Ngày 2/2, Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành chùm bốn thông tư 01, 02, 03, 04, quy định mã số, tiêu chuẩn chức danh nghề nghiệp và bổ nhiệm, xếp lương viên chức giảng dạy trong các cơ sở giáo dục mầm non, trường phổ thông công lập. Nhiều nút thắt đã được tháo gỡ, trong đó có việc bỏ chứng chỉ tin học, ngoại ngữ cho giáo viên, kể từ ngày 20/3, khi thông tư có hiệu lực.
Theo quy định trước đây, giáo viên các cấp học, các hạng chức danh nghề nghiệp, ở các vùng miền khác nhau đều phải đáp ứng yêu cầu về trình độ ngoại ngữ từ bậc 1 đến bậc 3 (tùy hạng và tùy cấp học) và yêu cầu về trình độ tin học ở mức đạt chuẩn kỹ năng sử dụng công nghệ thông tin cơ bản. Đối với cấp học phổ thông, giáo viên dạy ngoại ngữ phải có trình độ ngoại ngữ thứ hai tương ứng như trình độ ngoại ngữ của các giáo viên khác.
Thực tế những năm qua cho thấy, các quy định này đã bộc lộ bất cập như tạo ra cơ hội cho những người không học thực chất mà chủ yếu tích lũy đủ văn bằng, chứng chỉ; các đơn vị đào tạo, bồi dưỡng không có chất lượng thực hiện việc tổ chức thi, cấp chứng chỉ ngoại ngữ, tin học không đúng quy định. Điều này gây bức xúc đối với xã hội.
Vì vậy, ở chùm thông tư mới, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã bỏ quy định về trình độ ngoại ngữ, tin học, chứng chỉ tiếng dân tộc thiểu số trong tiêu chuẩn về trình độ đào tạo, bồi dưỡng của giáo viên các cấp và bỏ quy định về trình độ ngoại ngữ thứ hai đối với giáo viên dạy ngoại ngữ.
Yêu cầu về trình độ ngoại ngữ, tin học của giáo viên các cấp, các hạng được điều chỉnh từ tiêu chuẩn về trình độ đào tạo, bồi dưỡng sang tiêu chuẩn về năng lực chuyên môn nghiệp vụ. Cụ thể, các yêu cầu về ngoại ngữ không còn quy định "cứng" là phải đảm bảo bậc 1 hay bậc 2, bậc 3 như trước đây mà chuyển thành "có khả năng sử dụng ngoại ngữ hoặc tiếng dân tộc thiểu số trong một số nhiệm vụ cụ thể được giao". Yêu cầu về trình độ tin học chuyển thành "có khả năng ứng dụng công nghệ thông tin trong thực hiện các nhiệm vụ".
Bộ Giáo dục và Đào tạo khẳng định điều này không có nghĩa là yêu cầu về ngoại ngữ, tin học của giáo viên được xem nhẹ hoặc hạ thấp. Bộ đã nghiên cứu, đảm bảo yêu cầu về các năng lực này được quy định hiệu quả và thực chất hơn.
Chùm thông tư mới còn có một số điểm mới quan trọng, chẳng hạn tiêu chuẩn về trình độ đào tạo của giáo viên mầm non, tiểu học, THCS được điều chỉnh theo quy định của Luật Giáo dục 2019. Hạng chức danh nghề nghiệp giáo viên mầm non, tiểu học được xác định thành ba hạng, I, II và III thay vì hạng II, III, IV như hiện hành.
Mã số hạng chức danh nghề nghiệp giáo viên mầm non, tiểu học, THCS được cấp mới bởi Bộ Nội vụ. Riêng cấp THPT giữ ổn định về mã số, hạng chức danh nghề nghiệp do không có thay đổi về trình độ đào tạo.
Các quy định về nhiệm vụ và năng lực chuyên môn, nghiệp vụ của giáo viên cũng được rà soát, cập nhật với những yêu cầu của thực tế và việc triển khai chương trình giáo dục phổ thông mới. Theo đó, các tiêu chuẩn cụ thể được quy định cũng chính là năng lực cốt lõi giáo viên phải có để đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục.
Một điểm mới nữa là lương khởi điểm của giáo viên mầm non, tiểu học, THCS mới được tuyển dụng được xếp tương ứng với yêu cầu về trình độ đào tạo của vị trí việc làm. Bảng lương áp dụng đối với giáo viên mầm non, tiểu học, THCS ở hạng cao hơn cũng có sự điều chỉnh tăng tuần tự theo quy định.
Các thông tư đã quy định rõ việc bổ nhiệm và xếp lương đối với từng trường hợp cụ thể để các địa phương có thể thực hiện ngay.
Trước đó, tại cuộc tiếp xúc cử tri của tỉnh Bình Định tháng 11/2020, Bộ trưởng Giáo dục và Đào tạo Phùng Xuân Nhạ nhấn mạnh việc bỏ chứng chỉ ngoại ngữ, tin học là mong mỏi từ lâu của giáo viên. Trong quá trình đào tạo các thầy cô đã được bồi dưỡng ngoại ngữ, tin học ở nhiều mức độ, việc tiếp tục phải bồi dưỡng thêm để có chứng chỉ là chưa thiết thực.