 |
|
Tầm gửi khi được buộc vào một cái nơ trông rất đẹp... |
Có khoảng hơn 1.300 loài tầm gửi, bao gồm 2 loài phổ biến nhất luôn được treo trên cửa nhà trong ngày lễ mùa đông, như một biểu hiện của sự thiện chí và tình bằng hữu. Nhưng thực tế, tất cả bọn chúng lại là những kẻ ăn bám trên các cành cây và cây bụi, ăn cắp thức ăn và nước của "chủ nhà".
"Qua thời gian, chúng làm tổn hại tới sự phát triển của cây và thậm chí giết chết cây đó", Robert Bennetts, nhà khoa học tại Florida, Mỹ, cho biết. Hầu hết các loài tầm gửi có lá xanh giúp chúng tự tạo ra năng lượng nhờ quá trình quang hợp. Vì thế các nhà khoa học gọi nó là loài bán ký sinh.
Từ Mistletoe (cây tầm gửi) bắt nguồn từ thực tế rằng loài này thường xuất hiện ở những nơi chim muông để lại chất thải của mình. Theo tiếng Anglo-Saxon, mistel có nghĩa là phân, và tan có nghĩa là cành cây. Vì vậy tên thông thường của nó có nghĩa "phân trên cành cây". Tên khoa học của tầm gửi cũng không hay ho gì hơn. Trong tiếng Hy Lạp, phoradendron có nghĩa là "kẻ trộm trên cành cây".
Hạt của tầm gửi được phát tán qua mỏ, chân và cơ quan tiêu hoá của loài chim. Đó là mối quan hệ đôi bên cùng có lợi: Nhiều loài chim sử dụng tầm gửi để làm tổ.
 |
|
... Nhưng là một kẻ phá hoại khi treo trên các cành cây. |
Trong các loài tầm gửi, tầm gửi lùn là một kẻ nguy hiểm cho ngành lâm nghiệp. Chỉ riêng ở Colorado (Mỹ), nó có thể làm giảm một nửa sản phẩm gỗ hằng năm. Loài thực vật này bám rễ vào những cây to trưởng thành, làm suy yếu chúng bằng cách hút chất dinh dưỡng và nước. Khi quả của tầm gửi lùn chín, chúng sẽ nổ tung và bắn các hạt đi xa tới 15m. Những hạt đó lại đọng trên cành cây non và sau khi nảy mầm lại tiếp tục đánh cắp chất dinh dưỡng từ những nạn nhân mới.
Các nhà lâm nghiệp và công ty lấy gỗ đã phải vật lộn nhiều năm để ngăn chặn sự phát tán của loài cây nhỏ bé mà nguy hiểm này. "Việc ngăn cản nó khó hơn cả ngăn côn trùng", Todd Watson, Đại học Texas A&M (Mỹ), cho biết.
Bất chấp nỗi kinh hoàng do tầm gửi gây ra, loài thực vật này đã đưa con người xích lại gần nhau hơn theo truyền thống lâu đời. Do cây tầm gửi ra quả vào mùa đông, các nền văn hóa thường coi nó là biểu hiện của sự phì nhiêu, màu mỡ. Việc trao nhau nụ hôn dưới cây tầm gửi có nguồn gốc từ thời cổ đại của người Druid. Khi kẻ thù chạm trán nhau dưới cây tầm gửi trong rừng, họ phải hạ vũ khí và ngừng bắn cho tới ngày hôm sau. Từ truyền thống này mà dẫn tới việc treo cây tầm gửi lên cửa nhà và hôn nhau dưới tán lá xanh. Và theo Bennetts, "cây tầm gửi đã xuất hiện từ hàng nghìn năm nay rồi, chúng là một phần không thể thiếu của khu rừng".
Minh Thi (theo N.G, ABC)