‘Before Sunrise’ - câu chuyện dài bất tận

Câu chuyện diễn ra ở Vienna cổ kính, thành phố của tình yêu và âm nhạc. Chàng là Jesse, một gã người Mỹ vừa bị bồ đá ở Madrid, trong tâm trạng chán chường đã mua một vé tàu đi du lịch khắp châu Âu. Nàng là Celine, một thiếu nữ người Pháp trẻ trung xinh đẹp đang trên đường trở về nhà để bắt đầu một học kỳ mới. Họ tình cờ gặp nhau trên tàu và chỉ sau mấy phút trò chuyện, Jesse đưa ra một lời đề nghị điên rồ rằng họ sẽ cùng xuống Vienna và đi dạo khắp thành phố. Sáng hôm sau chàng sẽ bắt chuyến bay sớm về Mỹ, nàng trở lại Pháp và họ không bao giờ gặp nhau nữa.

Before Sunrise là một cuộc đánh cược của các nhà làm phim vào sức mạnh của diễn xuất và lời thoại. Bộ phim với cách kể chuyện tối giản, suốt chiều dài 105 phút chỉ có hai nhân vật chính "dung dăng dung dẻ" khắp các con phố của Vienna và trò chuyện đủ mọi thứ trên đời. Không có biến cố nào xảy ra, không có thử thách nào cần vượt qua, không có những hiểu lầm làm kịch tính hay căng thẳng mối quan hệ. Chỉ là hai kẻ tay trong tay, thong dong dạo phố, khám phá Vienna, khám phá nhau và khám phá chính mình.

Trước bình minh, họ sẽ chia tay nhau, có thể chẳng bao giờ gặp lại. Họ lại đang ở một thành phố xa lạ, một trong những kinh đô tráng lệ nhất của cựu thế giới và không một ai biết đến họ. Tất cả những yếu tố đó thúc đẩy việc họ nói nhiều, chia sẻ nhiều hơn về bản thân, như thể họ chỉ còn duy nhất một ngày để sống.

Những chủ đề mà Jesse và Celine nói đến không lạ lẫm hay cao siêu, cũng chẳng lấy gì làm sâu sắc, đầy ngẫu hứng và trải rộng từ gia đình, tình yêu, cuộc sống và cái chết... nhưng luôn có một cái gì thật đặc biệt trong lời thoại níu chân khán giả lại. Như cách Jesse thuyết phục Celine xuống tàu cùng mình vì biết đâu 10 hoặc 20 năm nữa Celine sẽ lập gia đình, thất vọng hoàn toàn về hôn nhân, đổ lỗi cho người chồng và ước rằng đã chọn người khác thì đây chính là dịp cô từ tương lai trở về quá khứ, nắm lấy cơ hội và phát hiện ra cô không bỏ lỡ gì cả.

Hoặc như Jesse chia sẻ anh luôn cảm thấy mình là một đứa trẻ, cố giả bộ là một người lớn và vì mẹ anh từng tiết lộ cha anh không muốn anh, Jesse luôn nhìn thế giới như một nơi đáng ra anh không nên ở đó. Ngược lại, Celine thú nhận cô luôn cảm giác mình là một bà già đang nằm trên giường chờ chết và cuộc sống của cô chỉ là những ảo ảnh ký ức của bà. Khán giả sẽ không bao giờ hết ngạc nhiên và thú vị với những lời thoại kiểu như vậy.

Một trong những thành công lớn nhất của bộ phim chính là diễn xuất của Ethan Hawke trong vai Jesse và Julie Delpy trong vai Celine. Ethan Hawke với đôi mắt màu xanh lơ, mái tóc bồng bềnh và quần áo xộc xệch minh họa hoàn hảo cho một lãng tử Mỹ. Julie Delpy với khuôn mặt xinh xắn và trong sáng, đôi môi mọng, mái tóc vàng óng ả trông giống một nàng công chúa vừa bước ra từ truyện cổ tích. Khán giả dễ dàng yêu mến họ ngay từ cái nhìn đầu tiên và muốn họ đến được với nhau - tạo ra được một phản ứng như vậy ở phía khán giả là một điều tối quan trọng với bất cứ bộ phim tình cảm nào.

Ethan Hawke và Julie Delpy đã diễn vô cùng tự nhiên và tinh tế. Trong phòng nghe thử của tiệm đĩa hát, sự bồn chồn của những cái liếc trộm, sự ngập ngừng tránh ánh mắt nhau, những cái liếm môi ngượng nghịu... tạo một sự căng thẳng, bối rối dễ chịu chỉ có thể được giải tỏa bằng một nụ hôn. Cùng lúc đó một bài hát vang lên "hợp tình hợp cảnh" như mời mọc, xúi giục đôi trẻ vượt qua những ngại ngùng và niềm kiêu hãnh để xích lại gần nhau. Nhưng không có chuyện gì xảy ra, đạo diễn Linklater không dễ dàng thỏa hiệp như vậy và thay vào đó, anh chọn cách kể điềm đạm, kiên nhẫn hơn. Một sự lựa chọn khôn ngoan khi nuôi dưỡng cảm xúc của khán giả đối với tình yêu trong phim trước khi nó thực sự diễn ra.

Bộ phim cũng có rất nhiều chi tiết minh họa cho sự khác biệt giữa một người Mỹ và một người Pháp, một người đàn ông và một người đàn bà, một Jesse thực tế bi quan và một Celine mơ mộng lãng mạn. Jesse và Celine không phải lúc nào cũng đồng ý với nhau mọi thứ nhưng điều tuyệt diệu nhất là họ dễ dàng chấp nhận sự khác biệt của đối phương chứ không chỉ trích, mạt sát nhau. Đó là điều cảm động nhất của bộ phim - lắng nghe và được lắng nghe có lẽ luôn là một trong những điều đáng thèm muốn nhất trên thế giới.

Không nên chờ đợi ở Before Sunrise một cái kết có hậu theo chuẩn thông thường vì như người ta thường nói, tại sao lại cần một "happy-ending" khi tình yêu thật sự không bao giờ phải kết thúc? Liệu Jesse và Celine có còn gặp lại nhau? Before Sunrise không trả lời câu hỏi ấy và hoàn toàn nhường chỗ cho trí tưởng tượng của khán giả. Đạo diễn Linklater luôn biết dừng phim ở một thời điểm thích hợp khiến khán giả háo hức, tò mò và không ngừng tự hỏi. Kiểu kết thúc mở đó đã được kế tục xuất sắc ở Before Sunset, phần sau của Before Sunrise.

Before Sunrise là một bộ phim tuyệt vời tôn vinh tuổi trẻ, tình yêu, những khoảng khắc chia sẻ và kết nối giữa người và người. Đó là một kiểu phim khá kén người xem nhưng một khi bạn đã thích nó, bạn có thể xem đi xem lại hoài mà không chán. Những cảnh quay tuyệt đẹp của tay máy Lee Daniel cũng là một điểm cộng nữa của bộ phim, Vienna hiện lên thật đẹp và bạn sẽ yêu thành phố đó.

Anh Trâm

• 10 phim tình cảm lãng mạn của thập kỷ