Phía tây nam thành phố Bakhmut, miền đông Ukraine, hai binh sĩ Andriy và Borisych bám trụ trong một công sự nửa chìm nửa nổi. Suốt nhiều tuần qua, họ đã đối đầu với hàng trăm tay súng từ công ty an ninh tư nhân Wagner, lực lượng thường được mô tả là nhóm "lính đánh thuê" Nga.
Đội chiếc khăn trùm đầu kín mít chỉ để hở mắt và miệng, Andriy kể lại cuộc đối đấu dường như kéo dài bất tận của đơn vị họ, khi lực lượng Wagner tấn công nhằm kiểm soát Bakhmut.
"Chúng tôi đã chiến đấu trong khoảng 10 giờ liên tục. Wagner không tấn công theo từng đợt, mà tiến hành ồ ạt, liên tục, không gián đoạn, như thể họ không ngừng kéo đến", anh nói.
Theo lời Andriy, những khẩu AK-47 của họ khai hỏa liên tục đến mức đỏ nòng, buộc họ phải liên tục đổi súng. "Đơn vị chúng tôi có khoảng 20 binh sĩ, trong khi phía họ có tới 200 người", anh nói.
Tập đoàn Wagner được thành lập năm 2014 và có khoảng 8.000 nhân sự tính tới tháng 4/2022. Khi Nga phát động chiến dịch quân sự ở Ukraine, Wagner đã tăng cường tuyển mộ thành viên, trong đó có nhiều phạm nhân trong các nhà tù Nga.
Lãnh đạo Wagner Yevgeny Prigozhin cho biết xã hội Nga cho những tù nhân này cơ hội để chiến đấu ở Ukraine, đổi lại họ sẽ được ân xá sau khi hoàn tất hợp đồng phục vụ 6 tháng trong "chiến dịch quân sự đặc biệt".
"Họ tiến lên, không sợ và nhìn thẳng vào mắt kẻ thù", ông Prigozhin nói hôm 5/1. "Đây là những chiến binh bẩm sinh và họ nhận thấy điều đó. Xung đột đang diễn ra và họ phải bảo vệ quê hương".
Giới chuyên gia quân sự phương Tây nhận định phương thức tác chiến chủ đạo của Wagner là điều các tân binh mới tuyển mộ từ các nhà tù lao về phía trước trong đợt tấn công đầu tiên. Những tân binh này hầu hết đều kém về kỹ chiến thuật và không được trang bị tốt.
"Nhóm đầu tiên gồm khoảng 10 binh sĩ tiến lên 30 m để chiếm lĩnh vị trí đầu cầu", Andriy mô tả cách Wagner tiến công trên chiến trường. "Sau đó, một nhóm khác tiếp tục tiến lên thêm 30 m nữa. Từng bước, Wagner cố gắng tiến dần lên, dù phải đánh đổi rất nhiều mạng sống trong quá trình này".
Chỉ khi đợt lính đầu tiên đã kiệt sức hoặc không còn người, Wagner mới cử những chiến binh giàu kinh nghiệm hơn tham gia tấn công, thường là từ hai bên sườn, trong nỗ lực đánh chiếm các vị trí Ukraine đang cố thủ.
Andriy nói rằng việc đối mặt với các cuộc tấn công như vậy là trải nghiệm đáng sợ và chưa từng có. "Xạ thủ súng máy của chúng tôi gần như phát điên vì anh ta liên tục bắn, nhưng họ không dừng lại", anh cho biết.
Ngay cả khi đợt tiến công đầu tiên bị chặn đứng, lớp tiếp theo tiếp tục lao lên, đến khi quân phòng thủ Ukraine gần như hết đạn và bị bao vây.
"Vấn đề là họ tràn ngập quanh chúng tôi. Đó là cách họ bao vây chúng tôi. Họ đến từ những hướng mà chúng tôi không ngờ tới", Andriy cho hay. "Chúng tôi bắn đến viên đạn cuối cùng, ném hết số lựu đạn mình có, chỉ còn lại tôi và vài người khác. Chúng tôi thực sự bất lực trong tình huống như vậy".
Nhưng họ đã may mắn. Những người lính Ukraine cầm cự được đến giây phút cuối cùng. Tới cuối ngày, quân Wagner rút lui.
Lời kể của Andriy trùng khớp với một cuộc đối đầu trong báo cáo tình báo từ Ukraine mà CNN có được hồi tuần trước.
Theo báo cáo này, nếu lực lượng Wagner chiếm được một vị trí của Ukraine, pháo binh Nga ở tuyến sau sẽ bắn yểm trợ để họ đào hố trú ẩn và củng cố chiến tuyến.
Từ thông tin nghe lén các cuộc trao đổi của đối phương, quân đội Ukraine cho hay khả năng phối hợp tác chiến giữa Wagner và quân đội chính quy Nga thường thiếu chặt chẽ.
Trong cuộc trao đổi với CNN tuần qua, lãnh đạo Wagner Prigozhin khẳng định công ty của ông là một "tổ chức quân sự mẫu mực, tuân thủ tất cả những quy tắc cần thiết trong giao tranh".
Đơn vị của Andriy cho biết họ đã bắt được một tay súng Wagner làm tù binh và khai thác được một số thông tin hữu ích từ người này.
Theo đoạn ghi âm cuộc thẩm vấn, người đàn ông này là một kỹ sư bị kết án tù vì tội buôn bán ma túy. Ông tình nguyện gia nhập Wagner với niềm tin rằng có thể được xóa án tích để con gái gặp ít khó khăn hơn khi theo đuổi ước mơ trở thành luật sư.
"Họ đưa chúng tôi ra tiền tuyến vào ngày 28/12 và chúng tôi được yêu cầu tiến công vào tối qua", tù binh này nói.
"Có bao nhiêu người trong nhóm?", Andriy tiếp tục hỏi. "10", người đàn ông trả lời.
Andriy, người đến từ thành phố Odesa, phía tây nam Ukraine, và đã tham gia chiến đấu chỉ vài ngày sau khi Nga phát động chiến dịch quân sự hồi tháng hai năm ngoái, nói rằng bất kể có bao nhiêu lính được cử tới từ phía bên kia chiến tuyến, họ vẫn sẽ kháng cự.
"Hầu hết đồng đội của tôi đều là lính tình nguyện. Họ có công việc kinh doanh tốt, việc làm ổn định, mức lương cao, nhưng họ đến để chiến đấu vì quê hương mình. Và họ tạo ra những khác biệt lớn", anh quả quyết. "Đây là cuộc chiến giành tự do".
Vũ Hoàng (Theo CNN)