Sir Stanley Matthews - cầu thủ Anh đầu tiên được phong tước Hiệp sĩ, và là cầu thủ đầu tiên giành Quả Bóng Vàng - giải nghệ ở tuổi 50. Ông kiêng rượu, ăn chay, chưa từng nhận thẻ phạt nào suốt sự nghiệp 35 năm, là hình mẫu và tấm gương về sự trường tồn trong bóng đá.
Huyền thoại bóng đá Nhật Bản Kazuyoshi Miura vẫn thi đấu ở tuổi 55, vượt qua chính Matthews để trở thành người lớn tuổi nhất dự một trận đấu chuyên nghiệp được FIFA công nhận. Tháng 1/2022, Miura gia nhập đội hạng Tư Suzuka Point Getters theo diện cho mượn từ Yokohama FC, sau khi CLB chủ quản của ông rớt xuống hạng Nhì Nhật Bản cuối mùa 2021.
Nhưng tại Uruguay, Robert Carmona có thể tự hào khi là cầu thủ bóng đá lớn tuổi nhất trong lịch sử. Ông sẽ bước sang tuổi 60 tháng tới, và vẫn đang thi đấu các trận chính thức. Carmona mất bốn năm để có được sự công nhận của Kỷ lục Thế giới Guinness. Việc không thi đấu ở những giải đấu hàng đầu khiến Carmona không nhận được nhiều sự chú ý.
Từ năm 2010 đến 2014, được con gái động viên, Carmona đã gửi các tài liệu như giấy khai sinh, biên bản các trận, ảnh và thông tin chi tiết về các trận đã đấu, cùng những giấy tờ cần thiết khác để chứng minh ông vẫn đang thi đấu ở các giải chính thức, tới bộ phận xét duyệt của Tổ chức Kỷ lục Guinness. Cuối cùng, họ đã cử đại diện tới Uruguay để xác minh, và công nhận Carmona là cầu thủ già nhất vẫn đang thi đấu.
Carmona chơi bóng 45 năm, khoác áo 30 CLB, và ra sân khoảng 2.200 trận chính thức. Nhưng điều ấn tượng hơn cả là việc Carmona chưa từng nghỉ thi đấu. "Trong lịch sử bóng đá, ở những giải đấu chính thức, có khoảng 10 đến 15 cầu thủ lớn tuổi, nhưng đa số họ đều giải nghệ, hoặc nghỉ thi đấu, rồi mới trở lại chơi bóng nhiều năm sau đó. Còn tôi thi đấu liên tục từ khi bắt đầu sự nghiệp chuyên nghiệp năm 1976", tờ Marca dẫn lời Carmona hôm 2/3.
Cầu thủ Uruguay nói tiếp: "Tôi không thể đưa ra câu trả lời cụ thể về bí quyết thi đấu lâu như vậy là gì. Có nhiều yếu tố quan trọng: chế độ ăn uống tốt, rèn luyện kỷ luật, không lười vận động, tránh xa rượu và ma túy. Dù trải qua cuộc sống khó khăn từ nhỏ, tôi vẫn luôn giữ tinh thần và thái độ tích cực. Bạn cần có niềm tin mạnh mẽ, để tin rằng ước mơ của mình sẽ thành hiện thực, nếu bạn thực sự quyết tâm, đặt trọn tâm trí vào ước mơ đó. Trong cuộc sống, tôi không bao giờ nói 'không thể'. Tôi cảm thấy như được ban tặng một món quà, và tôi không thể lãng phí nó. Tôi luôn cảm thấy giàu năng lượng, như một người còn trẻ".
Carmona đam mê bóng đá từ bé, và không nghỉ buổi tập nào trừ khi chấn thương. Ông kể: "Ngay cả khi tôi không ký hợp đồng với CLB nào, tôi vẫn ra sân tập luyện sáu hoặc bảy lần một tuần. Nếu chấn thương, tôi sẽ cố gắng hồi phục nhanh nhất có thể để trở lại thể trạng sung mãn nhất. Tôi cố gắng đạt được mục tiêu đề ra và không để bất cứ ai thất vọng".
