Trong đó, chữ "Nhân" là quan trọng nhất, là căn cơ để hình thành cốt cách, quan điểm sống và cung cách hành xử. Gia đình tôi cũng vậy, việc nuôi dạy con, ngoài giao tiếp, văn hóa, chữ nghĩa, ứng xử thì những bài học tài chính là rất quan trọng. Dù những bài học tài chính đó nhỏ bé, đơn giản nhưng chắc chắn có ảnh hưởng rất nhiều đến việc con cái hình thành chữ "Nhân" có trọn vẹn hay không. Và chúng tôi tự thân nuôi dạy con về tài chính ngay từ tấm bé, không có sự can thiệp của hai bên nội - ngoại.

Kiếm tiền bằng năng lực và sức lao động chân chính

Ba mẹ Hero đều là những người làm việc hành chính trong cơ quan nhà nước, mức lương thưởng cố định theo ngạch rồi. Vậy nên đồng tiền làm ra được trân quý. Ba mẹ cho Hero tiếp xúc với tiền từ khi bốn tuổi, lúc cháu đã cứng cáp và hiểu được những lời mình muốn trao đổi.

Ở nhà, Hero có thể kiếm tiền bằng nhiều cách như: phụ mẹ quét nhà, nhặt rau, gọt rau củ, phụ quấy bột làm bánh hay phụ ba trồng rau, lau bàn ghế, sửa chữa đồ lặt vặt bị hư. Những công việc nhỏ bé đó kích thích các giác quan của Hero, khơi gợi cho cháu hiểu dần ra muốn kiếm tiền thì phải lao động, phải chăm chỉ, chúng ta ai cũng phải làm việc cả.

Những đồng tiền Hero kiếm được giá trị vật chất chỉ tương đương một bịch bim bim, mấy cái bánh quy hay bịch đậu phộng nhưng con rất vui, phấn khởi. Hai vợ chồng tôi thống nhất rằng con vừa chơi vừa tập làm, cho con tiền giá trị vừa đủ để con không có cảm giác nuông chiều, dễ gây hư hỏng, hiểu lầm.

Tiết kiệm theo câu tục ngữ "kiến tha lâu cũng đầy tổ"

Đúng vậy, nếu kiếm được tiền phải bằng sức lao động và sự chăm chỉ thì tiết kiệm chính là bài học căn cơ tiếp theo mà Hero được nuôi dạy. Hai vợ chồng tôi rất thích câu tục ngữ của người xưa "kiến tha lâu cũng đầy tổ", áp dụng vào con khi tiết kiệm tiền kiếm được rất thích hợp.

Hero nhà mình có một con heo đất riêng, tiền kiếm được sẽ được cất vào đó dưới sự chứng kiến của đấng sinh thành. Mỗi cuối tuần, con sẽ cùng ba mẹ liệt kê xem mình đã làm được bao nhiêu việc, được trả công bao nhiêu tiền và bỏ vào heo. Chú heo chính là khoản tiết kiệm sáng nhất nhà tôi, vợ chồng tôi luôn nói cháu nghe "tiền tiết kiệm để Hero mua sách vở, mua đồ chơi, mua quần áo và đi chơi", "tiền tiết kiệm càng nhiều thì chứng tỏ Hero càng trưởng thành", "heo đất được ăn no sẽ nhanh lớn, con lắc lắc sẽ không nghe tiếng kều lọc cọc, khi heo đầy rồi Hero có thể đi du lịch khắp nơi", "Hero bỏ heo để Tết đến có quỹ lì xì cho ba mẹ, ông bà nhen", "con kiến nhỏ bé có thể kiếm đồ ăn đầy tổ thì Hero chăm chỉ sẽ có đủ tiền bỏ đầy heo thôi"...

