H.T. -
Bertolt Brecht sinh ngày 10/2/1898 tại thành phố Augsburg, Đức. Bố ông là chủ một nhà máy giấy còn mẹ ông là con gái của một viên chức địa phương. Sinh ra trong một gia đình giàu có, nhưng Brecht không thích cuộc sống trưởng giả và con đường kinh doanh mà bố ông đã vạch ra. Từ bé, Brecht đã là một cậu bé nhạy cảm, trầm tĩnh, tự lập và có tư chất nghệ sĩ. Bắt đầu làm thơ từ những năm còn học phổ thông, những trang viết của Brecht già dặn và chững chạc dần theo thời gian. Cho đến lúc qua đời, ông để lại hơn 2.000 bài thơ và rất nhiều vở kịch lớn cho nền văn học Đức. Cùng với Franz Kafka, Thomas Mann, Bertolt Brecht được coi là một trong chòm 3 ngôi sao sáng chói nhất của văn đàn Đức thế kỷ 20.
 |
|
Hình ảnh thường thấy về Brecht. |
Tại buổi diễn thuyết về cuộc đời và tác phẩm của B. Brecht diễn ra tại Viện Goethe tối 6/12, giáo sư Heinz Schütte cho rằng, thơ ca Brecht gắn liền với những sự kiện chính trị của thời đại nhà thơ sống. Nguồn cảm hứng lớn của ông xuất phát từ chính thực tế cuộc sống sôi động này. "Brecht là người theo chủ nghĩa hòa bình. Trong thế chiến I, khi làm y tá trong quân đội, nhà thơ đã rất xúc động khi chứng kiến cảnh hàng nghìn người bị thương, được khâu vá tạm thời để tiếp tục bị đẩy ra mặt trận. Những ký ức khủng khiếp đó đã ảnh hưởng rất lớn đến sáng tác của Brecht về sau", ông Schütte nói. Thơ Brecht mạnh về ý tưởng, triết lý, mang tính thời sự nhưng được biểu hiện bằng thứ ngôn ngữ sắc sảo và vô cùng phong phú. Giáo sư Schütte nhận xét: "Ngôn ngữ trong thơ Brecht những có tính chất nổi loạn nhưng vẫn đầy ắp những lời có cánh. Đến nay, nó vẫn còn nguyên giá trị".
Nhân dịp này, tuyển tập Thơ trữ tình chọn lựa 59 bài thơ tiêu biểu của Brecht do các dịch giả Tế Hanh, Trần Dần, Nguyễn Quân, Quang Chiến, Đào Xuân Quý, Bằng Việt, Vũ Quần Phương chuyển ngữ đã được xuất bản với sự tài trợ của Viện Goethe. Giới thiệu về cuốn sách này, ông Franz Xaver Augustin - Viện trưởng Viện Goethe - cho biết: "Hơn cả những vở kịch của mình, ở thơ ông, mâu thuẫn giữa chủ nghĩa duy lý đậm nét trong tư duy với trí tưởng tượng đầy ắp cảm xúc từ hiện thực đã mang đến sự kết tinh cô đọng cho thi ca, thậm chí vượt xa cả ý đồ sáng tác một cách có ý thức của thi nhân". Buổi đọc thơ Brecht diễn ra tại Viện Goethe tối qua.
 |
|
Helen - vợ của Brecht trong vai Mẹ can đảm... |
Trong buổi tối ngày 6/8, bộ phim tài liệu Bertolt Brecht - Tình yêu, cách mạng và những chuyện nguy hiểm khác đã được trình chiếu. Bằng cách tái hiện chân dung nhà thơ qua dòng chảy thời gian, người đọc được chứng kiến không chỉ một Brecht đa tài mà còn rất đa tình và đào hoa.
Theo một số tài liệu, Brecht là người mạnh mẽ trong cuộc sống tình dục. Sex với ông vừa là phương thức khẳng định thế mạnh nam giới, vừa là nguồn năng lượng sáng tạo không ngừng. Ngày từ thời còn bé, Brecht đã rất thích một trò chơi "không hề trẻ thơ". Marie Miller - hầu gái của gia đình nhà thơ - thường phải giấu những đồ vật nhỏ trong quần con, áo lót của mình để anh em Brecht "tìm kiếm". 16 tuổi, nhà thơ đã thường xuyên "đi thực tế" trong các nhà thổ. Sau này, khi đã trở thành kịch tác gia nổi tiếng, ông cộng tác với nhiều diễn viên, biên kịch và các cộng sự khác giới. Họ hầu hết là đối tác của ông trong cả công việc lẫn trong những quan hệ mang tính bản năng. Nhà thơ coi đó là một phương thức đẩy mạnh hiệu quả hợp tác.