Cầu thủ sắp bước sang tuổi 60 tiết lộ từng bị bác sĩ khuyên giải nghệ, khi chấn thương nặng lúc bắt đầu sự nghiệp. "Chấn thương là vấn đề lớn, khiến tôi khó chịu và chịu nhiều đau đớn. Điều tồi tệ nhất là việc ngồi ngoài, chờ hồi phục để trở lại tập luyện. Thật không may, tôi liên tục chấn thương và trải qua nhiều ca phẫu thuật từ năm 1980. Tôi đã trải qua tổng cộng tám ca phẫu thuật. Tôi vẫn nhớ, vào một ngày nọ, một bác sĩ phẫu thuật điều trị chấn thương sụn chêm của tôi nói tôi phải nghỉ thi đấu. Tôi nói với ông ấy rằng 'Ông không biết mình đang nói chuyện với ai đâu. Cuộc phẫu thuật này, hay bất cứ ai khác đều không thể khiến tôi từ bỏ bóng đá'. Tôi nghĩ ông ấy đã sai. Nhìn xem, 40 năm sau, tôi vẫn thi đấu và mạnh mẽ hơn bao giờ hết. Cảm ơn Chúa".
Carmona cũng phải bỏ những cuộc vui cùng bạn bè, đồng nghiệp để duy trì thể lực thi đấu. Ông kể: "Lần gần tôi đi nhậu có lẽ là năm 16 tuổi. Và ngay ngày hôm sau, đội thua vì tôi đá phạt đền hỏng, và điều đó khiến tôi gặp nhiều vấn đề trong phòng thay đồ. Đó là lần tiệc tùng cuối cùng của tôi với đồng đội. Tôi không bao giờ đi chơi buổi đêm. Tôi chuyên nghiệp, và là tấm gương để noi theo. Tôi có trách nhiệm rất lớn với bản thân và những người khác. Tôi khác biệt, và thích điều đó. Tôi cấm mình thất bại. Đó là cách tôi ứng xử trong cuộc sống".
Ở tuổi 59, Carmona không chỉ già hơn đồng đội, mà còn lớn tuổi hơn các HLV. Nhưng ông khẳng định đó không phải là vấn đề. "Tôi luôn đối xử một cách tôn trọng với mọi người, dù họ lớn hay nhỏ tuổi hơn tôi", Carmona nhấn mạnh. "Tôi tôn trọng họ, và họ tôn trọng tôi. Đa số HLV đều trẻ hơn tôi, và tôi luôn tôn trọng họ. Cách đối xử của họ, cũng như các đồng đội, đối thủ, và thậm chí cả trọng tài với tôi cũng khác. Họ đều tôn trọng tôi. Họ đối xử với tôi rất tốt và liên tục hỏi về mọi thứ, mọi lúc. Khi va chạm với tôi trên sân, họ xin lỗi nhiều hơn mức cần thiết. Thậm chí, sau trận, họ đến phòng thay đồ của đội, hoặc gặp trên đường để xin lỗi tôi. Tôi thích điều đó. Đó là thông điệp cho thấy sự tôn trọng lẫn nhau, và là nét đẹp trên thế giới".
Carmona tâm sự tiếp: "Cũng có vài người hành xử không đẹp. Như tôi đã nói, ngoài sân, nhiều người tôn trọng và tán thưởng tôi. Họ ngỏ ý chụp ảnh cùng và xin chữ ký. Những người khác thì cười, chế nhạo, kỳ thị và phớt lờ tôi. Nhưng tôi không làm gì. Tôi phớt lờ chúng, và mọi thứ luôn kết thúc tốt đẹp. Tôi muốn nói rõ thêm rằng, tôi rất nổi tiếng với các công việc xã hội và văn hóa mà tôi thực hiện khắp các trường học, trường cao đẳng, hay nhà tù ở Uruguay. Tôi giảng dạy, và điều đó giúp tôi có nhiều mối quan hệ tốt".
