Loài Platyrinchus coronatus ở Amazon là một "nạn nhân" của biến đổi khí hậu. Ảnh: Cameron Rutt
Theo một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Science Advances hôm 12/11, điều kiện thời tiết nóng và khô hơn đang làm giảm kích thước cơ thể nhưng tăng chiều rộng sải cánh của các loài chim sống trong rừng nhiệt đới. Những thay đổi này phản ánh thách thức về dinh dưỡng và sinh lý, đặc biệt là trong mùa khô từ tháng 6 đến tháng 11.
Kết luận trên được rút ra sau khi nhà sinh vật học Vitek Jirinec cùng các đồng nghiệp từ trung tâm nghiên cứu sinh thái IERC thu thập, gắn thẻ và đo đạc hơn 15.000 con chim trong rừng mưa nhiệt đới trong suốt 40 năm.
Họ phát hiện ra rằng hầu như tất cả các loài chim đã trở nên nhỏ đi kể từ những năm 1980, trung bình giảm 2% trọng lượng cơ thể mỗi thập kỷ. Điều đó có nghĩa là nếu một loài chim nặng 30 gram vào những năm 1980, trọng lượng của chúng hiện nay chỉ còn khoảng 27,6 gram.
Nhóm nghiên cứu dành 4 thập kỷ để thu thập và đo đạc hơn 15.000 con chim. Ảnh: Vitek Jirinec
Dữ liệu không liên quan đến một địa điểm cụ thể mà được thu thập từ một phạm vi rộng lớn của rừng nhiệt đới, có nghĩa là hiện tượng này phổ biến khắp nơi. Tổng cộng, Jirinec cùng các cộng sự đã điều tra 77 loài có môi trường sống từ tầng rừng thấp (tối và mát mẻ) đến tầng thực vật phía trên (đầy nắng và ấm hơn).
Những con chim ở phần cao nhất bay nhiều hơn và tiếp xúc với nhiệt nhiều hơn nên có những thay đổi rõ rệt nhất về trọng lượng cơ thể và kích thước cánh. Nhóm nghiên cứu cho rằng đây là một cách thích ứng với căng thẳng nhiệt và áp lực năng lượng do sự suy giảm của các nguồn thức ăn như trái cây và côn trùng.
Thay đổi trọng lượng và kích thước là một cách để chim thích ứng với biến đổi khí hậu. Ảnh: Vitek Jirinec
Cánh dài hơn trong khi tỷ lệ khối lượng trên cánh giảm cho phép chim tạo ra các chuyến bay hiệu quả hơn, giống như một chiếc máy bay với thân mỏng và cánh dài có thể bay lên với ít năng lượng hơn. Ngược lại, tỷ lệ khối lượng trên cánh cao hơn đòi hỏi chim phải vỗ cánh nhanh hơn để ở trên cao, sử dụng nhiều năng lượng và tạo ra nhiều nhiệt trao đổi chất hơn.
Các loài chim ở Amazon sẽ đối phó ra sao với điều kiện khí hậu ngày càng khắc nghiệt trong tương lai? Đó vẫn còn là một câu hỏi bỏ ngỏ. Nhóm nghiên cứu cho biết thêm, những gì họ ghi nhận ở chim có thể cũng đúng với các loài khác trên thế giới.
Đoàn Dương (Theo AFP)