Tiêu tiền ưu tiên những quỹ dự phòng cho cháu và gia đình mang tính bền vững

Quỹ tài chính ở nhà tôi vốn cố định nên việc chi tiêu cần phải cân đo đong đếm hợp lí nhất có thể. Hero tuy nhỏ nhưng hiểu hơn ai hết ba mẹ rất khó trong việc mua sắm, sửa sang hay sử dụng tiền vào những hạng mục chưa thật cần thiết cho đời sống gia đình.

Chúng tôi dạy con rằng, nếu số tiền ba mẹ kiếm được là chiếc bánh quy tròn thì nó sẽ chia làm bốn phần bằng nhau. Phần thứ nhất là những chi tiêu ăn uống, đi lại, nhu yếu phẩm, chăm lo sức khỏe cho con và ba mẹ; phần thứ hai là những chi tiêu cho đối nội đối ngoại như hỉ sự, đám cưới, ma chay, biếu ông bà tiền ăn quà; phần thứ ba là mua bảo hiểm nhân thọ cho con với hy vọng khi đủ 18 tuổi thì Hero có một chút vốn liếng lận lưng để bước vào đời; phần cuối cùng là để tái đầu tư như ba mẹ buôn bán online kiếm thêm, đầu tư với bạn bè và để dành phòng thân lúc sa cơ lỡ vận.

Cách chúng ta tiêu tiền phản ánh rất thực tế lên tâm hồn trẻ thơ, một đứa trẻ ngoan là không nhõng nhẽo đòi mua đồ chơi, không tự ý lấy tiền đi mua đò, không vòi vĩnh ông bà, với chúng tôi Hero là một em bé ngoan, biết tiêu tiền có chừng mực.

Quyên góp là để nuôi dưỡng sự bao dung của tâm hồn

Có lẽ ai kiếm tiền bằng lao động chân chính thì cũng đều hiểu rõ giá trị của những con số. Những bài học tài chính hai vợ chồng tôi hướng lái đến Hero luôn có giá trị của quyên góp, chúng tôi muốn nuôi dưỡng sự bao dung trong tâm hồn con bằng sự chia sẻ chân thành.

Hero chịu làm việc nhà, chịu tiết kiệm cho heo đất nhưng sẵn sàng cho đi với nụ cười hồn nhiên của tuổi thơ khi ba mẹ hỏi. Những hoàn cảnh khó, những trường hợp đau ốm, những khi miền Trung lũ lụt thì sự quyên góp của Hero mang tính khích lệ tinh thần rất lớn lên bậc làm cha mẹ như tôi. Những con số không biết nói dối, thì cảm xúc tươi vui khi được chia sẻ của Hero cũng vậy, nó là cốt cách của một đứa trẻ hiểu chuyện.

Năm nay cháu lên sáu tuổi, chuẩn bị vào lớp một và sắp đón thêm em mới, thời điểm này cũng là lúc dịch bệnh Covid-19 hoành hành nên cháu rất tính cảm. Cháu lấy tiền tiết kiệm góp cùng ba mẹ để ủng hộ chống dịch. Hơn lúc nào hết những đồng tiền của thời điểm này tuy của ít nhưng lòng nhiều, là sự gắn kết giữa các thế hệ trong gia đình và gắn kết tình cảm của đồng bào, của những con người sống cùng trên đất Việt.

Con trẻ như tờ giấy trắng nên khi chúng ta thổi vào hồn chúng những bài học nhỏ về tài chính, tiền bạc chính là đang vẽ lên nhân cách của con. Vậy nên vợ chồng tôi đối với Hero là sự chỉn chu có trách nhiệm lớn, không cho phép mình vẽ ẩu tả, vô trách nhiệm hay quá nặng nề, cứng nhắc. Mà luôn gần gũi dạy dỗ Hero theo kiểu chơi mà học – học mà chơi.

Chúng ta hãy tin vào con, hãy dạy con hiểu hết giá trị của "Kiếm tiền - Tiết kiệm - Tiêu tiền - Quyên góp", để con tiếp thu tất cả thuận theo tự nhiên, thuận theo năng lực của mình theo độ tuổi, giới tính và hoàn cảnh gia đình.

Huyền Trang