Trả lời VnExpress chiều 17/6, ông Trần Văn Nam nói không có ý kiến gì với kết luận của Ủy ban Kiểm tra Trung ương liên quan đến các sai phạm đất đai ở Tổng công ty Sản xuất - Xuất nhập khẩu Bình Dương (Tổng công ty 3/2). Là người đứng đầu của Tỉnh ủy, ông chịu trách nhiệm với những sai phạm của Ban thường vụ nhiệm kỳ 2015-2020.
"Trong quá trình quản lý có rất nhiều yếu tố nên không lường trước được thủ đoạn của họ. Nguyên nhân sai phạm là do buông lỏng quản lý, thiếu kiểm tra chứ không phải cố ý", ông Nam nói.
Hôm qua, ông Nam cùng với ông Phạm Văn Cành, nguyên Phó bí thư Thường trực Tỉnh ủy Bình Dương; ông Trần Thanh Liêm, nguyên Chủ tịch UBND tỉnh, Phó bí thư Tỉnh ủy Bình Dương, cùng một số lãnh đạo khác đã bị Ủy ban Kiểm tra Trung ương đề nghị kỷ luật vì đã gây thất thoát ngân sách, vi phạm pháp luật về đất đai.
Theo hồ sơ, năm 2004, Tổng Công ty 3/2 được chấp thuận chủ trương tham gia đền bù và đầu tư Khu Liên hiệp Công nghiệp - Dịch vụ - Đô thị Bình Dương trên diện tích 567 ha tại TP Thủ Dầu Một. Hai trong số ba dự án họ triển khai trên khu đất này được xác định có nhiều sai phạm là: dự án sân golf Thái Hòa trên diện tích 145 ha và dự án Khu đô thị dịch vụ thương mại Tân Phú 43 ha.
Tháng 10/2007, Tổng công ty 3/2 ký kết hợp đồng liên doanh với hai đối tác Hàn Quốc thành lập Công ty Cổ phần Đầu tư và phát triển Tân Thành có vốn điều lệ 30 triệu USD để kinh doanh sân golf. Trong đó, Tổng công ty 3/2 góp 30% vốn điều lệ bằng quyền sử dụng 145 ha đất (trị giá 9 triệu USD).
Đến năm 2011, hai đối tác Hàn Quốc đã nhượng lại cổ phần cho hai công ty trong nước là Công ty cổ phần Hưng Vượng với 38% vốn điều lệ và Công ty TNHH Phát Triển với 32% vốn điều lệ. Cả hai công ty này là "sân sau" của lãnh đạo Tổng công ty 3/2, trong đó Công ty Phát Triển do bà Nguyễn Thục Anh (con gái ông Nguyễn Văn Minh - Chủ tịch kiêm Tổng giám đốc Tổng công ty 3/2) làm đại diện pháp luật. Việc chuyển nhượng đất công được Công an Bình Dương xác định có dấu hiệu vi phạm, gây thất thoát ngân sách nhà nước.
Bên cạnh khu đất 145 ha, là thửa đất 43 ha với hai mặt tiền đường vào thành phố mới Bình Dương. Năm 2010, Tổng công ty 3/2 cùng Công ty Âu Lạc ký hợp đồng thỏa thuận thành lập liên doanh Công ty TNHH Đầu tư - Xây dựng Tân Phú với mục đích đầu tư xây dựng và kinh doanh dự án tại khu đất này. Trong đó, Tổng công ty 3/2 sẽ góp 60 tỷ đồng, chiếm 30% vốn điều lệ và Công ty Âu Lạc góp 140 tỷ đồng, chiếm 70% vốn điều lệ.
Đến năm 2016, Tổng công ty 3/2 ký hợp đồng chuyển nhượng 43 ha đất cho Công ty Tân Phú với giá hơn 250 tỷ đồng, tương đương gần 600.000 đồng một m2 để làm dự án khu dân cư. Khi đó, Tổng công ty 3/2 vẫn 100% vốn nhà nước.
Qua thanh tra, lãnh đạo tổng công ty bị xác định có dấu hiệu sai phạm trong chuyển nhượng đất, lấy diện tích đất này góp vốn vào Công ty Tân Phú không đúng chủ trương của Tỉnh ủy. Mặt khác, họ còn "qua mặt" đơn vị chủ quản để chuyển nhượng khu đất không qua đấu giá với mức giá rẻ hơn đơn giá nhà nước quy định, gây thất thoát hàng trăm tỷ đồng.
Khu đất 43 ha xảy ra sai phạm gây thất thoát ngân sách có hai mặt tiền đường, được xem là "đất vàng" ở Bình Dương. Ảnh: Phước Tuấn
Đến nay Bộ Công an đã khởi tố vụ án, bắt tạm giam 14 bị can để điều tra, trong đó có 3 cán bộ thuế (nguyên Cục trưởng, Cục phó và Phó phòng Cục Thuế tỉnh Bình Dương); 7 lãnh đạo, cán bộ của Tổng công ty 3/2, trong đó có ông Nguyễn Văn Minh - Chủ tịch kiêm Tổng giám đốc.
Qua thanh kiểm tra, Ủy ban Kiểm tra Trung ương nhận thấy Ban thường vụ Tỉnh ủy Bình Dương nhiệm kỳ 2015-2020 và Ban cán sự đảng UBND tỉnh Bình Dương nhiệm kỳ 2016-2021 đã vi phạm nguyên tắc tập trung dân chủ và quy chế làm việc; thiếu trách nhiệm, buông lỏng lãnh đạo, chỉ đạo, thiếu kiểm tra, giám sát, để một số tổ chức đảng, đảng viên vi phạm các quy định của Đảng và pháp luật trong quản lý, sử dụng đất đai, vốn, tài sản tại Tổng công ty 3/2.
