Trước năm học 2007-2008, chị Hoài đã ngắm nghía cho cậu quý tử một trường tiểu học lớn tại quận 3, TP HCM, dù trường trái tuyến với hộ khẩu của gia đình. Ngay từ sau Tết, chị đã "khởi động" công cuộc chạy đua vào trường điểm này.
Qua vài lần bắt mối, chị được bạn bè giới thiệu với một người tự nhận "chơi với nhiều lãnh đạo" và hứa hẹn sẽ chạy giúp con chị vào trường đó. Nghe thế, chị tin cậy giao hồ sơ, tiền, nhờ người này lo lót. Thế nhưng, tới ngày khai giảng, vẫn không thấy con chị được trường gọi nhập học.
Tá hỏa, chị Hoài chạy tới trường thắc mắc thì bộ phận tuyển sinh cho biết không nhận được hồ sơ nào của con chị. Chị đành nói thật về chuyện nhờ chạy trường , rồi cho cô Hiệu trưởng đọc các tin nhắn qua lại bàn về việc chạy trường với người này, mà chị còn lưu giữ sau mỗi lần liên lạc. Ban giám hiệu trường sau đó đã tìm ra chủ nhân số điện thoại trên. Hóa ra, người tự nhận "có quan hệ rộng" chỉ là thợ uốn tóc, gội đầu. Ngay sau đó, trường lập biên bản báo cáo lãnh đạo phòng giáo dục và công an.
Cũng trên địa bàn quận 3, mùa tuyển sinh tiểu học năm nay, Ban giám hiệu trường Kỳ Đồng đã phát hiện ra "chiêu" lách luật của phụ huynh khi lo cho "sự nghiệp trồng người" của con.
Số là, trong hồ sơ xin học vào lớp 1 của một cô bé, hộ khẩu thường trú của bố mẹ ghi rõ là tại phường 11, nhưng cậu con trai lại tạm trú ở phường 9, quận 3. Khi ban giám hiệu trường Kỳ Đồng nghi vấn, phụ huynh lúng túng không nói được vì sao cháu bé phải tạm trú chỗ khác.
Sau một hồi trò chuyện, bố mẹ cháu bé đành thú thật với cô hiệu trưởng, do muốn con học tại trường này, nhưng vì khác phường, nên "chạy" cho cháu tạm trú sang địa bàn trường "đóng quân". Thậm chí phụ huynh này còn cho biêt, chỉ mới "quen sơ sơ" với gia đình cho con họ đăng ký tạm trú nhờ.
Cụ thể là trong một lần cùng đi chợ, thấy mẹ cháu bé than thở về việc muốn cho con vào tiểu học Kỳ Đồng, nhưng nhà ở phường 11. Vị chủ nhà nọ liền mau mắn nhận lời cho cháu bé tạm trú về nhà mình - cùng phường 9 với trường. Bị Ban giám hiệu trường phát hiện và thẳng thắn từ chối nhận cháu bé vào học, phụ huynh nọ đành "dở khóc cười", chuyển con về địa chỉ thường trú cũ để được học đúng tuyến.
Những trường hợp tìm mọi cách để chạy trường cho con như chị Hoài hay vị phụ huynh nói trên không cá biệt. Thậm chí có những phụ huynh con mới 3- 4 tuổi, nhưng đã chọn trường, thiết lập mối quan hệ, "xí chỗ" cho bé vào lớp 1. Để chạy được cho con vào trường điểm, trái tuyến, các gia đình không tiếc công, tiếc của để lo lót, quà cáp, chăm sóc các mối quan hệ.
 |
|
Có con học tiểu học Nguyễn Bỉnh Khiêm, quận I là mong ước của nhiều phụ huynh. Ảnh: Lan Hương. |
Bà Dương Thị Ngọc Thu, Hiệu trưởng tiểu học Kỳ Đồng, quận 3 cho biết, mùa tuyển sinh nào Ban giám hiệu cũng phát hiện những "hồ sơ có vấn đề".
Theo bà Thu, khá nhiều phụ huynh tìm cách để hợp thức hoá hộ khẩu về địa bàn của những trường tốt. Ví dụ trường Kỳ Đồng nhận học sinh thuộc địa bàn phường 9, khi trường thông báo sẽ tuyển sinh từ ngày 6/6, thì có nhiều trường hợp nhập khẩu vào phường này sau đó 2 ngày.
Bà Thu cũng cho biết, nhiều hồ sơ chạy vào lớp 1 trái tuyến sau khi đến tay nhà trường, đã đi qua nhiều khâu trung gian, với chi phí không nhỏ. Năm ngoái, có một hồ sơ phải qua 7 chặng mới đến được trường. Sau khi gặp hiệu trưởng, phụ huynh thú nhận đã tốn 10 triệu đồng.
