Tại dự thảo Luật Trật tự an toàn giao thông đường bộ ra tháng 4, Bộ Công an đề xuất hàng loạt thay đổi về phân hạng giấy phép lái xe. Theo đó, hạng A1 cấp cho người lái xe máy phân khối đến 125 cc hoặc công suất động cơ điện đến 11 kw. Hạng A dành cho xe có phân khối lớn hơn A1.
Hạng B1 cấp cho người lái mô tô ba bánh và các loại xe thuộc hạng A1. Người khuyết tật lái mô tô ba bánh được cấp giấy phép A1. Các giấy phép các hạng này không có thời hạn.
Đây là điểm mới về phân hạng giấy phép lái xe so với quy định hiện hành. Theo Luật Giao thông đường bộ 2008 đang có hiệu lực, giấy phép lái môtô gồm các hạng A1, A2, A3. Trong đó, A1 cấp cho người lái xe 50-175 cc; A2 từ 175 cc.
Như vậy, theo dự thảo mới, hạng A sẽ thay thế hạng A2 hiện hành, đồng thời thay đổi ngưỡng phân khối với A1 từ 175 cc xuống 125 cc. Hạng B1 thay thế A3.
Ngoài ra, cơ quan soạn thảo đã bổ sung ngưỡng phân hạng A1 và A dựa theo công suất động cơ điện, khi thị trường xe điện Việt Nam và thế giới đang phát triển. Luật hiện hành chưa quy định điều này.
Dòng xe trên cao tốc Pháp Vân, Hà Nội, tháng 1/2024. Ảnh: Ngọc Thành
Với người lái ôtô, Bộ Công an đề xuất giấy phép hạng B có thời hạn 10 năm, dành cho người lái xe đến 8 chỗ (không kể chỗ lái xe); ôtô tải và chuyên dùng đến 3,5 tấn. Hạng A4 dành cho người lái máy kéo đến một tấn được đề xuất bỏ. Người khuyết tật lái ôtô số tự động có cơ cấu phù hợp, được cấp giấy phép hạng B.
Luật hiện hành quy định hạng B1 cấp cho tài xế lái ôtô đến 9 chỗ không hành nghề lái xe và B2 dành cho người hành nghề lái xe. Tại dự thảo mới, Bộ Công an gộp hai hạng B1 và B2 thành hạng B.
Giấy phép lái xe hạng C (dành cho lái xe tải từ 3,5 tấn) theo luật hiện hành được đề xuất tách thành C1 (dành cho lái xe 3,5-7,5 tấn) và C (trên 7,5 tấn).
Hạng D (lái ôtô từ 10 đến 30 chỗ) theo luật hiện nay sẽ dự kiến tách thành hạng D1 (8-16 chỗ) và D2 (16-29 chỗ). Hạng E (trên 30 chỗ) hiện nay sẽ được thay bằng hạng D, gồm cả xe giường nằm và xe buýt.
Đồ hoạ: Đăng Hiếu
Đổi giấy phép lái xe giấy sang thẻ nhựa
Theo dự thảo, giấy phép lái xe được cấp trước ngày Luật Trật tự an toàn giao thông đường bộ có hiệu lực, sẽ được tiếp tục sử dụng theo thời hạn ghi trên đó.
Bộ Công an khuyến khích người dân đang sử dụng giấy phép lái xe không thời hạn cấp trước 1/7/2012, đổi sang thẻ nhựa mới (PET). Đề xuất này nhằm chuẩn hóa dữ liệu để phục vụ quản lý theo chương trình chuyển đổi số quốc gia. Cơ quan soạn thảo kỳ vọng việc này sẽ giúp "giảm tải thủ tục hành chính, tạo thuận lợi cho người dân tham gia giao thông".
Khi người dân đổi giấy phép lái xe sang thẻ nhựa, thông tin được tích hợp trên ứng dụng định danh điện tử (VNeID).
Giấy phép lái xe máy bản giấy do Bộ Giao thông Vận tải ban hành. Ảnh: Phạm Dự
Hiện nay, giấy phép lái xe không thời hạn (bằng A1, A2 và A3) đang tồn tại cả bản giấy và thẻ nhựa. Bản giấy hiện chưa thể cập nhật lên VNeID do không cập nhật số chứng minh nhân dân hoặc số chứng minh nhân dân chỉ có 9 số, thiếu thông tin về ngày tháng năm sinh.
Vì vậy, Bộ Công an cho rằng việc đổi giấy phép lái xe sang thẻ nhựa sẽ hoàn thiện cơ sở dữ liệu quốc gia và phù hợp thông lệ quốc tế.
So với dự thảo ra tháng 9/2023, việc đổi giấy phép lái xe giấy sang thẻ nhựa đã chuyển từ "bắt buộc" sang "khuyến khích". Hiện nay, người đổi giấy phép không cần giấy khám sức khỏe và hồ sơ giấy phép cũ, lệ phí 135.000 đồng.
Theo Cục Đường bộ Việt Nam (Bộ Giao thông Vận tải), toàn quốc có 22 triệu giấy phép lái xe môtô không thời hạn bằng giấy được cấp từ 1995 đến 7/2012.