Trong suốt cuộc đời, Brecht có rất nhiều người tình, nhưng gắn bó và có ảnh hưởng tới ông nhiều hơn cả là 3 người phụ nữ: Elisabeth Hauptmann, Ruth Berlau và Helen Weigel.
Năm 1922, Brecht kết hôn lần đầu với diễn viên Marianne Zoff. Năm 1924, khi chuyển đến Berlin làm việc, nhà thơ gặp gỡ nữ diễn viên Helen Weigel. Cuộc hôn nhân của ông lúc này đang rơi vào giai đoạn khó khăn. Sau khi sinh con, Marianne chuyển về sống với bố mẹ và dần dà lạnh nhạt với nhà thơ. Ông chuyển sang theo đuổi Weigel. Trước hai người phụ nữ này, Brecht đã có một cuộc tình ngắn ngủi với Fräulein Bie. Frank - con trai đầu của nhà thơ là kết quả của mối tình này. Khi Wiegel sinh cho ông đứa con trai thứ hai, Stefan (năm 1924), Brecht trở thành bố của hai đứa con ngoài giá thú. Đến năm 1926, Brecht mới ly hôn với Marianne Zoff và 3 năm sau, ông tái hôn với Helen Wiegel.
 |
|
Elisabeth Hauptmann - nữ diễn viên xinh đẹp, người tình của Brecht. |
Hôn nhân chỉ ràng buộc Helen Wiegel chứ không trói chân được Brecht. Trong lễ cưới với Helen Wiegel, nhà thơ đã thắng thắn tuyên bố: "Lễ cưới này rất quan trọng. Nhưng nó cũng chẳng có ý nghĩa gì hết". Hoàn toàn không có ý nghĩa vì Brecht vẫn tiếp tục đi lại với những phụ nữ khác. Trong ông chưa từng tồn tại khái niệm chung thủy. Những phụ nữ từng xuất hiện trong đời Brecht không chỉ đến với ông bằng những quan hệ nam nữ thường tình mà họ còn dự một phần rất quan trọng vào sự nghiệp của nhà thơ. Elisabeth Hauptmann giúp ông hoàn thành Nhạc kịch ba xu. Margarete Steffin giúp đỡ ông trong quá trình viết Mẹ Can đảm và các con, Người tốt ở Tứ Xuyên, Hella Wuolijoki giúp dàn dựng vở Ông Puntila và người đầy tớ Matti... Helen Wiegel không thể không đau khổ, nhưng dần dà, bà hiểu và chịu đựng những mối quan hệ này. Đào hoa và có rất nhiều phụ nữ nhưng Brecht rất sợ bị bỏ rơi. Ông dường như không thể chịu đựng được khi bị bất cứ một tình nhân nào đó đòi "cắt đứt". Biết vậy, Wiegel còn tìm mọi cách để cảnh cáo những người đàn ông khác khi họ lởn vởn quanh các tình nhân của nhà thơ. Vì bà sợ, điều đó sẽ khiến Brecht buồn phiền, lo lắng, ảnh hưởng đến những sáng tác của ông.
Brecht bị bệnh tim từ nhỏ, nên ông biết cái chết có thể đến với mình bất cứ lúc nào. Ông đã soạn sẵn chúc thư ghi rõ, khi ông qua đời, thi thể ông phải được chôn cất trong một cỗ quan tài bằng thép để mối mọt không thể đục khoét vào cơ thể, trên ngực ông phải đặt một con dao nhỏ. Trong di chúc, nhà thơ cũng yêu cầu chia sẻ lợi nhuận thu được từ các tác phẩm của ông cho những tình nhân như Elisabeth Hauptmann và Ruth Berlau. Nhưng không may cho họ, bức thư thiếu chữ ký của người chứng kiến nên không có hiệu lực. Tuy nhiên, Helen Wiegel tỏ ra rất hào phóng. Bà không quên chia cho họ một khoản tiền nhỏ. Brecht an nghỉ tại Dorotheenfriedhof, Berlin.