"Như thế, sẽ không tránh được điều tiếng vào trường Kỳ Đồng tốn 10 triệu, nhưng không biết tiền đó đi đâu, khi mà trường không nhận một đồng xu nào”, hiệu trưởng Thu bức xúc.
Tại cuộc hội thảo về tuyển sinh lớp 1 sáng 17/6, không ít lãnh đạo tiểu học tại TP HCM cũng đặt vấn đề về việc "có những đường dây giúp các phụ huynh hợp thức hóa hộ khẩu, đăng ký tạm trú không chính đáng.
Hiệu trưởng tiểu học Kỳ Đồng nêu ví dụ, có trường hợp phụ huynh muốn cho con vào trường này, đã làm liều bằng cách nhập khẩu cho cháu vào một hộ dân mà không xin ý kiến chủ hộ, thế nhưng việc nhập hộ khẩu vẫn thành công.
Để đối phó với tình trạng trên, nhiều quận, huyện cho biết sẽ xiết chặt khâu xét hồ sơ. Đơn cử như phòng giáo dục quận 6, kiên quyết không nhận những học sinh mới nhập khẩu một năm trở lại, còn các trường hợp tạm trú KT3 sẽ xem xét kỹ lưỡng, và để giải quyết sau. Quận 3 giải quyết trái tuyến cho từng trường hợp cụ thể và thu nhận vào những trường còn chỉ tiêu.
Tại quận I, hiệu trưởng tiểu học Nguyễn Bỉnh Khiêm - Lê Thị Ngọc Điệp cũng thông tin trước mắt sẽ không được giải quyết với những hồ sơ học sinh nhập hộ khẩu về địa bàn sau tháng 1/2008.
Còn tiểu học Võ Trường Toản (quận 10) cho biết sẽ công khai tuyển ngoài tuyến nếu còn chỉ tiêu, nhưng chỉ dành cho học sinh có cha mẹ công tác tại các cơ quan gần cùng địa bàn, hoặc có anh hoặc chị đang học tại trường.
Không chỉ phải đối phó với nạn hộ khẩu, đăng ký tạm trú để hợp thức hóa tuyến học, lãnh đạo các tiểu học "hot" tại các quận, huyện còn phải chịu áp lực từ những mối quan hệ chồng chéo, gửi gắm con cháu mỗi mùa tuyển sinh.
Thậm chí, hiệu trưởng một tiểu học ở quận 3 thẳng thắn phản ánh việc đôi khi bị lãnh đạo quận nhắc nhở vì quá cứng rắn trong chuyện xét chọn học sinh vào lớp 1 trái tuyến. Không ít phụ huynh còn dùng các mối quan hệ gây áp lực, hoặc dọa kiện Ban giám hiệu khi con họ không được nhận vào trường.
Vị Hiệu trưởng này còn khẳng định, năm nào các chức sắc địa phương cũng có “con cái” để gởi gắm, có gặp trường hợp cùng một địa chỉ mà có tới 5-6 trẻ. “Ngày càng có nhiều nơi làm dịch vụ, dùng phép biến hoá của tề thiên để có hộ khẩu làm cho người quản lý đau đầu”, bà nói.
Phó phòng giáo dục quận 6 - Phan Thị Phượng cũng tâm sự, mùa tuyển sinh nào bà cũng bị áp lực bởi gánh nặng học sinh trái tuyến. Tuy không "nóng" như nhiều tiểu học trong trung tâm thành phố, nhưng nhiều năm quận này cũng rơi vào cảnh học sinh từ các địa bàn vùng ven là quận 8, Bình Tân tràn sang học trái tuyến.
"Năm nay thành phố, Sở GD&ĐT có văn bản chỉ đạo rõ ràng về việc không nhận trái tuyến, nên chúng tôi giảm 50% áp lực. Nhưng cũng không nói trước được tình hình những ngày cuối thế nào, tùy hên, xui", bà Phượng than thở.
Trao đổi với báo giới trước đó, Giám đốc Sở GD&ĐT TP HCM Huỳnh Công Minh cho biết thành phố kiên quyết xóa tình trạng học sinh lớp một trái tuyến từ năm học này.
Ông Minh đề nghị các tiểu học trên địa bàn phải thực hiện công tác tuyển sinh vào lớp một rõ ràng, phối hợp nhịp nhàng với địa phương trong việc phân tuyến học sinh, để loại bỏ những đường dây chuyên nhập hộ khẩu, chạy trường.
"Không chỉ các trường lớn, mà các tiểu học vùng ven cũng gặp áp lực về vấn đề trái tuyến do dân nhập cư quá đông. Từ năm nay, các trường phải thực hiện việc giới thiệu lẫn nhau khi phụ huynh tới đăng ký học cho con, để họ có nhiều thông tin lựa chọn", ông Minh nói.
Theo kế hoạch của Sở GD&ĐT, danh sách tuyển sinh lớp 1 TP HCM sẽ được công bố đồng loạt vào ngày 31/7.
Lan Hương