Ngày 15/5, tự bào chữa trong gần một tiếng ở phần tranh luận, ông Khương Ngọc Chất khẳng định bị oan và vụ án có nhiều vi phạm về tố tụng. Ông nói bị cáo buộc phạm tội Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ nhưng Cơ quan An ninh điều tra và VKSND Tối cao "không đưa ra được các bằng chứng buộc tội mà chỉ căn cứ lời khai của bị cáo Đỗ Mạnh Tuấn".
Theo ông Chất, trong kỳ thi THPT 2018 ông không câu kết, bàn bạc với Mạnh Tuấn (cựu hiệu phó trường Dân tộc nội trú huyện Lạc Thủy) và Nguyễn Quang Vinh (cựu trưởng Phòng khảo thí, phó trưởng ban chấm thi của Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh) để thực hiện sai phạm, trong khi ông Vinh cũng khai không có sự bàn bạc này. Ông Chất cho rằng VKS chỉ dựa duy nhất vào lời khai của Mạnh Tuấn mà đây không phải là căn cứ buộc tội nên đề nghị được đối chất ngay tại toà.
"Tôi là cán bộ công an, không có trình độ chuyên môn về tổ chức chấm thi và không chỉ đạo cán bộ của ngành giáo dục thực hiện hành vi phạm tội. Tôi cũng không chỉ đạo hai công an cấp dưới tạo điều kiện cho các cán bộ chấm thi sửa điểm nên đề nghị triệu tập hai cán bộ này đến toà để làm rõ", ông Chất trình bày.
Cựu trưởng Phòng An ninh chính trị nội bộ cho rằng quá trình điều tra, các kiểm sát viên rất gay gắt và thường xuyên nói "anh không nhận sẽ có đủ chứng cứ". Đến nay, ông vẫn thấy "không có bất kỳ tài liệu nào".
Ông Chất cũng đề nghị VKS công bố chứng cứ cho thấy "có các cuộc gọi và tin nhắn" chứng minh hành vi phạm tội của mình. "Việc cơ quan điều tra nghe trộm toàn bộ cuộc gọi, tin nhắn điện thoại của tôi là trái pháp luật. Tôi là thượng tá, trưởng phòng công an cấp tỉnh nên trong điện thoại còn có nhiều thông tin khác nhau. Việc nghe trộm có thể sẽ làm lộ bí mật ngành, lộ bí mật nhà nước. Tôi sẽ khiếu nại", ông Chất nói.
Trước cáo buộc nhờ nâng điểm, ông Chất nói không phụ huynh nào nhờ và ông cũng không nhờ Mạnh Tuấn nâng điểm. Ông không nhờ ông Vinh tác động và Vinh cũng thừa nhận điều này. Ông Chất đề nghị triệu tập các phụ huynh mà cáo trạng cho rằng nhờ ông nâng điểm đến toà để đối chất.
Do cáo trạng truy tố ông phạm tội nhiều lần nhưng khi luận tội nói nhận thấy chỉ phạm tội một lần nên rút phần này, ông Chất đề nghị VKS công khai xin lỗi vì sự nhầm lẫn này.
Cuối phần bào chữa, ông Chất lớn giọng nói những gì khai báo trước toà là đúng sự thật, nếu sai sẽ chịu trách nhiệm trước pháp luật.
Bào chữa cho ông Chất, luật sư Đặng Văn Cường cho hay bị cáo Mạnh Tuấn khai ông Chất gửi danh sách thí sinh nhờ nâng điểm qua tin nhắn và mẩu giấy tuy nhiên trong hồ sơ vụ án không có hai chứng cứ này. Lời khai của Mạnh Tuấn cũng nhiều mâu thuẫn "khi nói ông Chất nhờ 17 thí sinh, khi thì 25 thí sinh, sau đó là 14 và cuối cùng chốt lại 10 thí sinh".
Theo cáo trạng, đầu tháng 5/2018, ông Chất gặp Mạnh Tuấn nhờ can thiệp nâng điểm cho một số thí sinh là con em cán bộ Công an tỉnh Hoà Bình. Mạnh Tuấn đồng ý và nói ông Chất tạo điều kiện khi bố trí nhân sự bảo vệ để Tuấn can thiệp được dễ dàng.
Ngày 29/6, ông Chất đến địa điểm chấm thi trắc nghiệm đưa thông tin 10 thí sinh nhờ nâng điểm. Kết quả, các thí sinh này đều được nâng điểm thành công.
Cáo trạng xác định ông Chất không thừa nhận hành vi phạm tội nhưng có đủ căn cứ xác định đã tác động nhờ nâng điểm cho 10 thí sinh. Mạnh Tuấn khai nhận 500 triệu đồng nhưng các tài liệu điều tra thu thập được chưa đủ căn cứ xác định Chất có hành vi đưa hối lộ.