Trong đó, Bí thư Bình Dương Trần Văn Nam chịu trách nhiệm khi là người đứng đầu Ban Thường vụ Tỉnh ủy nhiệm kỳ 2015-2020. Ngoài ra, ông còn chịu trách nhiệm trực tiếp khi giữ chức vụ Phó chủ tịch UBND tỉnh Bình Dương năm 2012 đã ký văn bản áp dụng giá đất tính thu tiền sử dụng đất.
Ông Nam được xác định đã vi phạm quy định pháp luật về đất đai, gây thất thoát lớn ngân sách nhà nước; thực hiện trái chủ trương về phương án sử dụng 43 ha đất tại Tổng công ty 3/2; hợp thức việc chuyển nhượng trái phép dự án Tân Phú cho tư nhân; để Tổng công ty 3/2 đưa 145 ha đất góp vốn vào Công ty Tân Thành trái pháp luật.
Ông Phạm Văn Cành, nguyên Phó bí thư Thường trực Tỉnh ủy Bình Dương, có vai trò trực tiếp trong việc cho ý kiến chỉ đạo đối với các hoạt động của Tổng công ty 3/2. Ông Cành chịu trách nhiệm trực tiếp trong việc ký văn bản nhằm hợp thức việc chuyển nhượng trái phép dự án Tân Phú cho tư nhân và để xảy ra các vi phạm tại Tổng Công ty 3/2.
Ông Trần Thanh Liêm, nguyên Chủ tịch UBND tỉnh, Phó bí thư Tỉnh ủy Bình Dương, chịu trách nhiệm trong việc bổ sung văn bản nhằm hợp thức việc chuyển nhượng trái phép dự án Tân Phú cho tư nhân.
Tương tự Bí thư Trần Văn Nam, ông Trần Thanh Liêm, nguyên Chủ tịch UBND tỉnh, Phó bí thư Tỉnh ủy Bình Dương, cho biết đã làm bản kiểm điểm sự việc, bản thân thừa nhận trách nhiệm với các sai phạm khi nằm trong Thường trực Tỉnh ủy. Tuy nhiên, ông cho rằng, Tổng công ty 3/2 do Tỉnh ủy quản lý nên cá nhân không trực tiếp chỉ đạo, tham gia ban hành các văn bản liên quan. Một số văn bản ông ký là chủ trương chung của Ban thường vụ.
Ông Liêm cho rằng, sai phạm xuất phát từ việc cơ quan quản lý không nắm được thông tin. Do Tổng công ty 3/2 nghĩ rằng có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất là được quyền góp vốn, liên doanh nên tự làm mà không xin phép cơ quan chủ quản (Văn phòng Tỉnh ủy). Từ chỗ Văn phòng không biết nên Thường trực Tỉnh ủy cũng không biết. Khi tỉnh phê duyệt phương án sử dụng đất thì Tổng công ty 3/2 mới báo đã chuyển nhượng quyền sử dụng đất. Lúc này, tỉnh mới yêu cầu phía doanh nghiệp khắc phục hậu quả nhưng quá trình này kéo dài.
"Thấy tình hình căng quá chúng tôi mới cho thanh kiểm tra doanh nghiệp, rồi chuyển qua cơ quan cảnh sát điều tra. Vấn đề vi phạm của tôi nằm ở chỗ bị động, không biết thông tin. Có nhiều văn bản gửi qua Tỉnh ủy không gửi qua ủy ban, nên không nắm rõ", ông Liêm nói và cho biết "không tư lợi" trong sai phạm.
Trong khi đó, sau khi Ủy ban Kiểm tra Trung ương ra kết luận, Tỉnh ủy Bình Dương đã hội nghị cán bộ chủ chốt, cho rằng nguyên nhân vi phạm là "do các cá nhân liên quan thiếu kiểm tra, giám sát. Những chủ trương đưa ra xuất phát từ mục đích tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển chung của tỉnh, không có vụ lợi, không có lợi ích nhóm".
Ban Thường vụ Tỉnh ủy và các lãnh đạo nhiệm kỳ 2015-2020 đã thấy rõ, nhận trách nhiệm của mình đối với các vi phạm trên; đồng thời rút ra những bài học kinh nghiệm sâu sắc trong quá trình lãnh đạo, chỉ đạo, thực hiện nghiêm túc quy chế làm việc, quy định, nguyên tắc của Đảng, chính sách pháp luật của nhà nước...
Để khắc phục các sai phạm, Tỉnh ủy Bình Dương cho biết, Tổng Công ty 3/2 và Công ty Âu Lạc đã chủ động nộp 252,5 tỷ đồng cho cơ quan chức năng, khắc phục triệt để thất thoát đã gây ra tại dự án Khu dân cư Tân Phú 43 ha. Trong đó, liên quan đến khu đất 145 ha, cả 3 cổ đông trong Công ty Cổ phần Tân Thành đã tự nguyện đề nghị được chuyển nhượng lại toàn bộ phần vốn góp trong Công ty Cổ phần Tân Thành cho Công ty TNHH MTV Đầu Tư Và Quản Lý Dự án Bình Dương (Impco, doanh nghiệp 100% vốn nhà nước) bằng giá trị ban đầu.
Phước Tuấn