bồ Đào Nha.
Trận chung kết Euro 2016 là cơ hội để Bồ Đào Nha viết lại lịch sử bóng đá nước họ, đồng thời trả những món nợ đã vay trước tuyển Pháp ở các giải đấu lớn trước đó.
Một trong những mối hận mà Pháp gây ra cho đối phương là việc họ đã tiêu diệt thế hệ đẹp nhất của bóng đá Bồ Đào Nha 16 năm về trước. Ở Euro 2000 trên đất Bỉ - Hà Lan ấy, thế hệ vàng của những Luis Figo, Rui Costa, Victor Baia, Fernando Couto, Joao Pinto vào độ chín của sự nghiệp. Được bổ sung hai gương mặt mới nổi xuất sắc là Sergio Conceicao và Nuno Gomes, Bồ Đào Nha tạo ra một tập thể đồng đều, tấn công đẹp mắt và hiệu quả. Tập thể ấy đã nghiền nát cả Anh lẫn Đức trong bảng đấu tử thần, rồi đi một lèo đến bán kết.
Những chiến thắng như chẻ tre ở Euro 2000 khi ấy tạo nên cảm giác rằng Bồ Đào Nha khi đó là thế hệ đẹp nhất trong lịch sử nền bóng đá xử sở này. Họ đẹp hơn cả Bồ Đào Nha thập niên 1960 của "Báo đen" Eusebio, khi ấy là đội bóng một người, quyến rũ hơn ngàn lần Bồ Đào Nha của Cristiano Ronaldo hôm nay, và chắc chắn cũng mạnh hơn bội phần so với Bồ Đào Nha ở Euro 2004 (Á quân), lẫn World Cup 2006 (xếp thứ tư).
Nhưng thế hệ tưởng đẹp như mơ ấy đã gục ngã trong trận cầu với đội tuyển Pháp, khi quả phạt đền ở phút 117 đã tước đi của họ tấm vé đi đến trận chung kết. Và đó là một thất bại oan nghiệt, khi Bồ Đào Nha ép sân cả 116 phút để rồi ba phút trước khi hết giờ thì bị thổi quả penalty không rõ ràng và chiến bại. Pháp khi đó không chỉ lấy đi của Bồ Đào Nha tấm vé vào chung kết, mà còn giết đi linh hồn của Nuno Gomes. Chân sút xuất sắc của Bồ Đào Nha năm ấy không bao giờ tái hiện được phong độ đỉnh cao như ở Bỉ - Hà Lan, khi anh trở lại sau án treo giò bảy tháng từ trận đấu đó (án phạt vì Gomes ném áo vào trọng tài, để phản đối quyết định thổi phạt đền). Bồ Đào Nha mất Nuno Gomes, như hổ không có móng vuốt.
Didier Deschamps (phải) - HLV đương nhiệm của tuyển Pháp - là chứng nhân cho chiến thắng của Pháp trước thế hệ vàng bóng đá Bồ Đào Nha ở Euro 2000. Ảnh: UEFA.
Trong giai đoạn 1998-2006, Pháp quả thực là một đội bóng gieo hận thù, không chỉ vì họ quá hay, mà còn may mắn nữa. Pháp hay vì sở hữu một thế hệ tài năng với viên kim cương Zidane. Nhưng họ cũng ít nhiều may mắn trong hành trình chinh phục World Cup 1998 và Euro 2000. Chức vô địch Euro 2000 của Pháp có đóng góp không nhỏ từ pha bóng chạm tay của Xavier (Bồ Đào Nha), cú sút 11 mét hỏng của Raul (Tây Ban Nha), và đôi mắt bị chảy máu của Toldo (Italy).
Bồ Đào Nha chưa có giai đoạn nào rực rỡ như Pháp. Đến giờ, thành tích lớn nhất của họ vẫn chỉ là Á quân Euro trên sân nhà năm 2004. Nhưng họ cũng chưa bị đẩy vào những tháng ngày buồn kéo dài như Pháp trong giai đoạn 2008-2014. Trong khoảng hai thập niên vừa qua, từ khi Figo, Rui Costa xuất hiện đến khi Ronaldo, Pepe kế thừa, Bồ Đào Nha đã xác lập được một vị thế vững chắc trên bản đồ bóng đá thế giới. Đó là một nền bóng đá tuy không phải thống trị, nhưng cũng đầy tự hào với những chiến tích thuộc top đầu.
Nhưng bây giờ Bồ Đào Nha không cần phải khẳng định vị thế nữa. Đổi màu những tấm huy chương giờ là mục tiêu của họ. Nếu sứ mệnh của Griezmann, Pogba, Payet... tại Euro 2016 không chỉ là đem vinh quang về cho riêng đội tuyển, mà còn gắn kết cả cộng đồng Pháp sau khủng bố và bạo loạn, thì sứ mệnh của Ronaldo và đồng đội chính là đoạt một danh hiệu để lưu danh Bồ Đào Nha vào lịch sử bóng đá, để đường đường chính chính sánh bước với các nền bóng đá lớn khác.
Mang trên vai những sứ mệnh khác nhau, nhưng Ronaldo (Bồ Đào Nha) và Griezmann (Pháp) đều cùng hướng đến cái đích - chiến thắng trong trận tranh ngôi vô địch Euro 2016 hôm nay.
Tất cả kỳ vọng của hai nền bóng đá đó giờ sẽ được đặt lên vai của Griezmann và Ronaldo. Hai tháng trước, Griezmann và Ronaldo còn gặp nhau ở chung kết Champions League, hai tháng sau, họ lại đụng đầu nhau ở chung kết Euro. Nhưng hôm nay, họ gặp nhau không phải là để giải quyết ân oán cá nhân. Số phận giao cho Griezmann kế bước Platini, Zidane, viết tiếp bản hùng ca cho bóng đá Pháp. Còn với Ronaldo, đây là thời cơ để lật sang trang sử mới cho bóng đá đất nước anh.
Hận thù và sứ mệnh quyện vào nhau trong cuộc đối đầu Bồ Đào Nha - Pháp. Trận đấu ấy cũng sẽ khép lại một kỳ Euro rực rỡ, những ngày "ăn bóng đá, ngủ bóng đá" của hàng triệu người hâm mộ bóng đá trên khắp thế giới. Đêm nay, vinh quang và thất bại, nụ cười và nước mắt, sẽ hát lên khúc ca cuối cùng trước khi khép lại những gia vị xúc cảm của một tháng hè vừa qua.
Dũng Phan