Như bất kỳ một giai đoạn lịch sử nào, quần vợt không thể tránh việc tre già măng mọc. Nhóm "Big 3" với Roger Federer, Rafael Nadal và Novak Djokovic trên thực tế chỉ còn mình Nole cạnh tranh đỉnh cao hai năm qua. Federer đã nghỉ hưu, trong khi Nadal chuẩn bị làm điều đó và có rất nhiều lý do để tin rằng Djokovic sẽ không thi đấu lâu nữa.
Khi Pete Sampras và Andre Agassi bắt đầu chậm lại vào đầu những năm 2000, đã có một thời kỳ tạm chuyển giao trước khi Federer và những người khác nổi lên. Thomas Johansson và Albert Costa đã giành được hai Grand Slam đầu tiên của họ vào năm 2002. Juan Carlos Ferrero đã giành được Grand Slam duy nhất của mình vào năm sau, cũng như Gaston Gaudio thành công vào 2004.
Không ai trong số những người kể trên phải đánh bại Agassi, Sampras hay Federer để giành Grand Slam. Quần vợt thời gian tới cũng sẽ xảy ra điều tương tự, khi Djokovic lúc này có thể bị chặn lại trước các trận chung kết – điều từng xảy ra ở bán kết Australia Mở rộng năm nay.
Đỉnh cao của quần vợt là Grand Slam – nơi người đăng quang phải vượt qua những người giỏi nhất. Djokovic đã thất bại trước Jannik Sinner và Carlos Alcaraz ở hai trong ba Grand Slam mùa này. Đó là dấu hiệu đầu tiên cho thấy trụ cột cuối cùng của "Big 3" đang lung lay. Bên cạnh sự lớn mạnh của các đàn em, Djokovic còn đối mặt đối thủ đáng sợ hơn là tuổi già. Tay vợt Serbia vừa phẫu thuật đầu gối ở tuổi 37, khiến thể lực sa sút rõ rệt khi thua Alcaraz ở chung kết Wimbledon.
Djokovic vẫn cố để lại dấu ấn ở giải major anh yêu thích trên mặt cỏ London, bằng cách cứu ba championship-point. Nhưng chỉ như vậy là không đủ vực dậy một chiến binh đã bước qua tuổi xế chiều. Điều đó từng xảy ra sáu tháng trước, khi Nole bất lực với Sinner – người từng hạ anh một lần khác ở Davis Cup cuối mùa 2023.
Hạ gục Djokovic có lẽ là lời khẳng định đanh thép nhất của Sinner và Alcaraz về việc thiết lập một kỷ nguyên mới của họ. Điều đó khác với những chiến công nhất thời của Johansson, Costa, Gaudio hay Ferrero – người đang là thầy của Alcaraz. Tay vợt 21 tuổi đã dần thay Nadal hai năm qua, trở thành biểu tượng mới của thể thao Tây Ban Nha. Anh đã thắng cả bốn trận chung kết Grand Slam đầu tiên ở tuổi 21, điều không ai trong "Big 3" làm được. Federer trước kia cũng thắng bốn trận chung kết đầu tay nhưng là ở tuổi 23.
Thế hệ trước Alcaraz và Sinner chỉ có Daniil Medvedev đoạt Grand Slam, cũng đánh bại Djokovic tại Mỹ Mở rộng. Tay vợt Nga là đại diện ưu tú của nhóm Next Gen 9x nhưng không mở ra được thời kỳ thống trị khi Djokovic vẫn xuất sắc và Nadal chưa rời bỏ đỉnh cao. Đến khi điều này xảy ra, Medvedev và các tay vợt cùng lứa lại đối mặt với Alcaraz và Sinner trẻ hơn và xuất sắc hơn.
Khi nghĩ về người kế nhiệm "Big 3", rất khó để chọn ai khác hoàn hảo hơn Alcaraz. Tay vợt Tây Ban Nha có mọi thứ để trở thành siêu sao mới, bao gồm sự lôi cuốn cá nhân. Anh có thể gây phấn khích như Federer, được ngưỡng mộ như Nadal và khiến đối thủ tâm phục như Djokovic. Alcaraz sẽ hoàn thành bộ sưu tập Grand Slam sự nghiệp trước tuổi 22, nếu giành Australia Mở rộng đầu năm sau. Người trẻ nhất lịch sử đoạt Career Grand Slam là Nadal cũng chỉ làm được điều đó ở tuổi 24.
Khi gác vợt dưới tay Alcaraz vào Chủ nhật vừa qua, Djokovic nói anh không quá chán nản vì đã gặp người trội hơn về mọi mặt. "Alcaraz xứng đáng vô địch trên mọi khía cạnh. Cậu ấy hoàn toàn thống trị trận đấu", Djokovic nói.
Chấn thương là điều không may của Djokovic. Nhưng Alcaraz không được ban tặng điều đó, mà đã chiến đấu để có được nó. Nếu không hạ những Frances Tiafoe, Tommy Paul hay Medvedev, anh không có cơ hội gặp Djokovic ở trận cuối cùng. Trong quá khứ, "Big 3" cũng luôn phải đánh bại lẫn nhau để giành giật từng Grand Slam. Nhưng trước khi đối đầu nhau ở bán kết hay chung kết, họ còn phải đánh bại những cái tên sừng sỏ khác từng hiện diện trong lịch sử.
Thành công của Sinner và Alcaraz ở ba Grand Slam mùa này không chỉ đặt dấu chấm hết cho kỷ nguyên thống trị của các thành viên trong "Big 3", mà còn mở ra cho hai tài năng trẻ cơ hội thiết lập đế chế của riêng họ. Mỹ Mở rộng vào tháng Tám tới sẽ là một dịp khác để kiểm chứng điều này.
Vy Anh