 |
|
Buộc lạt cho bánh chưng |
Từ 1h sáng qua, mọi công việc từ giết lợn, gói rồi luộc bánh được giao cho gia đình ông Bình trông nom. Từng công đoạn đã được tính toán rất kỹ: chỗ nào để nước sôi chế thêm vào nồi luộc, chỗ nào để củi sẵn sàng tiếp cho lò lửa, chỗ nào để trấu... 9h sáng hiệu lệnh gói bánh được phát ra, từng thúng gạo được đổ vào khuôn, gạo được dằn vừa độ để đảm bảo bánh chín đều, tiếp đến là những miếng thịt lợn, đậu rồi lại gạo.
Nhiều người thắc mắc, với những chiếc lá dong nhỏ như vậy sao gói nổi chiếc bánh khổng lồ. Thật ra hai ngày trước, đã có 4 kỹ thuật viên đảm trách việc tước gân lá, gập làm 6, làm 8 thành hình như cái lạt tre rồi mới tết nong đôi thành một tấm lớn. Đó là lớp vỏ ngoài, còn bên trong, sát với ruột bánh, thì dùng lá dong non để bánh có màu xanh và thơm. Sau khi gói lá dong, người ta còn dựng một dàn gỗ bọc ngoài bánh, đặt trên những bánh xe để dễ bề di chuyển. Sau đó bánh được đưa vào chiếc nồi cao 2 m, rộng gần 2 m, dày 1,6 m bằng một ròng rọc. Trong nồi còn có nhiều vòi thoát nước và giằng sắt ở xung quanh.
 |
|
Bếp luộc bánh phải luôn đỏ lửa mới đảm bảo chín đều. |
13h, bếp luộc bánh được nổi lửa tại quán chợ đầu thôn. 17h, nước bắt đầu sôi. Dân làng kéo nhau tới xem khá đông. Một người hít hà: “Chà, có mùi thơm như thế là được. Bánh sẽ dền lắm!”.
Đêm xuống, nhiều người thức cùng nồi bánh chưng. Chốc chốc lại thêm vài người ra sân chợ, góp dăm ba câu chuyện, vài sáng kiến nhỏ. Ông Hanh tâm sự, đây không chỉ là một sự kiện lớn, mà còn là danh dự của làng. Ông nói: “Không thể làm cẩu thả được, phải có trách nhiệm. Bánh chưng to nhất Việt Nam, nhất thế giới chứ có phải chơi đâu”.
Lễ rước bánh
Sau 3 ngày luộc, bánh sẽ được vớt ra và để nguội trong một ngày mới dỡ. Bánh sẽ không phải nén vì khung gỗ xung quanh cũng có tác dụng như là một thứ nén, mọi việc còn lại chỉ là để cho bánh ráo nước. Sau đó, làng sẽ làm lễ rước bánh. Ông Vũ Hiền, một nghệ nhân của làng, cho biết: "Chúng tôi sẽ cử 10 cụ ông, 10 cụ bà đi rước bánh cùng những đoàn rước Lân Rồng từ Hà Nội xuống". Ban tổ chức sẽ chuyển bánh từ làng Ước Lễ đến Trung tâm Triển lãm Giảng Võ bằng xe tải nhỏ. Bánh được trưng bày tại đây trong 3 ngày. Đến ngày 3/2, bánh được cắt nhỏ và chia cho các làng trẻ em SOS.
Thúy Hà - Xuân Tùng
Ảnh: Xuân Thu