Khi đã có ba kỷ lục Guinness, Carmona đã gia nhập và trở thành thủ quân Inter Ibiza - khi đó còn đá ở giải hạng ba Tây Ban Nha - để mở ra chương khác trong sự nghiệp, năm 2017. Khi được hỏi về thời gian này, Carmona xúc động: "Tôi chưa bao giờ nghĩ rằng mình có thể sang châu Âu, tới Tây Ban Nha hay Italy, đặc biệt là nhờ bóng đá. Năm 2017, ở tuổi 55, tôi trở thành cầu thủ đầu tiên ở độ tuổi đó chuyển từ một CLB Uruguay sang Tây Ban Nha. Đó là quốc gia tuyệt vời, với nền văn hóa tuyệt vời. Con người ở đó có nền tảng giáo dục và tình người ấm áp. Tôi có những kỷ niệm đẹp nhất về những khoảnh khắc tuyệt vời nhất tại Tây Ban Nha. Đặc biệt tại Ibiza, khi đá cho Inter Ibiza, một trong những CLB hay nhất trong sự nghiệp. Tôi rất biết ơn Tây Ban Nha".
Carmona đã dành phần lớn sự nghiệp thi đấu ở vị trí tiền vệ kiến thiết. Nhưng từ khi bước sang tuổi 40, ông lùi về trung tâm hàng thủ. "Tôi chủ yếu đá như một tiền vệ kiến tạo, tức là số 10 trên sân. Tôi thuận chân trái, và thường xuyên dạt sang cánh trái. Tôi là tiền vệ công giỏi, có kỹ thuật và xử lý tốt. Tôi cũng từng chơi ở vị trí tiền vệ trung tâm và tiền vệ phải. Từ 40 tuổi trở đi, tôi về đá trung vệ. Tôi thấy ổn, khi mang lại sự điềm tĩnh và kinh nghiệm ở vị trí này. Tôi cũng có thể chơi tốt ở mọi vị trí, mà không cảm thấy có vấn đề gì", Carmona nói thêm về vị trí và phong cách thi đấu.
Carmona vẫn còn nhiều trăn trở, dù đã thực hiện được ước mơ hồi bé, với hơn 45 năm thi đấu chuyên nghiệp. Ông nói: "Tôi được công nhận và vinh danh ở Uruguay cũng như trên toàn thế giới, nhưng tôi muốn FIFA quan tâm tới thành tích, kỷ lục và sự nghiệp của tôi. Tôi được coi là chuẩn mực về sức khỏe, thể thao, giáo dục, sự quyết tâm, cam kết, giá trị và tính chuyên nghiệp. Tất cả là nhờ môn thể thao vua".
Carmona đang đếm ngược từng ngày để đá trận tiếp theo trong sự nghiệp cùng Hacele Un Gol A La Vida - CLB hiện thi đấu ở giải hạng Tư Uruguay. Tại đây, Carmona dùng tài năng của một cầu thủ bóng đá để giúp đỡ những người kém may mắn. Với điều đó, Carmona vẫn cảm thấy đặc biệt, dù đã bước sang năm thứ 45 thi đấu.
Và với triết lý mà Carmona theo đuổi, thật khó để ông nói về khả năng giải nghệ. "Nhiều người hỏi tôi khi nào sẽ giải nghệ, nhưng điều đó làm tôi khó chịu. Tôi đáp rằng, tại sao tôi lại phải làm điều đó?", Carmona chia sẻ. "Tôi là người được chọn, một huyền thoại sống. Tôi đã trở thành cầu thủ già nhất vẫn thi đấu trên thế giới, và tôi sẽ tiếp tục. Tôi cảm thấy mình như mới 25 tuổi vậy. Việc giải nghệ chưa từng xuất hiện trong tâm trí tôi. Tôi muốn sự nghiệp của mình trở thành một thông điệp đến mọi người. Bạn chỉ sống một lần, và phải luôn cố gắng để có cuộc sống tốt hơn, chất lượng hơn. Carmona sẽ không đi đâu hết!".
Hồng Duy